13/05/1958

OF COMMERCE

GOUDER TANCRED

NEG. WALTER BONELLO NE. vs KAPTAN PIETRO FRAGIACOMO NE.

N/A

-

N/A

KAPTAN - KLAWSOLI TA' EZONERU - PEZAMENT TAL-MERKANZIJA - POLZA TAL-KARIKU - PROVA

Il-polza tal-kariku hija l-ewwelnett ricevuta tal-merkanzija karikata fuq il-bastiment, rilaxxjata mill-kaptan, jew mill-agent jew impjegat tal-armatur bil-permess tal-kaptan. U ladarba dik il-polzatkun giet rilaxxjata mill-kaptan, l-istess hija dokument effikaci kontra tieghu biex il-possessur tal-polza jottjeni minn ghandu r-rikonsenja tal-istess merkanzija; u dan il-possessur ghandu precizament dawk id-drittijiet kollha li jiskaturixxu mill-istess polza. Ghaldaqstant, id-destinatarju tal-merkanzija ghandu dritt jircievi l-piz kollu mdahhal fil-polza, minghajr l-obligu, fin-nuqqas ta' klawsoli bhal dawk maghrufa bhala "peso sconosciuto", "ignoro peso", "dice essere", anzi bl-affermazzjoni tal-piz da parti tal-kaptan, li jipprova li l-kwantita' ndikata fil-polza giet effettivament konsenjata fil-mument tal-karikazzjoni. Ghax il-kaptan hu responsabbli ghall-piz indikat fil-polza. Huwa ghandu l-obligu, meta ma hemmx xi wahda mill-klawsoli fuq riferiti, li jikkontrolla l-operazzjonital-imbark, u jikonsenja l-piz skond il-polza. Del resto, din ir-responsabbilita' tal-kaptan ma tigix nieqsa lanqas bl-appozizzjoni ta' xi wahda minn dawk il-klawsoli, billi dawk il-klawsoli ma jeskludux assolutament ir-responsabbilta' tieghu u tal-armatur, imma ghandhom bhala effett li jiddispensawh mill-obligu tal-kontroll, li minnhom johrog, subordinatament ghall-kondizzjoni illi l-piz ma kienx rikonoxxibbli fiz-zmien tal-karikazzjoni illi l-piz ma kienx rikonoxxibbli fiz-zmien tal-karikazzjoni. L-effett ta' dawk il-klawsoli huwa biss li jinvertixxu l-onere tal-prova, fis-sens illi jigijmiss lill-karikatur jew lir-ricevitur li jipprova illi l-kwantita' ndikata fil-polza giet regolarment imbarkata u mhux interament konsenjata. Naturalment, il-kaptan ghandu d-dritt li jikkontolla l-operazzjoni tal-iskarikazzjoni u tal-pezament fil-mument tar-rikonsenja; u fil-fatt hekk isir, billil-kaptan ikun prezenti, jew personalment jew per mezz ta' rapprezentant, ghall-uzin tal-merkanzija,ammenokke' ma jippruvax illi r-ricevitur tal-merkanzija rrinunzja ghall-pezament, totalment, jew inparti, u ha l-merkanzija minghajr ma giet pezata; u wiehed ghandu jistenna illi l-kaptan, f'kaz li jkun hemm din ir-rinunzja, jottjeni prova formali, preciza u konvincenti, li l-karikatur irrinunzja tabilhaqq ghall-pezament tal-merkanzija. Jekk il-kaptan jara li l-operazzjoni tal-uzin kienet sejraddum hafna bil-mod li kienet qeghdha ssir, u huwa ried jitlaq bil-bastiment tieghu, imissu javza lir-ricevitur, u jew jottjeni minn ghandu dikjarazzjoni preciza fis-sens fuq indikat, jew jiehu l-passimehtiega taht ic-cirkustanzi biex jezimi ruhu minn kull responsabbilta' fil-kaz li l-pezament ma jigix effettwat kif u fiz-zmien li ragjonevolment ghandu jsir.