Summary
Skond il-gurisprudenza lokali, f'kaz li l-kirja ma tkunx ta' "bare premises" imma ta' "a going concern", l-inkwilin ma jkollux dritt ghar-rilokazzjoni tal-fond, izda t-titolu tieghu jispicca wara li z-zmien koncess jaghlaq.
Il-kompetenza tal-Qorti tigi determinata mit-termini tal-azzjoni, u la darba l-atturi qed jallegaw kien hemm kirja ta' universitas rerum, u qed jitolbu li din tigi terminata, trattandosi ta' valur indefinit, din il-Qorti ghandha l-kompetenza tittrattata u tiddeciedi fuq il-meritu tal-kaz.
Meta l-allegazzjoni tkun li fond inkera bhala "business concern", huma l-Qrati ordinarji li ghandhom kompetenza jiddeciedu fuq dik il-kwistjoni u jipprovdu fuq it-talba ghal-izgumbrament. Jekk, ovvjament, jigi deciz li l-kirja ma kienetx ta' "business concern" izda ta' "bare premises", allura l-kompetenza ta' dawn il-Qrati tispicca b'dik id-decizjoni.
Il-fatt lis-sid, gheluq iz-zmien ta' lokazzjoni originali koncess, accetta l-kera u, ghalhekk, ikkonceda r-rilokazzjoni taccetta tal-fond, ma ghandux jaggevola lill-konvenut inkwilin, ghax in-natura tal-kirjama tinbidilx bil-fatt li s-sid ikun accetta l-kera wara li ghalaq iz-zmien originarjament koncess, fin-nuqqas ta' ftehim gdid. Jekk kirja tkun ta' "business concern", hekk tibqa' titqies anke jekk l-istess kirja tkun mgedda tacitament.
F'kazijiet ta' din in-natura wiehed irid jifhem x'kien fl-intendiment tal-kontraenti l-oggett veru u sostanzjali tal-kuntratt, jekk hux, cioe', il-bini fihinnifsu bhala lokal inkella principalment l-azjenda kummercjali bhala tali gestit fih. Dan ghalhiex, "il-gurisprudenza li nehhiet mill-protezzjoni tal-ligi specjali certi lokazzjonijiet jew cessjonijiet ta' azjendi kummercjali ma ghandhiex tigi estiza, u anzi ghandha tigi ristretta ghal kazijiet genwieni ta' veru azjendi kummercjali li naturalment maghhom ikun hemm l-accessorji taghhom". Gie kawtelat in subjecta materja illi "mhux kull meta isir kirja ta' fond gja uzat bhala hanut, talvolta anke b'xi ghamara fih (per ez., xi bank jew vettrina) u b'xi licenzja tal-pulizija fuqu, ghandu bil-fors jinghad illi si tratta ta twellija ta' azjenda kummercjali".
Ghalkemm ma humiex forsi facli li tinsab definizzjoni ta' x'inhuwa "avvjament" f'kuntest guridiku, b'referenza ghal gurisprudenza, b'dana kollu din il-Qorti jidhrilha illi l-kuncett kummercjali tal-kelma huwa facli u ghandu jigiuzat id-distinzjoni li jaghmel kummercjant li hija bejn li jibda huwa negozju, f'hanut, f'fabbrika,jew f'xi stabbiliment, u li huwa jkompli f'negozju ghaddej u miexi - jigifieri dak avvjat - f'hanut, f'fabbrika, jew f'stabbiliment. L-espressjoni ingliza, "a going concern" hija ndikattiva tal-istess kuncett. Il-qofol huwa dejjem li biex tapplika l-ligi ordinarja, il-kirja trid tkun ta' negozjuavvjat u mhux ta' hanut avvjat ghan-negozju li, pero', mhux avvjat fin-negozju. Biex jinghad li kien hemm lokazzjoni jew cessjoni ta' negozju avvjat, irid jirrizulta li l-ftehim kien dak ta' kera ta'post li mhux biss kien adebit, u li fil-mument li fih gie konbjuz il-kuntratt ta' kirja, kien qieghed jigi fih gestit mhux biss bl-attrezzi u l-makkinarju u l-facilitajiet li gew trasferiti lill-konvenut bhala parti integrali tal-kirja, imma wkoll bil-klijentela li minnha l-istess inkwilin minn dak il-mument beda, u baqa', juzufruwixxi minnha.
