20/10/2005

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

FALZON SANTUCCI ALBERT vs STIVALA CAROLA NOE

N/A

FINAL JUDGEMENT

FALZON SANTUCCI ALBERT vs STIVALA CAROLA NOE - 655/2004 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

AZZJONI TA` JATTANZA, PERSUNA ASSENTI

L-artikolu 415 tal-Kap. 12 tal-Ligijiet ta' Malta jipprovdi hekk:

"415. L-azzjoni ta' jattanza ma tistax issir kontra persuni assenti u din lanqas ma tista' ssir jew titkompla kontra minuri jew persuna ohra inkapaci li joqoghdu f'kawza.

Izda d-disposizzjonijiet ta' dan l-artikolu ma ghandhomx japplikaw ghar-rigward ta' kull mim matul it-tliet xhur li jigu minnufih qabel ma tkun saret l-azzjoni ta' jattanza, ikun jew personalment jew permezz ta' mandatarju pprezenta att gudizzjarjufejn ivvanta l-pretensjoni tieghu".

Il-proviso ghal dan l-artikolu kien gie introdott fil-ligi wara s-sentenza moghtija fit-2 ta' Marzu, 1992, mill-Onorabbli Qorti tal-Appell fil-kawza "Il-Prim Ministru vs Peralta noe", li kienet qalet li ma tistax tinfetah kawza ta' jattanza kontra persunaassenti minn Malta; il-fatt li dik il-persuna kellha mandatarju jew rappresentant hawn Malta, ma jaghmilx lil dik il-persuna "presenti" f'Malta.

Bis-sahha tal-proviso, il-posizzjoni tbiddlet.Jekk persuna assenti tressaq pretensjoni tramite mandatarju, min ikun intimat f'dik il-pretensjoni vantata, jista' jgib 'l quddiem kawza ta' jattanza, basta li l-millantazzjoni tkun saret matul it-tlett xhur li jigu minnufih qabel ma tkun saret l-azzjoni ta' jattanza.

Il-kelma "assenti" m'ghandhiex tinghata it-tifsira moghti lill-istitut ta' assenti kontemplat fl-artikolu 193 et seq tal-Kap. 16 tal-Ligijiet ta' Malta. Dak l-istitut jirregola cirkustanzi partikolari, u jipprovdi ghal-hatra ta' kuraturi ta' persuni li taghhom ma jkunx hemm ahbar fuq istanza tal-eredi prezuntivi tal-assenti. Fil-kaz ta' jattanza, il-ligi mhux qed tittratta l-istess persuni, izda qed tirreferi ghal-milantazzjoni min persuna mhux residenti Malta.

Il-procedura ta' jattanza kontra persuni mhux residenti hawn Malta mhux eskluz li ssir, izda tali procedura trid tinbeda fi zmien tlett xhur mid-datatal-milantazzjoni. Il-fatt li persuna hija cittadin tal-Unjoni Ewropea, ma jaghmilhiex "presenti"f'Malta ghal-fini tal-artikolu in kwistjoni, u jekk mhux presenti f'dawn il-gzejjer xorta tibqa "assenti" ghal-iskop tal-applikazzjoni tal-artikolu 415 tal-Kap. 12. Il-fatt li persuna, cittadin tal-Unjoni Ewropea, tista' tiftah kawza hawn Malta u tista tinfetah kawza kontra taghha, bin-notifika issir anke fir-residenza taghha, li tista tkun barra minn Malta, ma jfissirx li dik il-persuna mhix wahda "assenti", u li, kwindi, ma japplikawx fil-konfront taghha il-provedimenti tal-artikolu 415.

Mhux eskluz fl-Unjoni Ewropea, li pajjiz membru jipprovdi b'mod differenti ghar-residenti u ghall-assenti, dment li tali differenzi ma jkunux iwasslu ghal-piz eccessiv fuq l-assenti li jezercita d-drittijiet tieghu f'kull stat membru. F'dan il-kaz, anzi, il-ligi taghti certi vantaggi lill-min mhux residenti f'Malta, minghajr pero', ma ittellef lil min ikun milantat li debitament iressaq l-ilmenti tieghu quddiem il-Qrati. Ir-regoli generali tal-Unjoni Ewropea jipprojbixxi diskriminazzjoni fuq bazi ta' nazzjonalita', jew fuq bazi ta' "sex, racial or ethnic origin, religion or belief, disability, age or sexual orientatation" (artikolu 13 tat-Trattat ta' Amsterdam), izda ma jipprojbixxux apriori regoli differenti a bazi ta' residenza.