Summary
Ma ghandux jinghata tort lill-Pulizija ghaliex din tkun uriet interess fil-produzzjoni tal-provi, jew ghax tkun irrikjamat l-attenzjoni tal-Qorti ghal xi incident li seta' jtellef il-liberta' provvizjorja koncessa lill-imputat; ghax hu anzi dmir tal-pulizija, b'ligi, li tinvestiga r-reati u tigbor il-provi, u anki timpedixxi l-intorbidiment taghhom. Wiehed mit-testi tal-veracita' tax-xhud huwa d-diportament tieghu fil-pedana; u ghalhekk il-Qorti tal-Appell, in linea ta' massima, taghti piz kbirlill-apprezzament lij kun ghamel tal-provi l-gudikant fl-ewwel istanza, mhabba l-fatt li dan kellul-opportunita' li jisma x-xhieda "viva voce" u josserva d-diportament taghhom fil-pedana tax-xhieda.Taht il-ligi taghna, l-interpretazzjoni tal-kelma "Intimidazzjoni" ma toffrix diffikulta'; ghar-raguni li dan ir-reat hu definit mill-ligi stess bhala l-att ta' min jikkaguna fil-mohh ta' xi persunabiza' ragjonevoli ta' hsara lilu jew lil xi hadd tal-familja tieghu; u hu bizzejjed li min jintimidixxi jdahhal fil-mohh tal-intimidit l-apprensjoni ta' perikolu jew ta' dannu jekk ma jaghmelx dak lijkun qieghed jghidlu biex jaghmel min ikun qieghed jintimidieh. Anki jekk insegwitu l-intimidit jaghmel dak li min intimidieh qallu biex ma jaghmelx, dan ma jbiddelx il-pozizzjoni; ghax ir-reat, ossija l-intimidazzjoni, jikkonsisti filli wiehed jikkaguna l-apprensjoni tad-dannu, u mhux fl-effikacja tal-intimidazzjoni: u avvolja l-effett tal-intimidazzjoni ma javverax ruhu, ir-reat kien ga konsumat, ghax mhux necessarju li min jintimidixxi jkun irraggunga l-iskop tieghu. Kwalunkw minaccja tista' komodament, f'certu sens, tigi msejha parir; fis-sens li, jekk il-minaccjat jaghmel jew ma jaghmelx dak li jigi lilu ordnat jew interdett, allura ma jsofrix dannu; imma dan ma hux riljev, f'akkuzata' intimidazzjoni., li jista' jappella ruhu ghall-bon sens u ghall-ligi. Jiddependi mic-cirkustanzi konkomitanti jekk il-kliem tal-imputat jistghux jigu nterpretati bhala l-ghoti ta' parir kif fil-hajja ta' kuljum wiehed jifhem x'inhu parir amikevoli, jew jigux interpretati bhala li ntqalu fl-ezercizzju ta' "peaceful picketing". Id-difiza ta' "peaceful picketing', "ut sic", proprjament hi limitata ghall-kaz ta' "trade dispute"; imma meta, trattandosi ta' "strike", l-attijiet ikunu leciti perse', ma jammontawx ghal reat, mentri, jekk huma illeciti, jikkostitwixxu reat anki jekk ikunu saru in konnessjoni ma' "strike" fuq "trade dispute"; u l-ligi maltija, fejn tittratta fuq "peaceful picketing", appuntu tipprojbieh jekk isir, "inter alia", b'mod li jkun kalkulat biex jintimidixxi. U ghalhekk, meta l-attijiet ikunu illeciti legalment, ma hemmx bzonn li l-Qorti tidhol fil-kwistjoni jekkli "strike" sarx fuq "trade dispute" biex tghid jekk kienx kaz ta' "picketing". U fl-apprezzamenttal-fatti nkriminati, il-minaccja formanti l-materja tal-intimidazzjoni ma hemmx bzonn li tkun tabilfors verbali, imma tista' anki tirrizulta mill-atteggjament tal-imputat; tista' tkun anki implicita'. Xhud jista' jkollu xi lanjanza kontra l-imputat li fil-kawza tieghu huwa jigi migjub bhala xhud;imma dan ma jfisserx illi ghax ghandu dik il-lanjanza, allura bil-forsi jixhed il-falz biex jippregudika lill-imputat; izda jista' jfisser biss illi jekk forsi minghajr dik il-lanjanza ma kienx jitkellem u kien jghatti l-fatt, minhabba fiha u hu jiddecidi li jitkellem u jghid dak li fil-fatt ikun gara. U huwa assurd li wiehed jippretendi li x-xhieda kollha jaghmlu speci ta' kongura biex jixhdu l-falz kontra l-imputat, jekk ma jkun hemm ebda cirkustanza li turi dan. Jekk dawn ix-xhieda ma jkunux qablu f'xi cirkustanza, dan ma jfisserx li huma xehdu l-falz; il-fatt li huma ma jaqblux f'xi cirkustanzi li huma "adminicula" ma ifisserx li ma ghandhomx jigu emmnuti, la