Fil-Qosor
Ir-ritrattazzjoni hija rimedju straordinarju mholli li jsir biss fil-kazijiet stabiliti fil-ligi liema cirkostanzi huma tassattivi u ghandhom jinghataw tifsira ristretta u bla tigbid jew analogija. Il-process ta' ritrattazzjoni ma jservix bhala t-tieni appell, b'mod li taht l-iskuza ta' xi nuqqas procedurali, l-Qorti tkun mistiedna biex terga' twettaq ezercizzju ta' ri-ezami li, fil-fatt, ma jkunxejn aktar minn skrutinju mill-gdid tal-konsiderazzjonijiet digà maghmulin mill-Qorti fis-sentenza li taghha jintalab it-thassir u s-smigh mill-gdid. Dan jghodd ghal kull wahda mill-kawzali mahsubinfl-artikolu 811 tal-Kodici.
Dwar il-kawzali tal-applikazzjoni hazina tal-ligi (Art. 811(e)tal-Kap 12), ir-rikorrent jghid li din il-Qorti, fis-sentenza li taghha qieghed jitlob it-thassir, naqset li tiehu qies tal-fatt li l-art in kwestjoni tinsab registrata b'titolu assolut taht id-dispozizzjonijiet tal-Kapitolu 296 tal-Ligijiet ta' Malta, u naqset ukoll li tapplika l-effetti ta' dik ir-registrazzjoni minkejja li huma effetti li jolqtu l-ordni pubbliku.
Biex jitqies li f'sentenza saret applikazzjoni hazina tal-ligi jehtieg jintwera li, meta l-fatti huma tassew kif stabilitif'dik is-sentenza, d-decizjoni ma tkunx skond il-ligi. Barra minn hekk, ma hemm lok ghal ebda ritrattazzjoni jekk kemm-il darba l-kwestjoni tkun fuq interpretazzjoni ta' ligi li fuqha l-Qorti tkun tat decizjoni. Ir-ritrattazzjoni tinghata biss meta ghal dawk il-fatti accertati, tigi mhaddma ligi lima kinitx tapplika ghall-kaz.
F' dan il-kaz, il-qofol tal-kwestjoni kienet dwar it-tifsiralegali tal-fatti. B'mod partikolari, ir-rikorrent jishaq li ladarba irrizulta bhala fatt li l-artkollha li tinsab f'idejh (u f'idejn l-awturi tieghu) kienet registrata b'titolu assolut, dan kien ifisser li l-Qorti kien messha haddmet l-effetti tal-ligi specjali biex tqis is-siwi tat-titolu tieghu(u tal-awturi tieghu) bhala aqwa minn dak tal-attur appellat. Huwa jghid li, ladarba ma sarx dan,jigi li s-sentenza applikat il-ligi hazin ghaliex Qorti ma tistax tinjora titolu bhal dak.
Din il-Qorti ma tifhimhiex bhar-rikorrent. F'din il-procedura ta' smigh mill-gdid ta' kawza, dak li jiswa hu li s-sentenza attakkata ma tkunx haddmet ligi li tghodd ghall-kaz. Dan jghodd safejn il-ligi li ma tkunx thaddmet ma tkunx wahda li ggib fix-xejn il-ligi li l-Qorti tkun inqdiet biha taht ir-regola li lex specialis derogat generali. Minbarra dan, minhabba li s-sentenza attakkata fissret ukoll ir-ragunijiet ghaliex ma laqghetx l-istedina tal-appellanti biex tqis il-kwestjoni tat-titolu fid-dawl tad-dispozizzjonijiet tal-Kap 296, dan igib li l-kawzali taht ezami ma tibqax tghodd izjed sewwasew minhabba dak li jghid il-proviso tal-paragrafu (e) tal-artikolu 811. Ghaldaqstant, din il-Qorti ma ssibx li ghandha tilqa' t-talba tar-rikorrent ghat-thassir tas-sentenza fuq il-bazi tat-thaddim ta' ligi hazina.
