16/06/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

MIFSUD MICHELINA ET vs DARMANIN JOHN ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MIFSUD MICHELINA ET vs DARMANIN JOHN ET - 303/1994/2 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

APPOGG, LIEMA BINI JIKKOSTITWIXXI APPOGG - HAJT DIVIZORJU, DEMEL JEW HWEJJEG OHRA KORROZIVI JEW NIEDJA LI JMISSU MA` - HAJT DIVIZORJU, PREZUNZJONIJIET DWAR KOMUNJONI TA`

Hu risaput minn dak stabbili fil-Kodici Civili, ex-Artikolu 409 tieghu, illi, salv dak li jinghad fis-subinciz (2) tieghu, s-subparagrafu (1) johloq presunzjoni ta' komunjoni rigward hajt li qieghed jaqsam fond minn iehor. L-istess artikolu tal-ligi jistabilixxi presunzjoni ohra fis-sens illi fejnminn naha wahda jkun hemm bini, u minn naha l-ohra bitha, gnien jew ghalqa, il-hajt jitqies li hu kollu ta' sid il-bini [subinciz (3)]. Fl-ewwel paragrafu, imbaghad, ta' l-artikolu segwenti 410, il-Kodici Civili jissokta jipprovvdi li l-hajt li qieghed biex jaqsam btiehi, gonna jew ghelieqi, jitqies ukoll komuni, fin-nuqqas ta' sinjal jew prova ohra li juru l-kuntrarju;

Kif dottrinalment espost din il-presunzjoni ta' komunjoni ssib il-fondament taghha fl-interess li ghandhom il-proprjetarji tal-fondi kontigwi.

Il-komunjoni jew il-proprjeta` esklussiva ta' hajt, kif traccjat u dezunt mill-precitati disposizzjonijiet, tista` tigi provata kemm permezz ta` titolu kif ukoll b'kullsinjal iehor li, tenut kont ta' meta jkun sar, jeskludi jew skond il-kaz jindika l-komunjoni.

Min jirrendi komuni hajt divizjoni huwa obbligat li jhallas kumpens ghall-appogg u ma jistax jinheles minn dan l-obbligu fuq il-pretest li l-hajt ma jkunx sar regolarment.

Appogg ifisser mhuxbiss addentallament tal-bini mal-hajt ta' hadd iehor, izda anki li dan il-hajt ikun irrenda servizzlill-vicin; anzi l-akkwist tal-komunjoni jista' jsir anki ghal semplici kapricc. L-akkwist tal-komunjoni tal-hajt jista' jsir ghal kwalunkwe skop, u mhux biss biex jitpogga bini mieghu; basta jirrizulta li min pogga kellu l-intenzjoni li jakkwista l-komunjoni tal-hajt.

Hekk a propozitu skondl-Artikolu 419 tal-Kodici Civili ebda wiehed mill-girien ma jista' "iwahhal jew ipoggi mal-hajt, minghajr il-kunsens tal-gar l-iehor, xi bicca xoghol gdida" [subinciz (b)] jew iqieghed hwejjeg korrozivi jew niedja b'mod li jmissu mal-hajt komuni [subinciz (c)] jew "jigma ma' hajt komuni, trab jew hwejjeg ohra, minghajr ma jiehu hsieb mehtieg sabiex dan il-gmigh ma jaghmelx b'rass jew xort' ohra hsara lill-gar l-iehor".

Naturalment il-fatt ta' l-ezistenza ta' hamrija mal-hajt komuni ma jfisserx illi awtomatikament u ghal din ir-raguni per se d-danni lamentati huma derivanti minn dan il-fatt. Id-duttrina legali trid li biex tezisti l-kolpa jrid jirrizulta nexus ta' kawza u effett mad-danni allegatament sofferti;