11/12/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

PACE RAYMOND C.

MAGRO LOURDES vs BONNETT CARMELO

N/A

FINAL JUDGEMENT

MAGRO LOURDES vs BONNETT CARMELO - 2571/1999/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

MINURI, INTERESS TA` - MINURI, KURA U KUSTODJA TA`

Il-kura u l-edukazzjoni tat-tfal ghandha tigi affidata ghal dak il-genitur li jkun l-aktar ideneu sabiex jedukahom u jikkurahom, tenut kont ta' l-eta` ta' l-istess tfal u c-cirkostanzi tal-kaz - tahtdawk il-provvedimenti li jitqiesu bhala l-aktar spedjenti ghall-vantagg ta' tali tfal.

Apparti l-hsieb ta' ordni morali u dak ta' ordni legali, li ghandhom setgha fil-materja ta' kura u kustodja tat-tfal in generali, il-principju dominanti 'in subjecta materia', li jiddetermina normalment u generalment il-kwistjonijiet bhal din insorta f'dina l-kawza, huwa dak ta' l-aktar utilita' u dak ta'l-aqwa vantagg u nteress ta' l-istess minuri fl-isfond tac-cirkostanzi personali u 'de facto' li jkunu jirrizultaw mill-provi tal-kaz li jrid jigi rizolut.

Fil-kamp li fuqu qeghdin nitkellmu,ghalkemm il-parti umanitarja ghandha certament l-importanza taghha fir-relazzjoni tal-persuni li jkunu taw il-hajja lill-istess minuri, eppure l-istess m'ghandhiex tipprevali fuq l-interess u vantaggdirett ta' l-istess tfal; bhal m'ghandhiex ikollha fil-hajja ta' kuljum - kif l-esperjenza tghallem- prevalenza l-affezzjoni jew l-attakkament lejn persuna, anki jekk dettat minn natura, fuq id-doverimpost mir-raguni fl-azzjonijiet tal-bniedem tant bhala membru tal-familja, kemm bhala membru tal-komunita` li lilha jkun jappartjeni. Meta l-ghajn tar-raguni, f'xelta ta' l-azzjoni li bniedem jkun irid ta' bilfors jaghzel li jaghmel, turi dover, impellenti versu certa linea ta' kondotta, ghalkemmdik l-ghazla tkun timporta azzjoni drastika fil-kamp umanitarju, eppure' dik il-hruxija ma tkunx hlief apparentement tali; in kwantokke li bilanci tal-mohh id-dover, li jeleva l-bniedem, u mhux ibaxxieh, ikun gheleb kwalunkwe kunsiderazzjoni ohra li di fronti ghalih (dover) tkun anqas tajba u anqasdinjituza.

B'gid tat-tfal ghandna nifhmu mhux tant il-profitt materjali kemm il-ben esseri morali taghhom. It-tfal, f'kawzi bhal dawn, m'humiex oggett in kontraversja u l-interess tal-geniturifil-kwistjoni dwar il-kustodja taghhom huwa nservjenti ghall-interess tat-tfal.

F'certi kazijiet il-Qorti tista' tohrog barra mit-termini li jimpurtawlha l-partijiet fl-att tac-citazzjoni u fit-talbiet taghhom jekk l-interessi tal-minuri hekk jehtiegu.

Dawn il-principji hawn fuq elenkati, apparti li johorgu mis-sens komun u logika ta' dak li jkun, ghandhom ukoll isibu konfort fil-gustizzja naturali li l-bniedem minn dejjem haddan. Anke l-artikoli tal-ligi bhal per ezempju l-artikoli 47, 56, 57 u 61 tal-Kodici Civili huma kollha ndikattivi li l-Qorti f'kazijiet fejn hemm involuti t-tfal ghandha tara li l-gid taghhom jithares, li l-interess suprem tal-minuri dejjem jipprevalufuq l-interess tal-kontendenti fil-kawza sia jekk dawk il-kontendenti jkunu mizzewgin u sia jekk il-kontendenti, bhal ma huma f'dan il-kaz m'humiex mizzewgin.

Fl-ahhar mill-ahhar hija biss il-Qorti li hi l-arbitru finali ta' x'inhu l-interess tal-minuri u kull direzzjoni taghha trid tkun ezaminata minn din l-ottika u hekk motivata.