03/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

ELLUL DORIS vs CAMILLERI FRANCIS

N/A

FINAL JUDGEMENT

ELLUL DORIS vs CAMILLERI FRANCIS - 1615/1994/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

ACTIO DE IN REM VERSO, ELEMENTI TA` - ACTIO DE IN REM VERSO, KIF JIGI STABILIT L-ARRIKKIMENT - AZZJONI, NATURA U INDOLI GHANDHOM JIGU DEZUNTI MIT-TERMINI TAL-ATT LI BIH JINBDEW IL-PROCEDURI

L-Azzjoni "de in rem verso" hija rimedju sussidjarju estiz ghall-kazijiet meta tkun avverat ruhha lokupletazzjoni effettiva ghad-dannu ta' haddiehor, u ssib il-fondament taghha fil-principju "jure naturae aequum est neminem cum alterius detrimento et injuria fieri locupletiorem".

Hi azzjoni koncessa biss meta mhix esperibbli l-azzjoni ex contractu.

L-elementi ghas-success taghha, imbaghad, huma s-segwenti:-

(a) li l-haga li tkun giet versata, jew li tkun ghaddiet fil-patrimonju ta' haddiehor, tirrizulta ta' vantagg u utilita` tieghu;

(b) li dak il-passagg tal-haga jkun sar b' titolu lukrattiv; u

(c) li min jircieviha jkun sar aktar sinjur b' dak li jghaddighandu."

Filwaqt li wiehed ghandu jikkonsidra l-arrikkiment fiz-zmien li fih sar jew fil-kaztal-mewt ta' l-awtur tax-xoghlijiet li taw lok ghall-arrikkiment, wiehed ghandu jaghti importanza wkoll ghall-certi cirkostanzi successivi. Dan fis-sens illi l-valur ta' l-arrikkiment ikun maghmul jiddependi wkoll minn fatti sopravvenuti li kapaci jawmentaw, jew inaqqsu, l-arrikkiment. Rilevanti bhala elementi ta' konsiderazzjoni ghall-valutazzjoni aktar konsona u gusta jitqiesu l-bwona, jew mala fede, tal-persuna vantaggjata u arrikkita;

Hemm imbaghad konsiderazzjoni ohra li trid issir. Konsiderat il-fatt illi l-attrici, qua beneficjarja ta' l-assi tal-premort huha, ma tistax, ghar-ragunijiet ovvji, tiehu dan il-beneficcju in natura, huwa gust illi l-kreditu taghha, konvertit fi flus, ghandu jkun referit ghaz-zmien prossimu tal-konversjoni, jigifieri, iz-zmien l-aktar qrib possibbli ghall-pronunzjament gudizzjali;

Huwa indiskuss in tema ta' principju generali illi n-natura u l-indoli ta' l-azzjoni ghandhom jigu dezunti mit-termini ta' l-att promotur tal-procediment.Daqstant iehor hu pacifiku fil-gurisprudenza taghna illi d-domanda tista' tigi sostenuta per equipollens;

Jinsab fil-fatt ritenut illi "d-dikjarazzjonijiet li talvolta jkunu mehtiega biex l-attur jasal ghal xi wahda mid-domandi ma hemmx bzonn li jsiru fic-citazzjoni taht forma ta' domanda";