27/03/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

PACE RAYMOND C.

CINI JANE ET vs KUMMISSJONI GHALL-KONTROLL ZVILUPP ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

CINI JANE ET vs KUMMISSJONI GHALL-KONTROLL ZVILUPP ET - 19/2001/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA ENVIRONMENT AND PLANNING AUTHORITY

BORD TAL-APPELL DWAR L-IPPJANAR, APPELL FUQ IL-BAZI TA` KSUR TAD-DRITTIJIET FONDAMENTALI - BORD TAL-APPELL DWAR L-IPPJANAR, MA TISTAX ISSIR REFERENZA LILL-PRIM` AWLA TAL-QORTI CIVILI FUQ KWISTJONIJIET KOSTITUZZJONALI - BORD TAL-APPELL DWAR L-IPPJANAR, MHUX KOMPETENTI BIEX JIEHU KONJIZZJONI TA` KWISTJONIJIET LI MA JIRRIGWARDAWX L-IPPJANAR TA` L-IZVILUPP - BORD TAL-APPELL DWAR L-IPPJANAR, RAPPORT BEJN AZZJONI TAHT L-ARTIKOLU 469A TAL-KAP. 12 U APPELL AI TERMINI TA` L-ATT DWAR L-IPPJANAR TA` L-IZVILUPP - DRITTIJIET FONDAMENTALI TAL-BNIEDEM, DEFINIZZJONI TA` QORTI GHALL-FINIJIET TA` REFERENZA LILL-PRIM` AWLA TAL-QORTI CIVILI - DRITTIJIET FONDAMENTALI TAL-BNIEDEM, REFERENZA LILL-PRIM` AWLA TAL-QORTI CIVILI - PERMESS GHALL-IZVILUPP, OTTJENIMENT DA PARTI TAL-GVERN WARA DIKJARAZZJONI TAL-PRESIDENT LI PROPRJETA` TKUN MEHTIEGA GHAL SKOP PUBBLIKU

Il-gurisdizzjoni u l-kompetenza dwar kawzi ta' allegazzjonijiet ta' ksur ta' drittijiet fondamentaliprotteti taht id-disposizzjonijiet tal-artikoli 33 sa 45 tal-Kostizzjoni u l-istess dwar il-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, hija skond l-artikolu 46 (2) tal-Kap 1 u l-artikolu 4 tal-Att XIV tal-1987 (Kap 319) hija vestita fil-Prim'Awla tal-Qorti Civili fil-prim'istanza u fil-Qorti Kostituzzjonali fis-sekond'istanza u certament mhux fil-Qorti ta' l-Appell (Sede Inferjuri) li kif inhi kostitwita tista' biss tisma' appelli mill-Bord ta' l-Appell dwar l-Ippjanar fuq punt ta' dritt skond il-ligi specjali tal-Kap 356 u dan biss kif specifikat fl-artikolu 15 (2) tal-istess.

Il-kwistjoni ta' riferenza lill-Prim'Awla tal-Qorti Civili mill-istess Bord ta' l-Appell dwar l-Ippjanar lanqas tqum stante li huwa car mid-disposittiv tal-artikolu 46 (3) tal-Kostituzzjoni li tali riferenza tista' ssir biss "f'xi qorti" u certament li l-Bord ta' l-Appell dwar l-Ippjanar ma huwiex 'Qorti' skond id-disposizzjonijiet tal-artikolu 95 u 99 tal-Kostituzzjoni u wkoll skond id-disposizzjonijiet tal-artikoli 31,33, 41, 45, u 47 tal-Kap 12 u artikoli 367, 436 u 497 tal-Kap 9 tal-Ligijiet ta' Malta.

Ma huwiex fil-kompetenza tal-Qorti ta' l-Appell li tidhol fil-kamp ta' stharrig gudizzjarju ta' azzjoni amministrattiva, stante li dan huwa regolat b'regoli u disposizzjonijiet precizi li llum gew promulgati permezz tal-artikolu 469A tal-Kap 12 tal-Ligijiet ta' Malta, w in partikolari w in konsistenza mal-mertu tal-appell odjern, dan jirreferi wkoll ghall-kuncett ta' "meta eghmilamminstrattiv ikun ultra vires ghal xi raguni" imsemmija fl-artikolu 469A (1) (b) tal-Kap 12.

Fil-kamp ta' l-istharrig gudizzjarju ta' azzjoni amministrattiva, li jaqa' taht l-istitut ta' ligiamministrattiva, l-kompetenza originali tispetta lill-Qrati Ordinarji, u l-kuncett ta' ultra vires,anke kif definit fl-artikolu fuq citat, huwa ferm iktar wiesgha minn applikazzjoni hazina jew non applikazzjoni ta' ligi, tant li jista' jikkomprendi, per ezempju, abbuz ta' setgha ta' Awtorita` pubblika, li fih innifsu ma jimportax ksur ad hoc jew per se ta' disposizzjoni ta' ligi 'ut sic'.

Appell taht il-Kap 356 u l-azzjoni quddiem il-Qrati ordinrji taht id-disposizzjonijiet tal-artikolu469A tal-Kap 12 huma ghal kollox differenti u distinti minn xulxin, u certament li wahda ma ghandhaqatt telimina jew tissostwixxi ruhha ghal ohra, anke peress li z-zewg azzjonijiet, flimkien ma' ohrajn, huma disponibbli ghal kull persuna, kollox skond in-natura tal-lamentela jew aggravju taghha, skond ir-regoli rispettivi, inkluz procedura u principji sostantivi, u r-rimedji differenti li japplikaw ghal kull kaz in partikolari.

Kwistjonijiet dwar proprjeta` jew drittijiet fondamentali majaqghux fil-kompetenza tal-Bord ta` l-Appell dwar l-Ippjanar u lanqas jistghu jifformaw il-bazi ta`appell quddiem il-Qorti ta' l-Appell. Ghalhekk kull rimedju ad hoc relattiv ghal dawn il-kwistjonijiet jibqa' impregudikat.

Wara li ssir il-pubblikazzjoni tad-Dikjarazzjoni tal-President ta' Malta ai termini tal-Kap. 88 tal-Ligijiet ta` Malta li l-art hija mehtiega ghal skop pubbliku, b'effett minn erbatax il-gurnata mill-pubblikazzjoni fil-gazzetta tal-Gvern, is-sid ta' l-art hekk indikata, jew minn jokkupaha ghandu jaghti f'idejn l-Awtorita` kompetenti l-pussess taghha, u wara li jghaddi tali terminu l-Awtorita` kompetenti ghandha dritt tidhol fuq l-art u tiehu pussess taghha u wkollli "taghmel jew tawtorizza lil xi hadd li jaghmel f'din l-art jew fuqha jew dwarha kull xoghol jewhag'ohra tkun li tkun li xi hadd li jkollu l-interess illimitat f'din l-art ikollu l-jedd li jaghmelbis-sahha ta' dak l-interess..." Dana jinkludi wkoll l-ottjeniment ta` permess ghall-izvilupp.