09/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

VELLA EMANUEL vs GALEA JOHN ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

VELLA EMANUEL vs GALEA JOHN ET - 245/1993/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

Yes

APPOGG, DRITT GHALL-KUMPENS HUWA DRITT PERSONALI - APPOGG, LIEMA BINI JIKKOSTITWIXXI APPOGG - APPOGG, META TIG AKKWISTATA L-KOMPROPRJETA` TAL-HAJT - APPOGG, M`HI MEHTIEGA EBDA PROCEDURA SPECJALI SABIEX JIGI PRATIKAT - BUON VICINAT, PARAMETRI TA` - HAJT DIVIZORJU, REWWIEHA FI - HAJT DIVIZORJU, TIEQA FI - LOKAZZJONI, INKWILIN GHANDU INTERESS LI JITNEHHA KULL INKONVENJENT GHALL-PUSSESS TIEGHU - LOKAZZJONI, INKWILIN JISTA` JITLOB ZGUMBRAMENT TA` TERZ MILL-FOND LOKAT - SERVITU`, KWISTJONI TA` NATURA PETITORJA U MHUX POSSESSORJA - SERVITU`, POSSESSURI TAL-FOND DOMINANTI U DAK SERVJENTI M`GHANDHOMX INTERESS GURIDIKU - SERVITU`, PROSPETT - BINI FIL-FOND VICIN - SERVITU`, REWWIEHA F`HAJT DIVIZORJU - SERVITU`, TIEQA - BINI FIL-FOND VICIN - SERVITU`, TIEQA F`HAJT DIVIZORJU - SUPERFICIES SOLO CEDIT, INVAZJONI TA` ARJA - SUPERFICIES SOLO CEDIT, PROPRJETA` TA` L-ARJA TA` BITHA INTERNA META GID JINQASAM F`SULARI DIFFERENTI

Appogg ifisser mhux biss l-addentellament tal-bini ma' hajt ta' haddiehor, izda li dan il-hajt ikunjirrendi servizz lill-vicin; anzi l-akkwist tal-komunjoni jista' jsir anki ghal semplici kapricc. L-akkwist tal-komunjoni tal-hajt jista' jsir ghal kwalunkwe skop.

Lanqas ma hu mehtieg li dak li jkun jakkwista l-hajt kollu, izda jista' jakkwista biss dik il-parti li hu jehtieg.

Il-ligima tirrikjedix procedura partikolari biex hajt li jkun diga' mibni u li huwa passibbli li jigi rezkomun, jigi effettwament rez komuni. Lanqas ma hu mehtieg li qabel ma persuna tirrendi hajt komuni tinforma lill-propjetarju b'din l-intenzjoni. Min irid irendi hajt in komun, kull m'ghandu jaghmel huli prorprju jaghmel dak l-att fiziku illi permezz tieghu jirrendih in komun. Meta l-vicin jaqbad ujew jappoggja jew jibni fuq dak il-hajt biex irrendih komuni, ma jwassal qatt ghall-konsegwenza ta'spoll, ghax m'hemmx dak l-ispossessament li jikkaraterizza cirkostani li jwasslu biex tkun tista' ssir l-actio spolii.

Bl-ezercizzju ta' l-appogg jiskatta favur sid il-hajt id-dritt personali li jitlob kumpens ghal "cessjoni ta' bilfors li l-proprjetarju esklussiv ta' hajt ta' konfini huwa obbligat jaghmel lill-vicin ta' nofs l-istess hajt li mieghu l-istess vicin ipoggi l-bini tieghu". Bl-ezercizzju tad-dritt tal-appogg, ikun hemm l-akkwist l-komproprjeta` tal-hajt divizorju, u dan mhuxxi abbuz ta' dritt, imma in ezercizzju tad-dritt moghti mill-ligi.

Kull proprjetarju ghandud-dritt li jaghmel uzu liberament mill-fond tieghu u li jaghmel fih dawn il-modifikazzjonijiet li jidhirlu li jkunu ta' konvenjenza ghalih, anke jekk b'hekk ikun qed icahhad lill-gar minn xi vantagg illi dan kellu, sakemm lill-gar ma jikkawzalux molestja illi tkun gravi u mhux facilment tollerabbli.

Sid il-bitha ghandu l-propjeta' tal-arja sovrastanti, u allura sid il-bitha jista' jizviluppa l-bitha f'kamra ghall-htigijiet tieghu. Bil-fatt li s-saqaf ta' din il-kamra, jigi ezatt taht tieqa tal-gar, ma jkunx b'daqshekk qed inaqqas mid-dgawdija ta' servitu' ta' prospett mill-istess gar.

Meta fond sottostanti jkollu jsofri s-servitu' ta' tieqa mill-fond ta' fuq, huwa xorta jista'jibni kamra fil-bitha taht it-tieqa tal-gar tieghu, ghax b'dan il-bini ma jkun bl-ebda mod qed inaqqas id-dgawdija tas-servitu' tal-fond dominanti.

Kerrej ta' fond, ghad li d-dritt tieghu mhuxin rem, ghandu azzjoni diretta biex jizgombra persuna li tkun qed tokkupa l-fond jew parti minnu blatitolu.

L-inkwilin ghandu dritt jadixxi lill-Qorti biex jigi dikjarat li terz m'ghandu ebdadritt ta' passagg minn fuq l-ghalqa mikrija lilu.

Kerrej ta' fond ghandu dritt jimpedixxi u jitlob li jitnehha kwalunkwe inkonvenjent ghall-pussess tieghu li jsir mill-possessur ta' fond adjacenti, u hija turbativa tal-pussess kull tnaqqis tal-kumdita` ta' tali pussess minghajr il-htiega ta'xi pregudizzju.

Ir-regola li sid il-bitha ghandu proprjeta' tal-arja sovrastanti, tant hija ta' massima importanza, li l-proprjetarju tal-fond sovrastanti lanqas jista' jonxor mit-twieqi tal-fond tieghu ghal fuq il-bitha ta' haddiehor minghajr il-kunsens ta' dan - ahseb u ara kemm jista' johrog katusi u gullies ghal fuq bitha ta' haddiehor.

Ghalkemm l-artikolu 425 tal-Kodici Civili jiddisponi li persuna ma tista' taghmel ebda fetha f'hajt divizorju, l-gurisprudenza tippermetti li ftuh ta' rewwiehat li, min-natura taghhom, ma joholqu ebda pregjudizzju lis-sid tal-fond adjacenti.