11/02/2004

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

FALZON SALVINA ET vs AGIUS EDWARD ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

FALZON SALVINA ET vs AGIUS EDWARD ET - 2/1999/3 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), BOARDS

AZZJONI, EFFETT TAL-MEWT TA` PARTI FUQ - LOKAZZJONI, META L-INKWILIN IKOLLU GUSTIFIKAZZJONI BIEX JUZAX IL-FOND MIKRI GHAL XI ZMIEN - LOKAZZJONI, META L-INKWILIN JAGHMEL ZMIEN KONSIDEREVOLI F`DAR TA` L-ANZJANI QABEL MEWTU

L-avveniment ta' mewt ta' wahda mill-partijiet, meta l-kawza ghad mhux konkluza, topera necessarjament l-interruzzjoni tal-gudizzju. Huwa ghalhekk mehtieg ghall-finijiet tar-regolarizzar tal-procediment illi ssir il-legittimazzjoni tal-atti jew it-trasfuzjoni tal-gudizzju. Dan mill-punto di vistaprocedurali.

Madanakollu, dan ma jarreka l-ebda beneficcju lil persuna li tkun dahhlet fl-atti biex b'hekk tivvanta u tippretendi fis-sustanza xi jeddijiet jew titolu partikolari fuq il-fond.Din hi materja li tibqa' mpregudikata u trid tithalla ghal gudizzju separat. Hi ghalhekk aljena ghall-finijiet tal-meritu in diskussjoni u tal-proceduri attwali. Ghall-iskop tal-kawza u tal-appell 'de quo' d-drittijiet u obbligi li kienu jippre-ezistu bejn il-kerrej originali u s-sidien jibqghu bla mittiefsa, modifikati jew mibdula, nonostante d-decess tal-kerrej. Li jfisser allura li s-sidienrikorrenti jibqghalhom interess guridiku, legittimu u attwali, biex isostnu l-appell taghhom u jfittxu l-aditu ta' din il-Qorti ta' revizjoni biex din tissindika l-apprezzament tal-Bord u tasal ankeghal konkluzjoni diversa minn dik ta' dan it-tribunal.

Dan huwa bil-wisq logiku in kwantu jekk l-appellanti jinghataw raguni ghall-aggravju taghhom dan igib it-terminazzjoni tat-titolu li kellul-inkwilin. Li jfisser allura illi jispicca wkoll it-titolu derivattiv 'ope testamentis' tas-subentrat mhux rikonoxxut. Dan fuq l-istregwa tal-principju "cessante jure dantis cessat jus adquirentis".

Meta persuna anzjana, nkwilina ta' fond, issib ruhha f'sitwazzjoni minhabba ragunijiet impellenti ta' sahha, li ma tkunx abitwalment tirrisjedi fil-fond mikri u jkollha tirrikovera ruhha f'xi istitut, dar ghall-anzjani jew ghand familjari, dan il-fatt ma jikkostitwixxix 'non uso' fit-termini stretti tal-ligi u lanqas jammonta ghall-abbandun.

L-ispjega solitament moghtija ghas-sostenn ta' dan il-principju hi dik li f'kazijiet bhal dawn ma setghax jigi eskluz illi l-kerrej ikomplijzomm id-dar lokata sabiex jekk jiddejjaq jew ifiq huwa jkun jista' jirritorna fiha.

Opportunament, minn naha l-ohra, tajjeb li jigi mfakkar ukoll il-principju l-iehor illi non-uso ta' dar ta'abitazzjoni jista' jikkostitwixxi uzu divers in kwantu jekk ikun jirrizulta li post mikri ghall-iskop ta' abitazzjoni ma jkunx qed isir uzu minnu ghal dan l-iskop ghax il-kerrej ikun abbandunah permanentement dan ikun ifisser li l-kerrej qed "juza l-fond xort'ohra milli ghall-iskop li l-fond ikungie lilu moghti b'kera".

Jiddependi ghalhekk mill-fattezzi tal-kaz partikolari jekk ghandux jigi sostenut il-principju l-wiehed jew l-iehor.

Ma jistax ikun dubitat illi l-piz tal-prova in suffragju tal-premessa dedotta fir-rikors promotur tibqa' mill-bidu sa l-ahhar fuq ir-rikorrenti sidien li jallegaw l-abbandun. Prova din li trid tkun mhux biss attendibbli izda trid ukoll tkun tali li tikkonvinci lil min irid jiggudika illi manifestament hi wahda perswasiva u minghajr ombra ta'dubbju. Dan anke ghaliex, kif drabi ohra ripetutament imtenni, f'kaz ta' dubbju fl-interpretazzjonital-fatti dak id-dubbju ghandu jmur favur il-kerrej. Dan in bazi ghall-konsiderazzjoni wkoll illil-iskop tal-ligi mhux dak li tavvantaggja lis-sid b'mod li jkun jista' japprofitta ruhu minn kwalunkwe cirkostanza biex jippriva lill-kerrej mit-tgawdija tal-haga lilu mikrija.