jkunu qablu f'dak li hu sostanzjali ghall-prova tar-reat; u forsi kien ikun aktar materja ta' suspetti kieku huma kienu, kif jinghad, qampiena wahda. Ghall-komplicita' hemm bzonn tal-element intezjonali; izda hu rikonoxxut illi dan l-intenzjoni tista' titwieled dak il-hin stess li jigru l-avvenimenti. Huwa veru wkoll li matinghatax komplicita' negattiva, jigifieri li ma jkunx komplici dak li jkun semplicement u materjalment prezenti ghall-kommissjoni ta' reat u ma jaghmel xejn biex jimpedieh; imma jekk ic-cirkustanzijuru li l-prezenza kienet akkompanjata minn attijiet li rrendew possibbli l-kommissjoni tar-reat, allura hemm il-komplicita', U tabilhaqq, il-ligi tikkunsidra bhala komplici lil min, fost kazi ohra,b'xi mod li jkun, xjentement jghin jew jassisti l-awtur tad-delitt fl-attijiet li bihom id-dellit ikun gie preparat jew konsumat; imma ghas-soluzzjoni tal-punt jekk tirrikorrix din tal-forma ta' komplicita', ghandu jinzamm prezenti l-principju illi ma hux mehtieg li jigi pruvat li kien hemm xi prekoncert formali u preliminari bejn l-ezekuturi tal-fatt delittuz u l-komplici, minn dejjem segwit fis-sistema legali malta, u l-principju l-iehor illi l-fatt li zewg persuni jew aktar ikunu qeghdin jagixxu flimkien u in komun ghall-ezekuzzjoni ta' skop apparentement kriminali hu haga li tigi argumentata, u tista' tirrizulta mill-attijiet singoli ta' dawk il-persuni; anzi rarament jissucciedi illi l-fatt attwali tal-kumpannija jista' jigi pruvat b'xhieda diretti, billi ftehim simili uzwalment isirbil-heffa u segretezza; u ghalhekk issir necessarja l-prova ndizjarja. Il-fatt li l-imputat ta' komplicita' ma qalx kliem ta' intimidazzjoni ma hux rilevanti; ghaliex hu ammess fil-gurisprudenza, segwita mill-Qrati ta' Malta, illi anki s-semplici prezenza, meta ma hix dik ta' wiehed li jkun qieghedbiss ihares bl-indifferenza, tista' tammonta ghal-komplicita', meta tkun b'xi mod iffacilitat ir-reat jew intimidiet is-suggett passiv, jew b'xi mod iehor kienet effikaci. Sejn ma jimporta illi l-prezenza tal-komplici kienet att negattiv; ghax ghalkemm ma hix ammessa l-komplicita' negattiva hi pero' ammessa mill-Qrati l-komplicita' per mezz ta' atti negattivi, billi allura l-komplici ma jkunx semplici spettatur indifferenti. L-argument illi l-komplici, anki kieku seta' jiddizapprova l-agir kriminuz, ma seta' jaghmel xejn, ma jikkonvincix. Huwa apprezzabbli li l-inazzjoni wehedha ma hix perse' komplicita'; imma huwa wkoll apprezzabbli illi, meta dik l-inazzjoni titqies fuq l-isfond, tac-cirkustanzi kollha tal-kaz, tista' tkun indizju qawwi ta' participazzjoni fi skop komuni. U tabilhaqq, il-fatt li persuna kienet volontarjament prezenti u rat reat jigi kommess, u ma opponietx ruhhaghall-kommissjoni tieghu, meta kien ragjonevolment mistenni li hija timpedieh, jew almenu ma esprimietx id-dizapprovazzjoni taghha, jista' f'certi cirkustanzi jservi ta' prova qawwija li volontarjament inkoraggiet, u hekk ghenet u ffacilitat il-kommisjoni tar-reat. Anki jekk il-komplici talvolata jkun qal, wara, xi kliem li jista' jigi nterpretat bhala disazzjocjament mar-reat ta' intimidazzjoni,dan ma jiswa xejn lill-imputat, ladarba r-reat ta' komplicita' f'dak ta' intimidazzjoni kien ga konsumat. Il-Qorti tista', fl-applikazzjoni ta' piena ta' restrizzjoni tal-liberta' personali, tordnailli fl-espjazzjoni tal-piena jigi komputat il-perijodu li fih l-imputat dam arrestat. Jekk dan il-komputu jkun sar fis-sentenza tal-Magistrati, u l-imputat, meta gie arrestat mill-gdid wara s-sentenza tal-Magistrat, ottjena l-liberta' provvizorja tieghu, ma hux il-kaz li jkun hemm ordni ta' komputu iehor fis-sentenza tal-Qorti tal-Appell li tikkonferma l-ewwel sentenza; ghax il-perijodu ta' karcerazzjoni provvizorja ma jistghax jitnaqqas darbtejn.
