10/05/1958

OF CRIMINAL APPEAL (INFERIOR)

HARDING WILLIAM

IL-PULIZIJA vs CENSU VELLA

N/A

-

N/A

ART. 4 TAL-KODICI KRIMINALI - ART. 40 U 41 TAL-"MALTA CONSTITUTION LETTERS PATENT, 1947" - AZZJONI KRIMINALI - DIMISSJONI TAL-MINISTRI - GVERN - GVERNATUR - NULLITA' - POTER EZEKUTTIV

L-azzjoni kriminali hija essenzjalment publika, u tmiss lill-Gvern, li jmexxiha fl-isem tal-Maesta'Tiehu r-Re bil-mezz tal-Pulizija Ezekuttiva jew tal-Attorney General, kif ikun il-kaz, skond il-ligi. Verament, l-ispirtu ta' din id-dispozizzjoni tal-ligi kien pjuttost li jigi affermat il-karattrupubliku tal-azzjoni fid-dritt modern u l-"persecutio criminis" bil-mezz ta' ufficjal appozitu kuntrarjament ghall-koncett antik tar-reat privat u tal-prosekutur privat. Imma, stante li l-ligi tghid li l-azzjoni kriminali "tmiss lill-Gvern", ma jistghax jigi negat id-dritt tal-imputat li jipprospetta l-kwistjoni dwar jekk fil-kaz tieghu kienx hemm Gvern u ghalhekk kienx hemm awtorita' kmpetenti biex tipprocedi kriminalment kontra tieghu. Skond il-Kostituzzjoni ta' Malta tal-1947 gie kostitwit Poter Ezekuttiv, ossija Gvern, moghti lill-Ministri; imma jekk dawn jiddimettu u d-dimissjoni taghhhom tigi accettata mill-Gvernatur, ma jistghax jinghad li allura ma hemmx Gvern u li kwindi l-azzjonikriminali mehuda kontra l-imputat hija nulla ghax ma kienx hemm min jezercitaha legalment minhabba li l-Gvernatur ghal xi raguni jew ohra ma jkunx innomina ministri ohra f'lokhom, u ma tkunx giet rikovrata dik il-Kostituzzjoni u ma jkunx inghataw il-provvedimenti mehtiega ghall-kaz. Ghax l-istess Kostituzzjoni tal-1947 tipprovdi illi, ghalkemm l-awtorita' ezekuttiva hija fdata ghal dak li ma hux"reserved matters", lill-Gvernatur lill-Ministri dak il-poter ezekuttiv ma jispicax ghal kollox b'dimissjoni tal-Ministri; imma la ma jkunux gew nominati ministri ohra, ikun hemm rivivixxenza tal-principju generali illi l-Gvernatur huwa rivestit bil-poteri kollha essenzjali biex jitmexxa l-Gvern lokali. Fil-kaz prezenti, jekk seta' kien hemm xi diffikulta' minhabba li skond il-klawsola nru. 11 tal-Instructions lill-Gvernatur tal-5 ta' Settembru 1947, hu kellu jkun gwidat fl-ezercizzju tal-poteri lilu moghtija mill-Kunsill Ezekuttiv ghar-rigward tal-materji li jkunu jidhlu fil-gurisdizzjoni tal-Assemblea Legislattiva, din giet rimossa bil-fatt li l-Maesta' Taghha r-Regina, skond Notifikazzjoni tal-Gvern nru. 269 tal-25 ta' April 1958 tat istruzzjonijiet li dik il-klawsola ma jkollhiex ktareffett.