27/10/2005

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

PSAILA FRANCESCO ET vs DIRETTUR GENERALI ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

PSAILA FRANCESCO ET vs DIRETTUR GENERALI ET - 1118/1996/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

DANNI, RESPONSABILITA` TAL-GVERN GHAL XOGHOLIJIET PUBBLICI

Illum il-gurnata huwa accettat li wkoll fil-qasam tad-dannu minhabba xoghlijiet pubblici, il-Gvern jew id-dipartimenti tieghu ma jistghux jinsatru wara l-iskuza tal-ghamil amministrattiv. Ir-regoli tal-ligi li torbot ir-responsabbilta' tal-hsara ma' min iwettaqha tghodd ghall-Gvern jew entitajiet pubblici wkoll, ghaliex hija regola ta' applikazzjoni generika. Ghalhekk, jghoddu ghalihom l-istessregoli tal-ligi li japplikaw ghall-ghamil privat li jwassal fi hsara lil haddiehor, fosthom ukoll l-istess regoli li jehilsu lil haddiehor mir-responsabbilta' ghal ghemilu jew nuqqasijietu;

Illi, b'mod partikolari, meta enti pubbliku jigi afdat bi u fil-fatt iwettaq progett pubbliku ta' certu kobor huwa mistenni li, bhal fil-kaz ta' persuna privata, hija tuza l-prudenza, ghaqal u hsieb ta'missier tajjeb tal-familja kif stabiliti mill-artikolu 1032 tal-Kodici Civili. Din ir-regola tghodd f'kull parti mit-twettiq tal-attivita' pubblika, jigifieri kemm waqt it-twettiq innifsu tal-progett li jkun, kemm waqt il-process ta' manutenzjoni, u kif ukoll fl-istadju tal-vigilanza u tal-kontroll;

Il-ligi tehles mir-responsabbilta' ta' xi ghamil li jgib il-hsara dak kollu li jsehh minhabba accident jew minhabba forza magguri. Madankollu, ma jitqiesx li jkun sehh b'accident dak li jigri mill-fatt, pozittiv jew negattiv, tal-bniedem u li, fuq kollox, ikun imbassar minn qabel minn persuna ta' dehen ordinarju jew, ghall-anqas, jista' jigi evitat. Min-naha l-ohra, il-fatt li jitnissel minn forza magguri huwa dak li l-grajja tieghu ma jista' jiqfilha hadd;

Meta l-parti mixlija bi hsara tghid li ma kinitx tahti minhabba l-accident jew minhabba l-forza magguri, jaqa' fuqha l-piz li tipprova dawk ic-cirkostanzi. Dan il-piz ma jitwettaqx jekk dak li jkun joqghod biss fuq l-iskuza li ma riedx jaghmel hsara jew li ma kellux mala fidi;

Illi f'dan ir-rigward, gie stabilit mill-Qrati li l-amministrazzjoni pubblika, bhala s-sid tat-toroq pubblici u tas-servizzi pubblici li jaghmlu minnhom, ghandha tipprevedi sitwazzjonijiet determinanti, jekk mhux ukoll perikoluzi, li jsehhu f'kazijiet ta' fenomeni atmosferici, bhalma hija x-xita. L-iskuza wahedha li, per ezempju,t-triq minn dejjem kienet baxxa jew li kien mistenni li l-ilmijiet tax-xita jingabru quddiem il-postijiet tal-atturi, ma tiswiex u lanqas iggib fis-sehh l-iskuzanti tal-forza magguri;