09/01/1956

OF APPEAL (COMMERCIAL)

CAMILLERI LUIGI A., MONTANARO GAUCI A.J., HARDING WILLIAM

CARMELO BEZZINA vs CARMELO DEBONO ET

N/A

-

N/A

ENFITEWSI - SENSERIJA - SOLIDARJETA'

Is-senserija f'kaz ta` koncessjoni enfitewtika hija zewg terzi ta` sena cens. Hu principju ormaj pacifiku fil-gurisprudenza nostrali illi, meta ma jirrikorrux l-estremi mehtiega biex tigi akkordata somma bhala senserija vera u propja, bir-rata legali, jista`, fil-kazi kongruwi, u anki fuq l-istesscitazzjoni ghall-hlas ta` senserija, jinghata kumpens mill-Qorti arbtirio boni viri". In vija ta` konsiderazzjoni genrali, l-entita` tas-somma akkordabbli f'kazijiet smili ghandha tigi rigwardata minn aspett divers, skond jekk tkunx ghal senserija vera u proprja tinghat lis-sensal mhux tant ghax-xoghol tieghu biex irnexxiet l-operazzjoni, daqs kemm ghall-motiv ta` interess publiku ekonomiku, billi l-opera tas-sensal tagevola hafna l-frekwenza u l-facilita` tal-kontrattazzjonijiet, lihuma element ta` prosperita` generali, il-kumpens, ghall-kuntrarju, hu korrelata mat-tahbit tas-sensal, u jigiakkordat ghax-xoghol li jaghmel. kwantu ghall-kriterji li jirregolaw dan il-kumpens, imbaghad, ma jkunx ekwu li jitqies biss it-tahbit materjali tas-sensal; imma hu aktar ekwu li jitqiesu c-cirkustanzi kollha tal-kaz, l-importanza tal-operazzjoni l-istadju, avanzat jew le, li fih ikun u waslu l-operazzjonijiet attinenti ghan-negozju "de quo", u l-fatt (fil-kaz li kun hekk) li n-negozju ma jkunx sfrotta bi htija tas-sensal. Meta parti wahda tqabbad sensal u l-parti l-ohra taccetta l-opera ta` dak is-sensal, hemm mandat miz-zewg nahiet ghal affari komuni, u s-sensal hu mandatarju taghhom it-tnejn; b'mod li huma t-tnejn tenuti solidalment beniehom ghall-hlas tar-retribuzjoni dovuta lis-sensal. Jekk bejniethom huma jkunu ftehmu li ghandhom ihallsu lis-sensal bin-nofs, dan il-ftehim jirrifletti bis ir-rapport ta`bejniethom, imma ma jnehhix is-solidarjeta` taghhom di fronti ghas-sensal. Fil-kaz prezenti, fejn gie irrevokabbilment stabbilit ilil-attur kellu jithllas kumpens, umhux senserija vera u propja, billi n-negozju konjuz bl-opera tas-sensal ma sehh u minfloku sehh negozju iehor fuq l-istess linji; l-Ewwel Qorti akkordat kumens f'ammont daqs kieku lis-sensal kellha titahlass is-senerija ver u proprja ...... izda l-Qorti tal-Appell irrduciet l-ammont fisat mill-Ewwel Qorti.