Reference: 2802/1996/1

Judgement Details


Date
26/05/2005
Court
CIVIL COURT, FIRST HALL
Judiciary
MICALLEF JOSEPH R.
Parties
LAFERLA RENATO AIC vs KIRKOP LOUIS
ECLI
N/A
Judgement Type
PARTIAL SENTENCE

Appealed Details


Appealed
Yes

Keywords / Summary


Keywords
PERIT, DRITTIJIET PROFESSJONALI META INKARIGU MA JIGIX TERMINAT - PERIT, NATURA TAR-RAPPORT MAL-KLIJENT
Summary
Il-kuntratt li bih perit arkitett u klijent tieghu jiftehmu li tal-ewwel jaghti s-servizzi professjonali tieghu huwa kuntratt ta' kiri ta' xoghol u ta' industrija, liema kuntratt huwa suggett ghall-kundizzjoni rizoluttiva tacita bhal kull kuntratt bilaterali iehor. Dan ifisser li, meta kundizzjonibhal dik issehh, l-obbligazzjoni tigi mahlula u terga' tqieghed il-hwejjeg fil-qaghda bhallikieku l-obbligazzjoni ma kienet saret qatt. Izda dawn id-dispozizzjonijiet li jghoddu ghall-obbligazzjonijiet in generali iridu jittiehdu b'qies fil-qafas tal-kuntratt partikolari li jkun, u f'kaz li l-kuntratt partikolari jkollu regoli li ma jaqblux mar-regola generali, japplikaw ir-regoli tal-kuntratt partikolari;

Illi l-artikolu 1627 tal-Kodici Civili jaghmel applikabbli ghall-kuntratt ta' kirita' xoghol u ta' industrija, fost l-ohrajn, id-dispozizzjonijiet tal-artikolu 1570 tal-istess Kodici, liema artikolu jixbah hafna dak li jitkellem dwar l-effetti tal-kondizzjoni rizoluttiva li ssehhmeta parti tonqos milli twettaq dak li ntrabtet mal-parti l-ohra li taghmel;

Illi l-ligi trid li meta ssehh kundizzjoni rizolutiva - kemm espressa u kif ukoll tacita - ghall-kaz li fih wahda mill-partijiet tonqos mill-obbligazzjoni taghha lejn il-parti l-ohra, il-parti li lejha l-obbligazzjoni ma gietx ezegwita ghandha jedd titlob il-kundanna tal-parti li naqsitha ghall-hlas tad-danni li tkun garrbet minhabba tali nuqqas. Dan jimplika li l-obbligazzjoni tkun intemmet mhux ghalraguni tajba mid-debitur tal-istess obbligazzjoni u mhux mill-kreditur innifsu li jallega d-danni. Fil-kaz fuq imsemmi ta' perit arkitett, tali danni - li jikkonsistu fix-xoghol li kien imqabbad jaghmel u li ma tkompliex - jikkostitwixxu l-lucrum cessans imgarrab minnu u li l-qies taghhom jitkejjelskond l-imsemmija Tariffa;

Huwa stabilit li waqt li l-kriterji tal-imsemmija Tariffa jghoddughal dak ix-xoghol mitlub li ma jkunx lahaq sar, fil-kaz tax-xoghol li twettaq qabel intemmet ir-rabta professjonali jibqghu japplikaw ir-rati miftehma mal-klijent;

Illi ladarba l-kundizzjonirizoluttiva tkun giet fis-sehh u ma jkunx ghadu aktar fadal il-kuntratt biex jirregola 'l-partijiet,kull prestazzjoni li setghet saret wara li jkun inhall dak il-kuntratt ma tkunx izjed imkejla skonddak il-kuntratt, imma skond dawk il-kriterji li l-ligi tistabilixxi f'kazijiet fejn ma jkunx hemm ftehim espress. Ghalhekk, fil-kaz ta' servizzi professjonali mwettqa minn periti arkitetti, fejn tali prestazzjonijiet ma jkunux gew espressament miftehma bejnhom u l-klijenti taghhom, id-drittijiet jitqiesu kif stabiliti fit-Tariffa "K" tal-iSkeda "A" mehmuza mal-Kodici tal-Organizzazzjoni u Procedura Civili. Izda, fil-kaz taghhom u konformement mal-aspett fiducjarju tar-relazzjoni professjonali, skond il-Paragrafu 11 tal-imsemmija tariffa, d-drittijiet hekk dovuti japplikaw kemm jekk il-klijent jabbanduna lill-perit u kif ukoll jekk il-perit jabbanduna l-klijent. Fi kliem iehor, jidher li,minhabba n-natura fiducjarja tal-kuntratt bejn il-professjonista (l-perit arkitett) u l-klijent, il-kawza tal-kundizzjoni rizoluttiva konsistenti fin-nuqqas ta' twettiq tal-obbligazzjoni ma tibqax rilevanti ghall-finijiet tad-"danni" mgarrba u likwidabbli lill-parti professjonista f'dan il-kuntratt. Dan iwassal ukoll ghal sitwazzjoni fejn perit jista', minn rajh u bla htija min-naha tal-klijent,jiddeciedi li jieqaf milli jaghti aktar servizzi professjonali lill-klijent tieghu meta progett ma jkunx ghadu ntemm, u jippretendi l-hlas tad-drittijiet tieghu fuq il-bazi tal-imsemmi Paragrafu 11 xorta wahda u minkejja dak li seta' kien miftiehem bejnu u l-klijent bhala hlas ta' onorarju;

Il-Qorti qieset li l-limitu wahdieni ghall-applikazzjoni tal-imsemmija Tariffa f'cirkostranzi tal-abbandun min-naha jew mill-ohra huwa biss jekk jirrizulta li l-prestazzjonijiet li dwarhom il-perit arkitett jippretendi l-hlas ikunu saru b'mod li manifestament iqarrqu bil-klijent (per ezempju, meta jitfassal xoghol li jkun kontra l-ligi fis-sehh) jew ikun teknikament improponibbli mad-daqqa t'ghajnghal min jifhem. Dan jinghad b'applikazzjoni tal-principju fraus omnia corrumpit, li ghalhekk ixejjen il-massima li omnis labor optat proemium, li fuqu jidher li jissejjes il-Paragrafu 11 tal-imsemmija Tariffa;

Ir-raguni ghaliex perit arkitett jaghzel li ma jibqax jahdem aktar ghall-klijenttieghu ma taghmel l-ebda bidla fuq id-dritt li jkun jista' jitlob. Fi kliem iehor, ma jidhirx li wiehed jista' jdur ghall-kriterju ta' xi "raguni tajba u sufficjenti" wara l-ghazla tal-abbandun: u dan jghodd kemm fir-rigward ta' abbandun mill-klijent u kif ukoll mill-perit innifsu. Jidher li dak il-Paragrafu jaghmel differenza biss fir-rigward tal-istat li jkun wasal fih ix-xoghol meta r-rabta professjonali tintemm.




Operational Programme 1
CONvErGE connected eGovernment


We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue without changing your settings, we'll assume that you are happy to receive all cookies. More Info