27/01/2011

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

PACE RAYMOND C.

ABDILLA VINCENT ET vs BONNICI ANGELIKA

N/A

FINAL JUDGEMENT

ABDILLA VINCENT ET vs BONNICI ANGELIKA - 14/1999/2 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), BORDIJIET

TIBDIL F RABA MQABBLA

Dan huwa appell minn decizjoni tal-Bord dwar il-Kontroll tal-Kiri tar-Raba (il-Bord) fejn giet milqugha t-talba tal-appellati ghaliex gie ritenut li saru tibdiliet materjali fir-raba' mqabbla mertu tal-azzjoni odjerna u dan dis-sens li ma ghadx baqa' linja ta' dimarkazzjoni bejn din l-ghalqa u l-ghalqa l-ohra li l-appellanti jikru minghand il-familja Saydon, b'dan li z-zewg ghelieqi gew amalgamatiu ghalhekk inghad li l-ghalqa de quo tilfet l-identita' taghha u fi kliem il-periti dan jista' johloq lok ghall-kontestazzjoni; apparti minn dan il-Bord sab li l-intimati ghalqu l-access originali lighalqa kellha minn sqaq b'dan li minflok sar access uniku minn fuq l-ghalqa l-ohra mikrija lill-intimati u gholla r-recint minn naha tal-isqaq b'dan li l-ghalqa tar-rikorrenti appellati “tilfet l-identita' taghha b'tali mod, li kif tajjeb qalu l-periti membri, tista' taghti l-lok ghal kontestazzjoni”, u dan partikolarment minhabba l-gheluq ta' passagg li kien jaghti access ghall-istess ghalqa ul-bini ta' hajt gholi li znatura l-identita' tal-ghalqa bhala appartenenti lill-appellati u issa ghandha biss access minn ghalqa ta' terzi. Ghaldaqstant il-Bord laqa` it-talba tar-rikorrenti u awtorizzawhom jirriprendu l-pussess tal-ghalqa u dan minghajr ebda kumpens dovut.

L-appell odjernsar ghaliex l-appellanti ma qablux mal-konkluzjonijiet tal-Bord fejn qalu li kontrarjament ghal dakli qal il-Bord mhux minnu li periti membri tal-Bord qablu ma` dak indikat fis-sentenza li l-ghalqa tilfet l-identita' taghha fuq il-fatt li l-unika access ghaliha huwa minn fuq ghalqa ta' terzi kif ukoll ghaliex tnehhew il-posti, ghaliex kull ma l-istess periti qalu kien biss li kien hemm access ghall-istess ghalqa minn fuq l-ghalqa ta' Saydon u ma jidhirx li kien hemm xi ghamla ta' access iehor,u li peress li ma kienx hemm linja divizorja bejn iz-zewg ghelieqi dan jista' jaghti lok ghall-kontestazzjoni.

L-apprezzament tal-fatti mill-Qorti tal-ewwel grad ma ghandux normalment jigi ddisturbat minn Qorti ta' kompetenza superjuri u ghandu jsir biss f'dawk il-kazijiet fejn ic-cirkostanzi jkunu tali illi jikkonvincu lill-Qorti ta' revizjoni illi l-apprezzament tal-Ewwel Qorti kien tant zbaljat illi altrimenti tkun ser tigi krejata ingustizzja. Dan ghaliex huwa car li l-Ewwel Qorti (jew f'dan il-kaz il-Bord tal-Kera) kellha l-opportunita` li tisma' x-xhieda viva voce u kienet f'qaghda ferm aktar favorevoli biex tifforma opinjoni objettivament korretta tal-kredibilita` o meno taghhom. Vantagg li l-Qorti tal-Appell generalment m'ghandhiex.

Applikati dawn il-principji ghall-kaz in ezami jirrizulta li sabiex wasal ghall- konstatazzjoni tieghu, il-Bord mexa mhux biss fuq dak li l-periti ivverbalizzaw fl-access izda anke fuq ix-xhieda prodotta quddiemu.

Din il-Qorti tal-Appell thoss li l-konkluzjonijiet li l-Bord wasal ghalihom huma sorretti mill-provi, nkluz il-konstatazzjonijiet tal-periti teknici, u din il-Qorti thoss li ma ghandhiex tiddisturba l-apprezzament tal-provi li ghamel il-Bord, iktar u iktar meta mill-provi prodotti, huwa seta` jasal, kif wasal, ghall-konkluzjonijiet tieghu. B'hekk dan l-aggravju qed jigi michud.

It-tieni aggravju tal-appellanti huwa fis-sens li qed jinghad li kien hemm interpretazzjoni hazina tal-ligi ghaliex bit-tibdil li sar ma tkissrux il-kondizzjonijiet lokatizji ghaliex il-fond ma biddilx b'daqshekk id-destinazzjoni tieghu. Izda anke hawn il-Qorti ma taqbilx ma' dan il-gravam ghaliex jirrizulta li bil-modifikazzjonijiet li saru fil-proprjeta' tal-appellati din tidher li tilfet l-identita' taghha, kemm ghaliex giet maghquda ma' ghalqa ohra ta' terzi li allura holoq lok ghall-kontestazzjoni sabiex tigi identifikata l-proprjeta' tal-appellati, kif ukoll peress li access indipendenti ghaliha ma baqax jezisti, tant li l-unika access li hemm ghall-istess kif ikkonstatat mill-periti, huwa minn fuq l-ghalqata' terzi (indikata bhala ta' Saydon) u dan f'ghajnejn din il-Qorti jikkostitwixxi bdil sostanzjalifl-ghalqa mqabbla ghad-dannu u/jew pregudizzju tas-sid, liema tibdil ma kienx mehtieg sabiex l-oggett lokat jitgawda, izda serva sabiex l-istess identita' tal-ghalqa in kwistjoni bhala tali giet snaturata u dan kollox fl-ambitu ta' dak kontenut fil-ligi ghaliex tali tibdiliet ma sarux bil-permess tas-sidien (artikolu 1564 tal-Kap. 16) u wkoll fid-dawl tal-gurisprudenza kostanti dwar l-istess, inkluz dik citata mill-Bord fil-kazijiet Vol. XLIX.i.263, u Vol.XLVII.i.264 fejn inghad li tali tibdilma ghandux jibdel is-sostanza tal-haga “in se stessa e nel suo assieme” u din “tibqa' impjegata skont id-destinazzjoni taghha u ma jiznaturax id-destinazzjoni tal-fond”.

F'dan il-kuntest talitibdil ma' jistax jigi konsidrat bhala wiehed semplici ta' manutenzjoni necessarji jew estensjonijiet, anzi huwa wiehed ta' certu gravita' apprezzabbli u proporzjonata li ligi trid ticcensura ghaliexbid-tibdil li sar ghamilha ferm aktar difficli ghas-sid li jipprestina l-ghalqa ghall-istat originali taghha.

Ghaldaqstant din il-Qorti tichad l-appell tal-appellanti fir-rikors taghhom u tikkonferma s-sentenza appellata.