30/03/2001

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

SAID PULLICINO JOSEPH, AGIUS CARMEL A., CAMILLERI JOSEPH D.

CHIRCOP LINO vs DIRETTUR TAL-KUNTRATTI

N/A

NOT AVAILABLE

CHIRCOP LINO vs DIRETTUR TAL-KUNTRATTI - 1536/1998/1 - TA' L-APPELLI CIVILI (SUPERJURI), MALTA

ECCEZZJONIJIET, LEGITTIMU KONTRADITTUR - GVERN TA` MALTA, RAPPREZENTANZA GUDIZZJARJA TA` - KUNTRATT, KULHADD JISTA JHALLAS ID-DEJN TA` HADDIEHOR - KUNTRATT, RES INTER ALIOS ACTA - LEGITTIMU KONTRADITTUR, GVERN TA` MALTA - PROMESSA DE RATO - TENDER, LEGITTIMU KONTRADITTUR

Ghalkemm hu minnu li hu permess li tnejn jistghu jiftehmu bejniethom izda certi obbligi jhalluhom ghal haddiehor, dak il-haddiehor ma jistax jinghad li jkollu rabta kontrattwali maghhom naxxenti mill-kuntratt konkjus bejniethom, jekk ma tkunx tirrizulta l-adezjoni tieghu illi jassumi tali obbligu -promessa de rato.

Kull persuna kienet intitolata li thallas id-dejn ta' haddiehor anke jekkma kienet tirrizulta l-ebda obbligazzjoni kontrattwali li timponi fuqha li hekk taghmel, pero' f'dawk ic-cirkostanzi hi certament ma ssirx parti fil-kuntratt li ta lok ghal dak id-dejn u wisq anqas mataghti xi jedd lill-kreditur illi jiccitaha biex thallsu dak li kien lilha dovut minn haddiehor.

L-amministrazzjoni pubblika taqa' taht ir-responsabilita' tal-Gvern li jamministraha, u sakemmil-mertu jaqa' fl-ambitu ta' tali amminstrazzjoni kondotta mill-varji dikasteri li jikkomponu l-Gvern u li torigina mir-relazzjonijiet kuntrattwali bejnu u bejn ic-cittadin, kien il-Gvern l-enti morali guridiku li kellu jirrispondi ghall-obbligi assunti. Ir-relazzjonijiet kontrattwali allura jinholqu bejn il-Gvern u c-cittadin fil-kamp amministrattiv u mhux bejn ic-cittadin u min ikun qieghed jirrapprezenta l-Gvern fil-kuntratt partikolari that ezami.

Id-distinzjoni fondamentali allura hi bejn min kien il-legittimu kontradittur - li certament kien il-Gvern - u bejn min seta' jagixxigudizzjarjament in rapprezentanza ta' dak il-legittimu kontradittur li fil-kaz tal-Gvern hu espressament definit bil-ligi fl-artikolu 181B tal-Kodici ta' Organizzazzjoni u Procedura Civili. Dan l-artikolu jipprovdi kif il-Gvern ghandu jkun rapprezentat fl-atti u fl-azzjonijiet gudizzjarji mill-Kaptad-Dipartiment li jkun inkarigat fil-materja in kwistjoni, salv dak li hemm fih provdut fir-rigward tal-funzjonijiet ta' certi ufficjali u ghall-attivitajiet partikolari ta' l-amministrazzjoni pubblika.

F'kaz illi jkun hemm zball fil-persuna li tkun giet citata in rapprezentanza ta' haddiehor, dak l-izball ma jwassalx biex l-atti gudizzjarji jigu inficjati ghaliex il-legittimu kontradittur jkun korrettement gie citat. L-izball iwassal biss ghall-korrezzjoni fejn mehtieg tar-rapprezentanza guridika. Hi fil-fatt prattika zbaljata, anke jekk konswetudini, li l-Gvern jagixxi u jigi mharrek unikament fil-persuni tal-Kap tad-Dipartiment sic et simpliciter. Il-formola korretta kellha tkun li l-Kap tad-Dipartiment kellu jagixxi dejjem bhala rapprezentant tal-Gvern. Il-Kap tad-Dipartiment ma jagixxi qatt f'ismu propju. Hu biss qaddej fis-servizz civili - it-termini klassiku "civilservant" hu elokwenti f'dan il-kontest - u ma kellu l-ebda dritt allura li jagixxi f'ismu propju personalment. Dan il-fatt kellu allura jigi debitament rikonoxxut fl-atti gudizzjarji biex jigi enfasizzat propju l-element tar-rapprezentanza, li hu veru implicitu fid-deskrizzjoni tal-kariga u dan isalva l-atti gudizzjarji hekk malament redatti, imma li l-artikolu 181B (1) tal-Kap 12 esplicitamentjesigi meta jiddikjara "il-Gvern ghandu jkun rapprezentat fl-atti u fl-azzjonijiet gudizzjarji".

L-artikolu 181B imbaghad, wara li jenunzja il-principju li l-Gvern kellu jkun rapprezentat fl-atti u fl-azzjonijiet gudizzjarji mill-Kap tad-Dipartiment tal-Gvern li jkun inkarigat fil-materja inkwistjoni, ikompli bl-proviso illi, bla pregudizzju ghal dan il-principju, kien jipprovdi ghall-kawzi partikolari fejn il-Gvern seta' jkun rapprezentant minn Kap ta' Dipartiment iehor li kjarament majkunx dak inkarigat fil-materja in kwistjoni. Is-subinciz (c) ta' dan il-proviso jipprovdi illi "kawzi dwar kuntratti ta' provista jew ta' appalt mal-Gvern (kif ovvjament hu l-mertu tal-kaz that ezami) jistghu f'kull kaz isiru mid-Direttur tal-Kuntratti". M'hemmx ghalfejn jinghad illi jekk jistghuisiru mid-Direttur tal-Kuntratti, jistghu wkoll jigu minnu difizi.