Reference: 1778/2001/1

Judgement Details


Date
22/03/2002
Court
CIVIL COURT, FIRST HALL
Judiciary
PACE RAYMOND C.
Parties
XUEREB FRANCIS SIVE FRANK vs BONELLO MARIA ET
ECLI
N/A
Judgement Type
FINAL JUDGEMENT

Keywords / Summary


Keywords
LEGITTIMITA` TA` L-ULIED, AMMISSJONI TAL-OMM - LEGITTIMITA` TA` L-ULIED, AZZJONIJIET RELATTIVI - LEGITTIMITA` TA` L-ULIED, IMPUNJAZZJONI TA` - LEGITTIMITA` TA` L-ULIED, KUNCETT TA` IMPOSSIBILITA` FIZIKA - LEGITTIMITA` TA` L-ULIED, META L-AZZJONI TAHT L-ARTIKOLU 77 TAL-KAP. 16 MA TKUNX TISTA` TIGI EZERCITATA
Summary
Hemm tliet azzjonijiet permessibbli fil-ligi taghna sabiex tigi attakata l-legittimita' ta' l-uliedu cioe':

a) L-azzjoni ta' diskonoxximent jew ta' denegata paternita' a bazi tal-Artikolu 70tal-Kap 16 li hija miftuha ghar-ragel li fic-certifikat tat-twelid huwa indikat bhala missier it-tifel imwieled fiz-zwieg, u dan fil-kazijiet indikati tassativament fis-Subartikolu (1) (a) sa (d), liema azzjoni tattakka l-presunzjoni "pater est quae iustiae demonstrat", u twassal biss mhux biex jigideterminat il-missier tat-tarbija imma biss ghad-dikjarazzjoni li r-ragel ta' l-omm ma huwiex il-missier, liema azzjoni ghandha tigi prezentata fit-termini stretti moghtija fl-Artikolu 73 tal-Kap 16.

b) It-tieni azzjoni hija dik moghtija biss lit-tifel ai termini tal-Artikolu 84 sabiex jitlob l-istat ta' iben legittimu u ghaliha japplikaw ir-regoli stabiliti fl-Artikoli 82 sa 85 tal-Kap 16. Din l-azzjoni tat-tfittxija ta' paternita' hija moghtija biss lit-tifel u hija estiza lill-werrieta jew dixxendenti tieghu fil-kaz biss previst mill-ligi. It-Tifel ghandu d-dritt li jitlob stat kuntrarju ghal dak li jaghtih l-att tat-twelid meta ma jkollux pussess ta' stat konformi ma' l-att tat-twelid, u ebda limitazzjoni ohra ma timponilu l-ligi ghall-ezercizzju ta' dik l-azzjoni. Ghaldaqstantlilu ma tolqtux il-limitazzjoni li tolqot lil persuni ohra interessati, konsistenti f'illi huma jkollhom jippruvaw l-impossibilita' fizika ta' koabitazzjoni tal-presenti genituri tat-tifel fi zmien rilevanti minhabba lontananza. Meta t-tifel ma hux ostakolat fl-ezercizzju ta' l-azzjoni ta' ricerkatal-paternita' tieghu bil-fatt li dik l-impossibilita' fizika ma tirrizultax; l-unika limitazzjoni li tolqtu hija dik illi tolqtu meta huwa jkun jippossjedi stat konformi mal-att tat-twelid tieghu. Minn dan it-taghlim jidher li l-fatt li r-ragel ta' omm it-tarbija kien prezenti Malta u kellu il-possibilita' li jkollu relazzjoni ma' martu, ma ghandu jkun ta' ebda xkiel fl-indagini li ghandha ssir sabiex tigi stabbilita l-identita' tal-missier naturali tal-istess attur.

c) It-tielet azzjoni hija dik kontemplata fl-Artikoli 76 u 77 tal-Kap 16 fejn ghal dak li huwa relevanti ghal dik il-kawza fl-Artikolu 77 jinghad li: "Il-legittimita' ta' tifel imwieled matul iz-zwieg tista' tigi attakkata minn kull min ghandu interess, jekk jipprova illi, fiz-zmien bejn it-tliet mitt gurnata u l-mijau tmenin gurnata qabel it-twelid tat-tifel, ir-ragel kien f'impossibilita' li jghammar ma' martu minhabba li kien il-boghod minnha". Din l-ahhar azzjoni imsemmija ta' impunjazjoni ta' legittimita' hija miftuha ghal kull terz, inkluz lill-omm u lill-istess tifel peress li hija disponibbli ghal minghandu interess, inkluz il-persuna li tallega li hija missier it-tifel.

