24/03/1958

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

MAMO ANTHONY J., MONTANARO GAUCI A.J., HARDING WILLIAM

JOSEPH BORG vs NOBBLI MARIA TESTAFERRATA BONICI

N/A

-

N/A

APPELL - BOARD TAL-KERA - DESTINAZZJONI TAL-FOND - KWISTJONI TA' DRITT - LOKAZZJONI

Huma kolpiti bil-preskrizzjoni ta' tmientax il-xahar, fost ohrajn, l-azzjonijiet ta'mastrudaxxi, bennejja, bajjada, u persuni ohra li jahdmu sengha jew arti mekkanika, ghall-press tal-opri jew tax-xoghol taghhom, jew tal-materjal li jfornu. Din il-preskrizzjoni, pero', mhix applikabbli meta l-persuna li ghamlet ix-xoghol tagixxi ghall-hlas li hu dovut lilha ghall-ispejjez u d-drittijiet tieghu "bhala appaltatur" ghax-xoghol li sar ghall-kommittent; u dan avvolja l-kommittent jikkontesta lill-attur il-kwalita' ta' appaltatur u jallega li l-attur kien semplici bennej li ghamel xoghol tal-gebel,jekk il-kommittent jinsisti li l-eccezzjoni tal-preskrizzjoni tigi diciza preliminarment, il-Qorti ghandha thares, ghall-finijiet tal-preskrizzjoni sollevata mill-kommittent, lejn id-domanda kif dedotta mill-attur. U allura, f'kaz simili, il-preskrizzjoni applikabbli hija dik ta' sentejn, li tolqotl-azzjoni, fost ohrajn, tal-kuntratturi ta' bini jew ta' xogholijiet ohra tga' injam, gebel jew materjal iehor, ghall-opri mahdumin minnhom jew ghall-materjal li jfornu. Ir-rinunzja ghall-preskrizzjoni tista' tkun espressa jew tacita; u r-rinunzja tacita tigi minn fatt li jissupponi l-abbandun tal-jedd akkwistat. Ir-rinunzja ghall-preskrizzjoni hija l-manifestazzjoni tal-volonta' ta' min jirrinunzja; u mhux necessarju illi l-kreditur jew is-sid, li bi profitt tieghu ssir ir-rinunzja,jaccettaha.Jekk, mbaghad, kienx hem din ir-rinunzja tacita,din hi kwistjoni ta' apprezzament remessa ghall-gudizzju u l-prudenza tal-gudikant; u dwarha, ghalhekk, ma hemmx normi u regoli "a priori". Biss, f'danl-ezami ghandu naturalment isehh il-principju li jiggoverna kwalunkwe renunzja tacita, cjoe' illi l-fatt li minnu tigi ndotta r-rinunzja tacita jehtieg ikun tali li ma jistghax ragjonevolment jigi nterpretatat mod iehor ghajr illi min ghamu ried jirrinunzja; u jehtieg li l-Qorti tkun soddisfatta lidak l-ghemil huwa inkompatibbli mal-volonta' ta' min ghamlu li javvantaggja ruhu mill-preskrizzjoniakkwistata. Fil-kaz prezenti, il-kommittent, wara li kien ghadda z-zmien preskrizzjonali, ircieva ittra minn ghand il-perit minnu mqabbad biex jiddirigi xoghol ta' rikostruzzjoni ta' bini, fejn gie mitlub ihallas il-bilanc li kien baqghalu jiehu l kuntrattur tax-xoghol tal-bini mqabbad mil-perit f'isem il-kommittent; u dan, minflok li cahad li baqghalu jaghti xi bilanc ta' dak ix-xoghol, dahal f'korrispondenza mal-perit fejn talab dettalji, ghax deherlu li l-bilanc mitlub kien igib l-ammont tal-kont oghla minn dak li kien originarjament stmat ghax-xoghol; u l-Qorti qatghet illi b'dan l-atteggjament tieghu huwa rrinunzja ghall-preskrizzjoni li kienet ga maturata meta nbdiet dik il-korrispondenza; u dan avvolja l-appaltatur, li talab il-hlas ta' dak il-bilanc, ma kellu ebda parti f'dik il-korrispondenza.