28/11/2008

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

GAFFARENA MARTIN vs SULLIVAN MARITIME LTD NOE ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

GAFFARENA MARTIN vs SULLIVAN MARITIME LTD NOE ET - 541/2005/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

APPELL; RESPONSABILTA TA TRANSPORT TA MERKANZIJA

L-attur xtara gaffa minghand is-socjeta` Spanjola Dynaquip s.r.l. li ccertifikata bhala uzata u fabbrikata fl-1986. L-istess gaffa giet trasportata mill-port ta' Valencia ghal Malta permezz ta' Polzatal-Kariku li fuqha, taht il-firma ta' l-agenti tal-carrier, kellha stampat “Clean on Board”. L-attur u r-rapprezentanti tieghu, jghidu li meta l-vapur wasal Malta huma telghu abbord u kkonstataw diversi hsarat fil-gaffa. Dawn il-hsarat huma dawk ivverifikati mis-surveyor, kif stabbiliti wkoll mill-Operations Superintendent tal-Cargo Handling.

L-Ewwel Qorti kkundannat lis-socjeta' Sullivan Maritime Limited fil-kapacita taghha bhala agent tas-socjeta' estera Atlantica Spa Di Navigazione biex thallas lill-attur Martin Gaffarena €7,405.76. Is-socjeta' Sullivan Maritme Limited appellatdin id-decizjoni.

Il-Qorti ta' l-Appell ghamel dawn il-premessi:-
(1)In generali t-trasport ta' merkanzija bil-bahar minn punt ta' destinazzjoni ghall-iehor jikkoinvolgi l-partecipazzjoni ta' l-ispedizzjonjier u tar-ricevitur, il-vettur u l-handlers fil-portijiet ta' karikazzjoni u ta' skarikazzjoni. Fundamentali ghad-determinazzjoni tar-responsabilita` huma l-istadji fokali li fihom il-merce tkun in konsenja jew fil-kustodja ta' xi wiehed minn dawn.
(2)Generalment ukoll, it-trapass minn wiehed ghall-iehor fost il-kompartecipanti hu regolat minn dokumenti marittimi jew portwaliin kwantu dawn ukoll jaghtu prova ta' l-istat u tal-kondizzjoni tal-merce fl-istadji varji tal-garrtaghha.
(3)Kulhadd hu responsabbli ghall-hsara li tigri b'xi att jew ommissjoni tieghu u l-korollarju ta' dak il-principju li hadd ma ghandu jigi ritenut responsabbli ghad-danni li jigru mhux bi htija tieghu. Naturalment, dan apparti l-oneru tal-prova u l-presunzjoni juris tantum ta' responsabilita li l-ligi tghabbi fuq certi persuni f'certi determinati cirkustanzi.

Fil-kaz prezenti l-attur appellat hu assistit mill-prova kostitwita mill-polza tal-kariku illi l-gaffa tghabbiet ‘clean on Board.' Konformement mar-Regolament 3 (4) tal-Hague Rules, “such a bill of lading shall beprima facie evidence of the receipt by the carrier of the goods as therein described in accordancewith paragraph 3(a), (b) and (c).” Il-polza li tghid li l-kariku gie ricevut “clean on board” jikkostitwixxi ammissjoni da parti tal-vettur li huwa rcevih fi stat tajjeb. Jimporta, allura, b'obbliguilli huwa jikkonsenja dak il-kariku f'dak l-istess stat u kondizzjoni tajba lil min ikollu dritt ghalih skond it-termini tal-polza.

Affermat dan, il-prova li taghmel il-polza b'dawk il-kliemmhix bilfors wahda assoluta u konkludenti. Pero', biex tingheleb il-prova presuntiva kostitwita mill-polza, il-prova kuntrarja trid tkun wahda adegwata, univoka u konvincenti. Hekk jaggrava fuq it-trasportatur il-piz tal-prova illi fil-mument tal-konsenja lilu tal-kariku dan kien diga` fi stat danneggjat, ossija mhux fl-istess stat indikat fuq il-polza b'dawk il-kliem “clean on board”.

Is-socjeta` konvenuta appellanti ticcensura lill-Ewwel Qorti illi din ma ghamletx ezami akkurat u ezawrjenti tal-provi. Is-socjeta` appellanti tikkontendi u tenfasizza illi hi gabet provi qawwija ghan-newtralizzar ta' l-imsemmija presunzjoni bl-esebizzjoni ta' ritratti li kienu juru l-kundizzjoni tal-gaffa qabel ma din giet karikata fuq il-vapur, kif ukoll bix-xhieda tal-kaptan tal-vapur, u tal-Headof Quality Department.

Din il-Qorti ta' l-Appell ma tarax kif tista' ssostni din l-kontenzjoni tas-socjeta` konvenuta appellanti. Dan ghaliex jekk hu veru dak ritenut mill-Kaptan Botticelli illi meta l-gaffa ttellghet abbord din kellha “various damages all around the body”, hu kellu jattiral-attenzjoni ta' l-agent tal-Carrier ghal dan il-fatt u mhux jaccetta taghbija fuq il-vapur taht il-kontroll tieghu li, ghal kull effetti, skond it-termini tal-polza, kienet tindika li din kienet wahda “clean”. Mhux accettabbli, ghal din il-Qorti, l-iskuzanti illi, trattasi ta' merce ‘sekonda man', ma jsiru ebda rimarki dwar l-istat u l-kondizzjoni taghha fir-records tal-vapur jew f'xi dokumentiehor kif solitament, u kif jinghad mill-polza nnifisha, isir fil-kaz ta' “new vehicles, cars, vansand trucks”. Jekk kif sottomess, tali hi l-prattika, allura jkollu jinghad, fil-fehma tal-Qorti, illi din mhix prattika jew uzanza tajba u b'mod tali li ghandha, ghaldaqshekk, twassal biex tehles lill-vapur mill-obbligu li jikkonsenja fil-post ta' skarikazzjoni l-gaffa skond dak l-istat espress fit-termini precizi tal-polza.

Ghaldaqstant, din il-Qorti ta' l-Appell tichad l-appell fl-aggravji kollha tieghu u ghaldaqstant tikkonferma s-sentenza appellata, bl-ispejjez kontra s-socjeta` konvenuta appellanti.