Il-ligi taghti l-opportunita' lill-diversi persuni fil-parametri hemm indikati, u biss bl-azzjonijiet fuq indikati sabiextigi denagata l-paternita' jew anke kontestata l-legittimita`.

Pero' l-azzjoni a bazi tal-Artikolu 77 hija subordinata ghal dak li hemm provdut fl-Artikolu 81 li jipprovdi li l-istat ta' ibenlegittimu ma jistax jigi attakkat minn hadd, lanqas mill-iben innifsu jekk il-minuri jkun akkwistal-istatus ta' iben legittimu mill-att tat-twelid u l-pussess tal-istess stat li jaqbel ma' tali att.

Fi kliem iehor l-azzjoni ittenta skond l-Artikolu 77 sabiex tirnexxi trid issir fl-ewwel loka bazi ta' iben jew bint li skond l-att ta' twelid ma jkunx ikkunsidrat bhala legittimu, jew ghalkemm l-istess att ta' twelid jikkunsidrah legittimu, huwa ma jkunx jippossedi l-istess stat ta' legittimu.

Il-pussess ta' l-istat ta' iben legittimu skond l-Artikolu 80 "stabbilit minn gabra ta'fatti, mehudin flimkien, li jiswew biex juru r-rabta ta' filjazzjoni u ta' demm bejn it-tifel u l-familja li hu jghid li hi l-familja tieghu.

L-ewlenin fost dawn il-fatti huma:- (a) Illi t-tifel ikun gieb dejjem il-kunjom tal-missier li tieghu jghid li huwa l-iben; (b) Illi l-missier ikun trattah bhala ibnu, u, f'dik il-kwalita' haseb ghall-manteniment u edukazzjoni tieghu, u sabiex jikkollokah; (c) Illi t-tifel gie dejjem maghruf bhala tali min-nies; (d) Illi huwa ikun maghruf bhala talimill-familja.

Huwa biss jekk ikun hemm "nuqqas ta' att ta' twelid jew tal-pussess ta' stat (u dan skond kif definit fl-Artikolu 80 tal-Kap 16) inkella jekk it-tifel ikun gie registrat taht isem falz, li l-prova tal-filjazzjoni tista' ssir b'xhieda ohra li tista' tingieb skond il-ligi.

Minn dan johrog car li jekk iben jew bint ikollhom stat ta' wild legittimu, u jkollhom ukoll il-pussess tal-istess stat konformi mal-att ta' twelid, hadd ma jista' jattakka dan l-istat a bazi tal-Artikolu 77 anke jekk tigi ippruvata l-impossibilita' fizika ndikata fl-istess artikolu.

F`kazijiet bhal dawn id-dikjarazzjoni tal-istess omm, li ghalkemm wahedha ma hijiex bizzejjed ai termini tal-Artikolu 70 (2) tal-Kap 12, xorta ghandha mportanza massima f'dawn il-materji, specjalment meta hija kkorroborata minn xhieda ohra, bhal ta' zewgha, u tal-missier reali tal-istess minuri, u dan ghandu jwassal ghall-konkluzzjoni li l-prova permezz ta' xhieda tkun ukoll saret f'dan is-sens.

Ghall-finijiet tal-azzjoni taht l-artikolu 77 tal-Kap. 16 l-impossibilita' fizika li ghaliha hemm riferenza ghandha tkun wahda li setghet taffetwa b'xi mod il-koncepiment tat-tarbija.




Operational Programme 1
CONvErGE connected eGovernment


We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue without changing your settings, we'll assume that you are happy to receive all cookies. More Info