Summary
Ghar-rigward ta' l-allegat zball ta' fatt, l-artikolu 976(1) tal-Kodici Civili jiddisponi li l-izball dwar il-fatt ma jgibx in-nullita' tal-kuntratt hlief meta jaqa' fuq is-sentenza nfisha tal-haga litkun l-oggett tal-ftehim. Skond il-gurisprudenza, l-izball fuq is-sustanza ghandu jkun determinanti, soggettiv, unilaterali u, fuq kollox, skuzabbli.
Il-kriterju biex jigi stabbilit jekk kienx hemm dan l-izball ghandu jkun soggettiv, jigifieri li wiehed ghandu jhares lejn il-mod li bih il-kontraent li tqarraq kien qieghed jikkunsidra l-oggett tal-konvenzjoni.
Meta fond ma jkunx kopert bil-permessi relattivi ghal-kostruzzjoni tieghu, mhux biss dak il-fond ma jistax ikun oggett ta' obbligazzjoni (peress li l-oggett tal-ftehim irid ikun haga lecita), izda l-akkwirent li ma jkunxjaf b'dan fil-mument tal-komprovendita, jista' jitlob li jhassar il-kuntrat fuq il-bazi li l-kunsenstieghu kien vizjat bi zball li jolqot is-sustanza tal-haga.
Zball dwar l-ezistenza ta' pjanregolatur fejn kien ser isir twessigh ta' toroq illi kien jolqot parti mill-fond, ghandu jitqies bhala zball fuq is-sostanza tal-oggett.
Zball bhal dan hu skuzabbli, ghax min jixtri fondi ghandu jistenna li l-istess hu mibni skond il-ligi. Min jixtri oggett, m'ghandux ikollu jivverifika mal-awtoritajiet kompetenti jekk dak l-oggett huwiex konformi mal-ligi; la qed jigi offrut ghal-bejgh, kull xerrej ghandu jassumi li dak l-oggett jista' jinxtara minghajr xkiel u problemi 'l quddiem. Kull min jixtri oggett, ghandu dritt jippretendi li dak l-oggett hu tajjeb ghal-uzu, u li kwindi konformi mal-ligi.
Min jixtri vettura, mhux mistenni jivverifika mal-Kummissarju tal-Pulizija jekk l-istess vettura, fl-istat li hi, setghetx tinstaq fit-triq, ghax min ibiegh vettura jaghmel hekkbiex ix-xerrej juzha fit-triq, u hu dover tal-venditur jara li hi "tajba" ghal dak l-iskop. F'kaz ta' bini, huwa d-dover tal-venditur, anke jekk ma kienx hu l-kosstruttur, li jara li l-bini jkun "tajjeb" ghall-iskop li ghalih se jinbiegh, f'dan il-kaz, ta' residenza. L-obbligu li jara li kollox husewwa u in regola hu mixhut fuq il-venditur u mhux fuq ix-xerrej li, hlief ghac-cirkustanzi li jidhru ictu ocoli ghandu dritt jhalli f'idejn il-venditur dwar il-vijabilita' tal-oggett. Il-fatt li dan ukoll ikun in bona fede, ma jaffettwax l-azjoni li hi bazata fuq il-kunsens tal-kontraenti li qedjagixxi ghar-rexissjoni, u mhux fuq xi agir jew fatt tal-kontraent 'l iehor.
L-artikolu 1209(2) tal-Kodici Civili jghid li f'kaz li kuntratt jigi rexiss, "kull parti ghandha trodd lill-ohra dakli tkun irceviet jew dahlet b'effett jew bis-sahha tal-kuntratt"; ma jinghad xejn dwar danni. Il-Qorti tara wkoll li, fil-kuncett ta' zball, il-kuntratt jithassar ghax il-kontraent innifsu jkun waqa' fi zball, u ma jkunx hemm attribuzzjonijiet ta' agir doluz, qarrieqa jew vjolenti tal-parti l-ohra. Fi kliem iehor, mhux qed nitkellmu fuq "an induced error", ghax il-kuncett ta' zball fl-ordinament guridiku Malti huwa soggettiv u unilaterali, u jekk kontraent kien fi zball, ghandu dritt li jirrexxendi l-ftehim, indipendement mill-istat d'animu tal-parti l-ohra. F'din is-sitwazzjoni, fejn ir-rimedju jinghata minghajr riferenza ghal xi haga li seta' ghamel jew m'ghamilx il-parti l-ohra, ma jistax ikun hemm responsabilita' ghad-danni. L-attur ibaza l-azjoni tieghu fuq il-fatt tieghu stess,zball fuq is-sostanza, u xejn ma hu attribwit lill-parti l-ohra. Huwa l-attur li jghazel l-azjoni,u la darba hu ibbaza t-talba tieghu fuq il-fatt li hu kien fi zball - u inghata ragun - ebda responsabilita' ma tista' tigi adebitata lill-parti l-ohra.
