27/11/2008

CIVIL FIRST HALL (CONSTITUTIONAL JURISDICTION)

PACE RAYMOND C.

KUMMISSARJU TAL-ARTIJIET vs CALLEJA FRANK ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

KUMMISSARJU TAL-ARTIJIET vs CALLEJA FRANK ET - 6/2007 - CIVIL FIRST HALL (CONSTITUTIONAL JURISDICTION), MALTA

Yes

TGAWDIJA TA PROPRJETA U KUMPENS XIERAQ; ARTIKOLU 37 TAL-KOSTITUZZJONI U ARTIKOLU 1 TA L-EWWEL PROTOKOL GHALL-KONVENZJONI EWROPEA

Il-vantazzjoni tal-intimati ndikati f'din ir-riferenza kostituzzjonali hija li hemm vjolazzjoni ta'l-Artikolu 37 tal-Kostituzzjoni u ta' l-Artikolu 1 ta' l-ewwel Protokoll ghall-Konvenzjoni Ewropejali jipprotegu d-dritt ghat-tgawdija tal-proprjeta' u b'mod partikolari id-dritt ghall- kumpens xieraq inkluz fl-imsemmija protezzjoni billi l-kumpens dikjarat ma jirriflettix il-kumpens xieraq u dovutizda huwa kumpens limitat bl-emenda introdotta bl-Att XVII tas-sena 2004 ghal proviso ta' l-Artikolu 25 tal-Ordinanza dwar l-Akkwist ta' Artijiet ghal Skopijiet Pubblici. Din il-Qorti hija marbuta sabiex tezamina biss it-termini tal-istess referenza kostituzzjonali.

Il-Qorti thoss li ppruvat li hemm ksur tal-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni Ewropea. Jinghad ukoll li hemm ksur tal-Artikolu 37 tal-Kostituzzjonali ghaliex bl-imposizzjoni ta' l-istess emenda ma' hemmx kumpens xieraq skond il-Kostituzzjoni. Skond il-Qorti, l-emenda introdotta bl-Att XVII tal-2004, li tat effett ghall- proviso tal-Artikolu 25 tal-Kap 88 u li giet applikata retroattivament ghall-kaz in ezami, timporta ksur tad-drittijiet tal-intimati skond l-Artikolu 37 tal-Kostituzzjoni u tal-Artikolu 1 ta' l-Ewwel Protokollghall-Konvenzjoni Ewropea u ghalhekk l-istess proviso ma ghandux jigi applikat ghall-kaz in ezami uminflok ghandhom jigu applikati l-istess regoli tal-Kap 88 li kienu in vigore qabel ma saru l-istessemendi.

Il-Qorti hi tal-fehma li fil-kaz in ezami, kien hemm ksur tas-smigh xieraq bi ksur tal-Artikolu 6 tal-Kap 319 peress li l-emenda kellha effett fuq l-ezitu tal-kawza ghaliex impediet lill-Bord milli jiffissa kumpens skond l-prezz tas-suq ta l-istess proprjeta' kif stabbilit mill-membri teknici u fil-fatt introduciet limitu ghall-istess, b'dan li l-effett fuq il-kumpens pagabbli lill-intimati kien wiehed sostanzjali u ma kien hemm ebda “compelling ground of general interest” li jiggustifika l-emenda u l-applikazzjoni taghha fil-kaz odjern.

Din il-Qorti, taqta' u tiddeciedi, billi tilqa' t-talba tal-intimati u tiddikjara illi bl-applikazzjoni ta' l-emenda introdotta bl-Att XVII tas-sena 2004 ghal proviso ta' l-Artikolu 25 tal-Ordinanza dwar l-Akkwist tal-Artijiet ghalSkopijiet Pubblici ghall-kaz in ezami fid-decizjoni tal-Bord ta' l-Arbitragg dwar l-Artijiet tas-27ta' Marzu 2006 fil-kawza fl-ismijiet ‘Il-Kummissarju tal-Artijiet vs Frank Calleja” (Rikors 45/2006)gew lezi d-drittijiet fundamentali tal-intimati u senjatament l-Artikolu 37 tal-Kostituzzjoni u tal-Artikolu 1 ta' l-ewwel Protokoll tal-Konvenzjoni Ewropea li jipprotegu d-dritt ghat-tgawdija tal-proprjeta'. Ghaldaqstant l-istess decizjoni hija f'dan il-kuntest nulla u bla effett b'dan li l-kumpens illi ghandu jigi stabbilit a favur l-intimati minhabba l-esproprjazzjoni tal-proprjeta' taghhom ghandu jsir skond Kap 88 tal-Ligijiet ta' Malta kif kien qabel ma' dahlet in vigore l-emenda introdotta bl-Att XVII tas-sena 2004 u konsegwentement tordna lir-Registratur jghaddi lura l-atti lill-Onorabbli Qorti tal-Appell sabiex l-istess taderixxi ruhha ma' din id-decizjoni.