10/06/2005

CIVIL COURT, FIRST HALL

CUSCHIERI NOEL

SAMMUT MARIO vs GATT TARCISIO

N/A

FINAL JUDGEMENT

SAMMUT MARIO vs GATT TARCISIO - 645/1991/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

Yes

ACCESSJONI, DRITT GHAR-RIZARCIMENT TAD-DANNI - ACCESSJONI, HTIEGA TA` PRONUNZJAMENT GUDIZZJARJU

Meta jikkonkorru l-estremi hemm indikati, ghall-applikazzjoni tal-accessjoni, jattiva ruhu l-principju ta' natura eccezzjonali li l-proprjeta' invaza taccedi mal-proprjeta tal-awtur tal-invazjoni u titqies bhala accessorja taghha. Dan isir "biss in forza tal-gudizzju tal-Qorti li [permezz tieghu]jopera ruhu t-trapass tad-dritt tal-prorpjeta' in forza ta' l-accessjoni tal-porzjoni zviluppata minn min bena fuqha." u ghalhekk il-valutazzjoni ghandha ssir "in rapport maz-zmien l-aktar vicin id-decizjoni." Dan ir-ragunament guridiku jsib konfort shih fil-lokuzzjoni tal-artikolu precitat li jiddisponi li "l-art li tigi hekk okkkupata u l-bini li jsir fuqha jistghu jigu dikjarati ta' proprjeta' ta' min bena.." Minn dan jirrizulta car li ghat-trapass tad-dritt ta' proprjeta' jehtieg dikjarazzjoni mill-Qorti li taghti l-gudizzju taghha permezz ta' sentenza wara li tkun sodisfatta li jikkonkorru l-estremi ghall-applikazzjoni tal-artikolu in disamina.

Huwa principju generali in materja ta' danni jew kumpens rizarcitorju bhal prezenti illi di regola l-persuna dannegjata jew f' dan il-kaz sid l-art ghandhom dritt jikkonsegwixxu r-rizarciment li jirrentegra l-patrimonju taghhom minnkull konsegwenza ekonomika ta' l-event dannuz, u ghalhekk f' kaz ta' rizarciment per equivalente dan ghandu jikkonsisti f' somma li tekwipara l-valur ta' l-utilitajiet mitlufa.

Il-funzjoni primarja tar-rizarciment hi dik li l-kompensazzjoni stabbilita ghandha tikkorrispondi sew ghall-pregudizzju arrekat .. fis-sens li ghandha tigi restawrata, almenu per ekwivalente, l-qaghda ta' sid ta' l-art qabel ma sehh il-fatt kompjut. Mhux eskluz allura illi fit-tutela shiha ta' l-interessi tas-sidjittiehed kont, ghall-iskop tar-reintegrazzjoni, mill-privazzjoni subita, it-telf tal-profitt, in-nuqqas ta' l-utilizzazzjoni xierqa u ampja tal-proprjeta' tieghu, u elementi bhall-izvalutazzjoni monetarja ghall-iskop tad-determinazzjoni tal-pregudizzju patrimonjali tieghu f' termini monetarji. Fikliem iehor il-likwidazzjoni ghandha tkun wahda ekwitattiva.