23/04/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

CUSCHIERI NOEL

MIFSUD CARMEL ET vs SANT JOSEPH ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MIFSUD CARMEL ET vs SANT JOSEPH ET - 767/1997/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

BEJGH, ACTIO REDIBITORIA U ACTIO AESTIMATORJA - BEJGH, DEFINIZZJONI TA` DIFETT - BEJGH, DIFETT MOHBI - BEJGH, MINN META JIBDA JIDDEKORRI L-PERIJODU TA` DEKADENZA GHALL-ISTITUZZJONI TAL-ACTIO REDIBITORIA U ACTIO AESTIMATORJA - BEJGH, SERJETA` TAD-DIFETT MOHBI

Id-difetti li l-bejjiegh huwa obbligat li jghamel tajjeb ghalihom irid ikunu "ma jidhrux" u tali lil-haga "jghamluha mhux tajba ghall-uzu li ghalih hija mahsuba, jew li jnaqqsu daqshekk il-valur taghha illi x-xerrej ma kienx jixtriha jew kien joffri prezz izghar, li kieku kien jaf bihom".

Illi in-nozzjoni ta' "difett" ghall-finijiet ta' dan l-artikolu gie defenit mill-Qrati lokali bhala li jikkomprendi "kull annormalita' jew imperfezzjoni, u kull gwast jew avarija li tigi riskontrata fil-haga u li, aktar jew anqas, tnehhilha l-attitudini ghall-uzu jdew l-bonta' jew l-integrita' taghha" Il-vizzji jew id-difetti jridu jkunu gravi, okkulti u pre-ezistenti.

Ingredjent iehor li ghandu jirrikorri sabiex tirnexxi l-actio aetimatoria hija li d-difetti li minnhom qed jilmenta l-attur ikunu "ma jidhrux" ossia latenti. Fi kliem iehor, id-difetti jridu jkunu tali li anki b' ezami serju u mghamul bid-diligenza normali, xorta wahda tkun tesisti l-impossibilita' li jigu skoperti.

Skond l-artikolu 1431 tal-Kodici Civili it-terminu ta' dekadenza ta' sena li fiha tista' ssir l-actio aestimatoria "...jekk ma setax ikun li x-xerrej jikxef id-difett li ma jidhirx tal-haga, iz-zminijiet hawn fuq imsemmija tal-preskrizzjoni ma jibdewx ighaddu hlief minn dak in-nhar li seta' jkunli hu jikxef dak id-difett."

Rigward il-frasi "seta' jkun li hu jikxef" id-difett, dina gietinterpretata mill-gurisprudenza lokali fis-sens li "d-dies scientiae ma hux dak li fih tigi notatajew riskontrata l-irregolarita' fil-funzjonijiet imma huwa dik li fih jigi accertat id-difett" Il-bazi logika ta' dan il-principju jirrisjedi fil-fatt li huwa komportament ghaqli u naturali li meta timmanifesta ruhha xi irregolarita' fil-bini, partikolarment fejn d-difett jkun taht l-art, il-persuna koncernata ma taqbadx u taqla' kollox mall-ewwel qabel ma tghamel accertamenti ulterjuri. Mhijexlogika l-pretensjoni li ghax l-attur ra l-"konsentura zghira" huwa jipprocedi minnufih gudizzjarjament kontra il-venditur.