19/05/2005

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

BARTOLO EMANUEL vs MICALLEF VICTOR

N/A

FINAL JUDGEMENT

BARTOLO EMANUEL vs MICALLEF VICTOR - 314/2005 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

MANDAT IN FACTUM, ELEMENTI MEHTIEGA GHALL-AKKOLJIMENT TA` - MANDAT IN FACTUM, OBBLIGAZIONE DI DARE - MANDAT IN FACTUM, OBBLIGAZIONE DI FARE

L-artikolu 385 tal-Kap. 12 tal-Ligijiet ta' Malta jipprovdi illi:

"385. (1) Il-mandat in factum ghandu jkun fih ordni lill-ufficjal ezekuttiv tal-Qorti biex l-ezekutat jigi mehud il-habs u jinzamm hemm bi spejjez tieghu innifsu sakemm ma jaghmilx il-fatt ordnat bis-sentenza, jew sakemm il-Qorti jidhrilha li hu mehtieg sabiex tizgura l-esekuzzjoni ta' dak il-fatt.

(2) Il-mandat m'ghandux jinhareg hlief wara rikors mill-kreditur u l-Qorti ghandha tohrog il-mandat biss jekk tkun sodisfatta li l-kreditur ma ghandu ebda mezz ta' esekuzzjoni ohra".

Sa ftit zmien ilu, it-talbaghal-hrug ta' dan il-mandat kellha issir permezz ta' citazzjoni, u, f'kull kaz, kellu jkun precedutminn sentenza li tkun ikkundannat lill-konvenut sabiex jesegwixxi xi att, li jibqa' mhux esegwit, ul-Qorti trid tara li tali mandat huwa necessarju sabiex tigi esegwita s-sentenza. Bis-sahha ta' l-emendi ricenti, it-talba tista' issir b'rikors, izda, fil-fehma tal-Qorti, din il-bidla la bidlet ix-xorta u l-iskop tal-mandat, u lanqas ma nehhiet minn fuq il-Qorti l-obbligu li tisma lill-partijietu tara li dak il-mandat hu verament mehtieg ghall-ezekuzzjoni tas-sentenza. Dan il-mandat ma jinharegx, kif jinhargu hafna mil-mandati l-ohra, fuq responsabilita' ta' min jitlob il-hrug tieghu, izdaghandu jinhareg mill-Qorti wara li tkun semghet liz-zewg nahat u wara deliberazzjoni, in iscritto jew oralment, fuq il-htiega tal-mandat. Dan il-mandat iwassal ghac-cahda mil-liberta' tal-individwu,u m'ghandux jigi akkordat jekk mhux wara li jigu ezaminati l-posizzjoni taz-zewg nahat involuti fil-materja.

Dan il-mandat ma jistax johrog hlief wara talba permezz ta' rikors ad hoc nonostante t-titolu esekuttiv li jkun ottjena l-kreditur sabiex il-Qorti taccerta ruhha li jezistu il-presupposti ghall-hrug tal-istess mandat u cioe' li l-istess konvenut kien ikkundannat b'sentenza sabiex jaghmel xi att hemm ordnat fil-konfront tal-attur, u sabiex tivverifika li fil-fatt dan l-att veramentma sehhx in konformita' mal-istess sentenza indikata, u fit-tieni lok sabiex jigi stabbilit jekk tali mandat huwiex mehtieg sabiex tassigura l-esekuzzjoni ta' tali fatt.

Illi ghalhekk fl-ewwelipotesi din il-Qorti trid tara li fil-fatt il-mandat in kwistjoni irid jintalab biss fil-kaz li l-konvenut ma jkunx ezegwa l-obbligazzjoni ta' fatt imposta fuqu b'sentenza.

Il-Qorti trid tassikura ruhha qabel ma taghti l-ordni ghal hrug ta' tali mandat li l-obbligazzjoni indikata fis-sentenza ma tkunx wahda ta' hlas u lanqas sabiex tigi moghtija xi haga determinata, izda ghandha tikkonsisti fil-kompjiment ta' att personali ghall-istess debitur, u mhux biss izda stante id-disposizzjoni tal-artikolu 385 (4) tal-Kap 12, irid jigi accertat ukoll jekk gewx esegwiti mezzi ohra ta' esekuzzjoni jekk dan ikun possibbli fic-cirkostanzi.

L-ghan tal-procediment ezekuttiv huwa llum il-gurnata li kull obbligazzjoni di fare tigi konvertita f'obbligazzjoni di dare sabiex b'hekk it-talba tigi rizolta fir-rifzjoni pekunjarja tad-dannu emergenti mill-inadempiment, ghalhekk qabel ma wiehed jirrikorri ghall-mandat in factum ghandu qabel xejn jintwera li l-obbloigazzjoni di fare ma tistax tigi konvertita f'obbligazzjoni di dare permezz ta' azzjoni ghad-danni u imghax.

Illi dawn il-principji ghadhom applikabbli nonostante il-bidla fil-procedura dwar kif issir it-talba ghal-hrug tal-mandat, u nonostante t-thassir fl-1985 tal-mandat ghal-arrest personali. Il-Mandat ta' arrest personali tnehha mhux ghax l-istess skop jista' jintlahaq bil-hrug ta' mandat in factum, izda peress li,skond l-izvillup dottrinali, l-arrest ta' persuna minhabba dejn gie meqjus bhala li jikser id-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tal-individwu. L-interpretazzjoni li jrid jaghti l-intimat twassal ghal-konsiderazzjoni li l-arrest personali ghad-dejn ghadu parti mill-ordinament guridiku Malti, meta dan ma kienx fil-hsieb tal-legislatur meta hassar il-provvedimenti tal-ligi li kienu jirregolawil-mandat ta' arrest.

L-artikolu 385 fuq indikat ghadu jaghmilha cara li l-mandat in factum jista' jinhareg f'kaz li d-debitur "ma jaghmilx il-fatt ordnat". Jidher car li dan il-mandat jista'jinhareg biss f'kaz ta' obbligazioni 'di fare' u mhux obbligazzjoni ohra.