16/06/1994

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SAID PULLICINO JOSEPH

JOSEPH AQUILINA EKONOMU TA' MONSINJUR ARCISQOF, AMMINISTRATUR TAL-BENI TA' L-ENTIJIET RELIGJUZI DJOCESANI KOLLHA TA' MALTA GHAN-NOM U FL-INTERESS IL-VENERANDU MONASTERU TA' SANT' URSOLA L-BELT VALLETTA vs EDGAR ELLUL

N/A

-

N/A

ART. 2156 (A) TAL-KODICI CIVILI - ATT XXVII TAL-1976 - AZZJONI GHALL HLAS TAC-CENS - AZZJONI PERENTA - CANONE - CENS - DRITT TRANSITORJU - ENFITEWSI - HLAS TA' - INDIVISIBILITA' F'ENFITEWSI - OBBLIGAZZJONIJIET ASSUNTI MIS-SUBENFITEWTA - PRESKRIZZJONI - RIKONOXXIMENT - SOLIDARJETA' F'ENFITEWSI - SUBENFITEWTA

L-attur fitex ghal arretrati ta' cens u ta' lawdemju. L-azzjoni giet diretta kontra s-subenfitewtaghal obbligazzjoni dovuti mill-enfitewta. Gie eccepit oltre l-preskrizzjoni kwinkwennali illi l-konvenut ma kellux relazzjoni guridika. Il-kwistjoni irrisolviet ruhha sa fejn l-obbligazzjonijiet assunti mill-enfitewta huma trasmessi lis-subdirettarju. Il-Qorti ta' l-Appell irriteniet illi l-hlastal-kanoe jiggrava fuq il-proprjeta' u li l-proprjeta' hi l-garanzija tal-pagament tieghu u taghmeltajjeb ghalih versu d-direttarju. Dan ifisser illi s-subenfitewta sew jekk mhux rikonoxxut mid-direttarju u aktar u aktar jekk hu rikonoxxut hu obbligat li jaghmel tajjeb bil-proprjeta' ghall-hlas tac-cens. Hu wkoll obbligat li josserva l-adempiment ta' dawk il-kawsoli tal-kocessjoni enfitewtika originali li jimponu kondizzjonijiet fuq ic-censwalista favur id-direttarju bhala parti mill-konsiderazzjonijiet tal-ghoti tal-koncessjoni. Dawn huma kondizzjoni li bhac-cens jiggravaw il-proprjeta' ujikkondizzjonaw it-tgawdija taghha mill-enfitewta u s-successuri tieghu. Jispetta lis-subenfitewtali jivverifika sewwa l-provenjenza tal-proprjeta' li kien intenzjonat jiehu b'enfitewsi temporanjau jaccerta ruhu mill-kundizzjonijiet li kellu jissodisfa lid-direttur skond ma jkun gie minnu impostfil-koncessjoni originali. Jekk ma jaghmilx hekk, dan huwa a riskju tas-subdirettarju: l-inadempjenza jew in-nonkuranza tieghu bl-ebda mod ma tista' tippregudika d-drittijiet tad-direttarju, lanqasma jista' s-subenfitewta jezonora ruhu mill-obbligu minnu assunt sempliciment billi jsostni illi minikkoncedielu l-proprjeta' ma imponiex fuqu dawk il-kunizzjonijiet li d-direttarju kien originarjament impona. Jibqa' dejjem direttament responsabbli versu d-direttarju ghall-adempiment ta' dawn l-obbligi salv li f'certi kazi jista' hu jkollu dritt ta' regress kontra min ikun ikkoncedielu l-proprjeta'. Riflessjonijiet tal-Qorti dwar is-solidarjeta' u l-indivizibilita' ta' l-obbligazzjoni assuntimill-enfitewta fid-dawl ta' l-emendi introdotti ATT XXVII tal-1976. Din il-Ligi obbligat lid-direttarju li jirrikonoxxi direttament lis-subenfitewta u aboliet ssolidarjeta' u l-indivizibilta' tac-cens prattikament ghal kollox. Il-Qorti ta' l-Appell ghalhekk sabet illi certi klawsoli ta' pagamentma kinux applikabbli ghall-konvenut fosthom l-awment fic-cens pretiz mill-attur li ma kinux validi ueffikaci fil-konfront tal-konvenut. Ma kien hemm imkien fil-kuntratt ikkontemlata z-zieda awtomatika kif ippretenda l-attur. Il-kulturi ta' l-istudju tal-Principju Generali tad-Dritt u specifikament tad-Dritt transitorju japprezzaw ir-riserva li ghamlet il-Qorti ta' l-Appell dwar il-validita' ta'certi klawsoli tal-kuntratt taht ezami. Is-sentenza ta l-ewwel Qorti giet irriformata fis-sens illi t-talbiet gew ridotti in kwantu effikaci kontra l-kovenut u dawn ukoll parzjalment milqugha in kwantu l-azzjoni perenta bid-dekors taz-zmien.