27/06/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

VELLA VINCENT vs BORG JOHN

N/A

FINAL JUDGEMENT

VELLA VINCENT vs BORG JOHN - 308/1996/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

ACTIO SPOLII, ELEMENTI TA` - ACTIO SPOLII, KUNCETT TA` VJOLENZA - ACTIO SPOLII, KWISTJONIJIET LI JISTGHU JIGU KONSIDERATI MILL-QORTI - ACTIO SPOLII, LIEMA TIPI TA` PUSSESS HUMA PROTETTI

F'azzjoni ta` spoll, kwantu ghall-pussess, il-ligi tikkontempla l-pussess materjali, kien liema kien, u mhux il-pussess animo domini; u l-konvenut f'kawza ta' reintegrazzjoni mhux lecitu li jinvestigax-xorta ta' pussess ta' l-attur. Konsegwentement ghal din l-azzjoni l-ligi ma tirrikjedix il-provatal-legittimita` tal-pussess turbat, u takkorda r-reintegrazzjoni anke favur il-pussessur in mala fede.

Il-pussess li trid il-ligi fl-ispoljat ghall-fini ta' l-azzjoni ta' reintegrazzjoni ma hemmx bzonn ikun il-pussess b'titolu ta' proprjeta` jew ta' servitu`, izda bizzejjed pussess kwalunkwe, anzi purament materjali u di fatto. Anki pussess qasir hafna, u sahansitra pussess momentaneu, huwa bizzejjed biex jawtorizza l-azzjoni ta' spoll.

L-indagini tal-Qorti ghandha tkun limitataghal fatt tal-pussess jew detenzjoni. Indagini limitatissima, rigoruza u skarna li ma tinsab f'ebdalegislazzjoni ohra u ghalhekk, bir-rispett kollu ghal decizjonijiet li ppermettew indagnijiet ibbazati fuq x'jghidu u ma jghidux guristi u awturi Francizi u Taljani, huma ghal kollox irrilevanti u inapplikabbli fil-kuntest ta' l-ordinament guridiku taghna.

F'materja ta' spoll, u ex-Artikolu791 tal-Kapitolu 12, ma tistax tigi konsentita ebda eccezzjoni qabel ma ssir ir-re-integranda, ukollghaliex l-azzjoni intentata hi ta' ordni pubbliku fejn "il-fini taghha huwa dak li jigi restawrat l-istat tal-pussess li jkun gie skonvolt jew turbat";

Din l-azzjoni hija koncepita bhala wahdarapida u effikaci bl-iskop li ma thalli lil hadd jiddisturba stat ta' fatt arbitrarjament u hija ntiza unikament biex iggieghel lil min ikkommetta l-ispoll li jerga' jqieghed il-haga fl-istat li kienet qabel ma ddistrubaha.

Effettivament in tema ta' dritt l-uniku kaz fejn il-gudizzju ta' spoll jista' jigi sospiz huwa meta l-pussess ikun ekwivoku u mhux manifest, ghaliex jigi nieqes wiehedmill-elementi mehtiega mill-ligi ghall-ezercizzju ta' l-azzjoni ta' spoll.

Il-kwestjoni tat-tolleranza lanqas ma ghandha tigi ezaminata f'dan il-gudizzju semplicement possessorju privileggjat.

Biex jirrikorri l-element tal-fatt materjali ta' l-ispoll, mhux mehtieg, biex dan ikun vjolat, li jkun hemm il-vis atrox jew le vie di fatto, imma hu bizzejjed li jkun hemm nuqqas ta' kunsens,espress jew tacitu, ta' min isofri l-ispoll.

Mhux mehtieg li jkun hemm il-privazzjoni totalital-haga, imma bizzejjed li jkun hemm diminuzzjoni tal-pussess, tfixkil fid-drittijiet, jew hsara lil min isofri l-ispoll; u ghalhekk huma ukoll indifferenti z-zmien li jkun dam l-ispoll u l-entita` tat-tfixkil jew hsara lill-ispolljat.

Dak li hu allura essenzjali hu l-fatt li sar att arbitrarju kontra l-volonta` tal-persuna spoljata. Prova din li ghall-finijiet ta' l-azzjoni giet stabbilita. Taht dawn ic-cirkostanzi l-Qorti ma ghandhiex ghalfejn tokkupa ruhha mill-element tal-klandestinita`, ghax il-ligi taghna, ghall-finijiet ta' l-azzjoni ta' spoll privileggjat, tikkonsidra sufficjenti li jkun hemm ir-rekwiziti tal-vjolenza jew tal-klandestinita` u mhux li jkun hemm iz-zewg rekwiziti f'daqqa.