12/02/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

SPITERI ANTONIA vs SPITERI MARIO ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

SPITERI ANTONIA vs SPITERI MARIO ET - 138/2002/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

Iva

ATT TA` AMMINISTRAZZJONI STRAORDINARJA, HTIEGA TAN-NOTIFIKA TA` L-ATT LILL-KONJUGI LI MA JKUNX TA IL-KUNSENS TIEGHU GHALIH - ATT TA` AMMINISTRAZZJONI STRAORDINARJA, KIF GHANDHA SSIR IN-NOTIFIKA TA` TALI ATT LILL-KONJUGI LI MA JKUNX TA IL-KUNSENS TIEGHU GHALIH

Filwaqt li l-artikolu 1357(2) tal-Kodici Civili jipprospetta dritt ta' azzjoni f'weghda ta' bejgh sabiex parti ggieghel lill-ohra twettaq l-obbligi taghha, l-Artikolu 1326 jitkellem dwar l-azzjoni disponibbli lil wiehed mill-konjugi li jhassar att maghmul mill-konjugi l-iehor minghajr il-kunsens mehtieg.

L-artikolu 1326 jipprospetta dritt ta' azzjoni moghti lill-parti li tallega li ma kienitx accettanti.

Kjarament, dawn iz-zewg azzjonijiet huma differenti minn xulxin. Fl-ewwel azzjoni hemm il-presunzjoni li l-partijiet involuti huma pjenament edotti minn dak li jkun gie miftiehem bejniethom, filwaqt li l-azzjoni l-ohra ghal fini ta' dikjarazzjoni ta' annullament il-presunzjonihija dik li l-parti li tagixxi ma kienitx edotta mill-ftehim.

Hu proprja minhabba f'din id-differenza bazilari bejn iz-zewg azzjonijiet, ankorke' il-punt tat-tluq hija weghda ta' bejgh f'forma ta' att ta' konvenju, li fil-kaz ta' l-azzjoni ezercibbli mill-accetant hija bizzejjed interpellazzjoni per via ta' att gudizzjarju kif imnizzel fl-artikolu 1357 (2), filwaqt li ghal fini ta' l-azzjoni ta' annullament, dik il-parti trid tkun giet imqeghda f'pozizzjoni li hija setghet tkun taf b'dan li jkun gie imwieghed.

Filwaqt li parti fuq il-konvenju jaf id-dettalji ta' l-istess att,persuna li ma kienetx parti fuq konvenju ghandha tkun infurmata mhux biss li sar l-att, izda ghandhatitqieghed f'pozizzjoni "li hija setghet tkun taf b'dan li jkun gie imwieghed." Dan ifisser li dikil-parti li ma tkunx iffirmat il-kuntratt trid titqieghed f'pozizzjoni li tista' issir tkun taf b'dak li jkun gie imwieghed, izda mhux bilfors li hi tinghata l-informazzjoni kollha fuq platt! Fuq kollox huwa principju generali li kull persuna trid tiehu hsieb l-affarijiet taghha hi stess, u jekk dinikollha bizzejjed informazzjoni li a bazi taghha tista' tirregola ruhha, m'ghandhiex tippretendi aktar minn hekk. Persuna, biex wiehed jiehu ezempju, li taqa' kontumacja f'kawza, ma tistax tiggustigika l-kontumacja taghha billi tghid li hi ma tafx taqra, ghax, f'cirkustanzi bhal dawn, ikun dmir taghha li titlob li l-att tac-citazzjoni jinqralha minn xi hadd li jaf jaqra.

Il-ligi trid li, dak li jkun, jiehu inizjattiva u jiehu hsieb l-affarijiet tieghu, basta li dan jitqieghed f'pozizzjoni li jista' jkun jaf. Jekk jitqieghed f'dik il-pozizzjoni, izda ma jsirx jaf x'inhi s-sitwazzjoni, imma seta' jkun bi ftit indagini, allura imputat sibi.

Il-Qorti irriteniet li l-attrici inghatat l-informazzjoni kollha mehtiega biex hi "setghet tkun taf" b'dak li gie imwieghed. Kellha d-dettalji tal-post li kien l-oggett tal-konvenju, u kellha wkoll id-data meta gie iffirmat. B'semplici domanda lin-Nutar koncernat setghet takkwista kopja tal-konvenju kif kellha dritt. B'dik l-Ittra Ufficjali, l-attrici giet avvzata bl-att li sar minn zewgha u, min dak il-mument, setghet tirregola ruhha.Biex l-att ikun notifikat lill-konjugi li ma kienetx ippartecipat fih, mhux mehtieg li ssir konsenja ta' l-att nnifsu, izda hu bizzejjed notifika ta' dawk id-dettalji li jitqiesu bizzejjed biex dak li jkun jitqieghed f'pozizzjoni li jkun jaf x'sar.

Fuq kollox, wiehed m'ghandux isegwi l-kliemtal-ligi ad litteram, izda dawn ghandhom jigu interpretati skond il-principji ta' erminawtika soliti adoperati mill-Qrati taghna, u kif intwera, anke meta l-kliem tal-ligi hu car, il-Qrati dejjem interpretawhom fid-dawl tal-principju li hu obbligu ta' dak li jkun li jaghmel il-verifiki tieghu. Inoltre, jekk wiehed isegwi l-kliem tal-ligi verbatim, jigi li n-notifika trid issir ta' l-att u mhux ta' kopja ta' l-att, liema interpretazzjoni zgur twassal ghal tifsira ad absurdum.