27/11/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

BRIFFA MARTHESE vs ATTARD VICTOR

N/A

PARTIAL SENTENCE

BRIFFA MARTHESE vs ATTARD VICTOR - 2429/1999/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

ACTIO SPOLII, KONTRA MIN TISTA` TIGI ISTITWITA - KONJUGI TAL-KONVENUT - ECCEZZJONIJIET, INTEGRITA` TAL-GUDIZZJU - INTEGRITA` TAL-GUDIZZJU, BAZI TAL-ECCEZZJONI - INTEGRITA` TAL-GUDIZZJU, PROCEDURI GUDIZZJARJI LI JKUNU JISTGHU JEFFETTWAW IL-KOMUNJONI TA` L-AKKWISTI

L-eccezzjoni tan-nuqqas ta' integrita' ta' gudizzju meta tkun imsejsa fuq l-applikazzjoni tal-artikolu 1322 tal-Kap 16 (amministrazzjoni tal-komunjoni ta` l-akkwisti), tkun qeghda titlob determinazzjoni li hija ta'ordni pubbliku. Ghalhekk, ladarba din l-eccezzjoni titqanqal mill-parti mharrka, il-Qorti ma tistax tinjoraha jew tonqos li tqisha, ukoll jekk, aktar 'il quddiem, il-parti mharrka ma tibqax tinsisti izjed fuqha;

In-natura tal-eccezzjoni ta' nuqqas ta' integrita' tal-gudizzju hija mibnija fuq tliet (3) konsiderazzjonijiet ewlenin, jigifieri (i) fuq il-htiega li f'kawza jiehdusehem dawk kollha li huma interessati fil-kwestjoni, (ii) li jigi assikurat li l-gudizzju jkun wiehed effikaci, u (iii) li jithares kemm jista' jkun il-principju tal-ekonomija tal-gudizzju. B'dan il-mod, li l-gudizzju jkun wiehed shih ghandu jinteressa aktar lill-parti attrici milli lill-parti mharrka. Lanqas ma jidher li l-eccezzjoni hija bazata fuq xi ezigenza formali, preciza li tindika nuqqasinsanabbli

Is-siwi tal-eccezzjoni tan-nuqqas ta' integrita' tal-gudizzju jrid tabilfors jitqies fil-qafas tan-natura tal-azzjoni li fiha titqajjem dik l-eccezzjoni. Fil-kaz prezenti, l-azzjoni kienet wahda ta' spoll li, kif inghad bosta drabi, hija wahda ta' ghamla u karatteristika partikolari msejsa fuq binarji ta'ordni pubbliku u t-tqeghid mill-aktar fis tal-partijiet fl-istat li kienuqabel ma sar l-ghamil li jkun allegatament naqqas jew xejjen il-pussess fil-parti attrici;

Minhabba f'hekk, gie ghadd ta' drabi mtenni, kemm mill-kittieba u kif ukoll fid-decizjonijiet tal-Qrati, li l-azzjoni tal-ispoll titnissel ex delictu fuq fatt illecitu u mhux ex contractu, u huwa azzjonabbli personalment kull min jiehu sehem fl-ghamil spoljativ. Dan ifisser li ma hemmx regola predeterminata li s-siwi tal-azzjoni jiddependi minn xi kwalita' partikolari fil-parti mharrka, daqskemm fuq il-fatt (jekk pruvat) tas-sehem taghha fl-ghamil spoljattiv ilmentat. B'zieda ma' dan jinghad ukoll li l-ghemejjel jew atti ta' amministrazzjoni straordinarja msemmija fl-artikolu 1322 tal-KodiciCivili huma lista ezawrjenti u ma jistghux jizdiedu jew jiggebdu b'analogija ghaliex huma mahsuba ghal ghan specifiku (jigifieri dak tal-harsien u l-integrita' tal-komunjoni tal-akkwisti) u huma ta' natura eccezzjonali ghar-regola li kull persuna kapaci ghandha l-jedd li tmexxi hi hwejjigha minghajrindhil. Ghamil li jcahhad il-pussess, ukoll jekk jikkonsisti f'xoghol li jsir f'gid immobbli, ma jaqa' taht l-ebda wahda mit-tlettax-il (13) cirkostanza mahsuba bhala att ta' amministrazzjoni straordinarja elenkati fl-artikolu 1322(3) tal-Kodici;

Il-Qorti irriteniet li ghall-finijiet ta' actio spolii m'ghandu x'jaqsam xejn jekk l-imharrek inzerta wkoll li huwa persuna mizzewga, ghaliex l-effett ta' ezitu 'l hawn jew 'l hinn tal-azzjoni mibdija kontrih ma tolqot bl-ebda mod l-integrita'tal-komunjoni tal-akkwisti li tezisti bejnu u bejn martu. Dak li timmira li tikseb l-azzjoni pussessorja ta' spoll hija biss l-integrita' tal-pussess fl-istat li kien qabel ma jsehh l-ghamil spoljattiv;