19/05/2005

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

BORG GUZEPPI vs AZZOPARDI EMANUEL

N/A

FINAL JUDGEMENT

BORG GUZEPPI vs AZZOPARDI EMANUEL - 1301/1995/2 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

SERVIGI, AZZJONI IURE ACTIONIS - SERVIGI, AZZJONI OFFICIO JUDICIS - SERVIGI, INTENZJONI TAL-PRESTANT LI JITHALLAS - SERVIGI, META JKUN DOVUT KUMPENS GHAL - SERVIGI, META JKUN HEMM GHARFIEN TA` - SERVIGI, META MA JKUN HEMM EBDA RAPPORT TA` PARENTELA

Huwa stabilit li l-bazi ta' azzjoni ghal servizzi moghtija triegi fuq zewg sisien: jigifieri, fuqil-kwazi kuntratt u fuq il-prezunzjoni li min jaghti servizz lil haddiehor jaghmel hekk bil-fehma lijithallas ta' dak li jaghmel. Minbarra dan, ilu zmien twil accettat li l-hlas ta' servigi jista' jkun dovut mhux biss jure actionis, jigifieri meta huwa miftiehem, imma wkoll officio judicis, jigifieri meta mic-cirkostanzi jkun jidher sewwa li min ta dak is-servizz ried li jithallas tieghu jew kien imwieghed hlas ghalih. Biex wiehed jasal biex jara jekk persuna kellhiex il-fehma jew l-istennijali tithallas, ghandu jitqies il-waqt meta nghataw tali servizzi, ghaliex ic-cirkostanzi li jsehhu wara ma jservux biex joholqu b'lura dritt ta' fehma li ma kinitx l-intenzjoni tal-partijiet li joholqu;

Il-fatt li ma hemm l-ebda rabta ta' qrubija bejn min jaghti u min jircievi s-servizzi, jista' u generalment ifisser li tali servizzi saru bit-tama tal-hlas jew kumpens xieraq. Il-fatt li minta s-servizzi kellu fi hsiebu xi ghamla ta' gharfien iehor minbarra hlas dirett (bhal, per ezempju,it-tama li jithalla bhala werriet jew legatarju jew beneficjarju b'xi titolu li jkun mill-wirt tal-persuna mghejjuna) huwa element indikattiv tal-fehma tan-non-gratuwita' tas-servizz moghti, ukoll jekk dik it-tama jew weghda li tkun saritlu tisfuma fix-xejn ghal raguni li l-persuna li serviet ma jkollhiex kontroll fuqha.

Biex titwaqqa' l-prezunzjoni li servigi nghataw gratuwitament, jehtieg li min jallega li x-xoghol sar b'xejn irid igib provi tajbin u konvincenti bizzejjed biex iwaqqaghha.

Jekk min ircieva s-servizzi kien gharaf dan il-fatt f'xi att pubbliku, ma jistax iqanqalil-preskrizzjoni tal-pretensjoni ghall-hlas maghmula minn min ikun ta s-servizzi. Sakemm dak l-attma jithassarx b'iehor, iz-zmien tal-preskrizzjoni jkun wieqaf. B'mod partikolari, jekk f'testment jithalla legat ta' hlas lil xi hadd ghal servizzi moghtija lit-testatur, dak il-legat ghandu s-sahhata' dikjarazzjoni affermattiva ta' stqarrija ta' kumpens. L-gharfien mhux bilfors isehh jekk ikun hemm kitba f'dan is-sens, izda jista' jsir bil-fomm, ghalkemm il-prova ta' dan trid tkun aktar qawwija u cara minn semplici riferenza ghal xi diskors generiku jew implicitu;