Dwar il-kawzali tas-sentenza milquta minn zball li jidher mill-atti jewmid-dokumenti tal-kawza (Art. 811(l) tal-Kap 12), huwa mehtieg li wiehed iqis sewwa x'inhu dak li tghid il-ligi sabiex tali kawzali titqies misthoqqa. Il-ligi titkellem b'mod car dwar liema zball irid ikun biex iwassal halli sentenza tista' tithassar. Tali zball irid johrog mis-sentenza nnifisha ujkun jidher mill-atti jew mid-dokumenti tal-kawza u dan biss fil-kaz li d-decizjoni tkun imsejsa fuq is-suppozizzjoni ta' xi fatt li l-verità tieghu tkun eskluza ghal kollox jew fuq is-suppozizzjonili l-fatt ma jezistix. F'kull kaz, il-fatt ma jridx ikun punt kontestat li jkun gie deciz bis-sentenza.
Fuq kollox, l-izball li ghalih tirreferi din id-dispozizzjoni jrid ikun wiehed ta' fatt.Ghal dan il-ghan, l-izball ta' fatt li jaghti lok ghar-ritrattazzjoni jrid ikun wiehed materjali, manifest u jirrizulta mill-atti nfushom, ghaliex mhux imholli li jitressqu provi biex jippruvaw talizball. Minbarra dan, l-izball ma jridx ikun relattiv ghall-kriterji jew karattri li bihom il-fatt ikun gie jew seta' gie mifhum mill-gudikant li ta s-sentenza li qieghed jintalab it-thassir taghha, ghaliex dan m'huwiex zball li johrog mill-atti imma fis-sewwa konvinciment insindakabbli tal-gudikant.
B'zieda ma' dan, l-izball li jwassal ghat-thassir ta' sentenza u s-smigh mill-gdid tal-kawza irid ikun iddetermina d-decizjoni tal-gudikant fis-sens li kien l-fondament ewlieni tas-sentenza.B'dan il-mod, inghad li ma hemmx lok ghat-thassir tas-sentenza jekk kemm-il darba din, ghalkemm vizzjata minn zball ta' fatt manifest, tkun tista' tigi mod iehor imwiezna b'ragunijiet ohrajn indipendenti minn tali zball. Fuq kollox, ma tithalliex issir ritrattazzjoni fejn il-fatt zbaljat ikun puntli gie ikkontestat u deciz fis-sentenza attakkata.
Din il-Qorti, fis-sentenza attakkata mir-rikorrent, ma kienet waqghet fl-ebda zball ta' fatt, izda kienet ezercitat id-diskrezzjoni taghha litqis li dawk il-provi u dak l-argument tal-parti appellanti ma kellhomx jittiehdu in konsiderazzjoni ghas-soluzzjoni tal-vertenza li kellha quddiemha. L-ilment tar-rikorrent taht din il-kawzali jfalli wkoll ghaliex il-process tar-ritrattazzjoni ma jistax iservi biex jifli r-ragunament tal-Qorti litkun tat is-sentenza attakkata. Ghalhekk, il-Qorti ssib li t-talba tar-rikorrent lanqas taht din il-kawzali ma jisthoqqilha tintlaqa'.
Ladarba m'hemmx ragunijiet tajbin li ghalihom is-sentenzaattakkata ghandha tithassar, lanqas hemm ragunijiet tajbin biex l-appell jerga' jinstema' mill-gdid.Ghaldaqstant, il-Qorti qieghda taqta' u tiddeciedi billi tichad it-talbiet tar-rikorrent Mark Gasan, bl-ispejjez kontra tieghu, billi ma jirrizultawx il-kundizzjonijiet li jwasslu ghat-thassir tas-sentenza moghtija minn din il-Qorti fis-27 ta' Lulju, 2007, fil-kawza fl-ismijiet premessi u ghas-smigh taghha mill-gdid.