03/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

CAMILLERI MARGARET ET vs THE CARGO HANDLING CO LTD

N/A

PARTIAL SENTENCE

CAMILLERI MARGARET ET vs THE CARGO HANDLING CO LTD - 1560/1995/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

IMPJIEG, AGIR DISKRIMINATORJU - PRESKRIZZJONI, MA TISTAX TIGI SOLLEVATA EX UFFICIO - PRESKRIZZJONI, META L-KONVENUT MA JINDIKAX L-ARTIKOLU PARTIKOLARI LI FUQU JKUN QED JISTRIH

Ftehim Kollettiv oltre l-presuppost li jkun sar f' isem il-maggoranza ta' l-impjegati, "ghandu bhalaoggett li jistabbilixxi l-kondizzjonijiet u l-modalitajiet tax-xoghol ta' l-impjegati ghal certu zmien". Skop tieghu, imbaghad, huwa l-evitar ta' tilwim u t-tishih ta' relazzjoni tajba b' risq il-paci industrijali;

Materja ta' diskriminazzjoni ma hijiex rizervata biss ghall-investigazzjoniu rettifika mill-organi gudizzjarji kostituzzjonali. Jekk l-organi l-ohra, proprju bhal ma hi din il-Qorti, jistghu jipprovdu skond il-ligi ordinarja rimedju xieraq u adegwat ghal lezjoni, attwali jew mhedda, ta' jedd fundamentali, kien dan l-istess rimedju li kellu, u ghandu, fl-ewwel lok jigi mfittex.

Il-Ftehim Kollettiv bhala kuntratt ghandu "sahha ta' ligi" [Artikolu 992(1), Kodici Civili]. Bhal kull kuntratt iehor dan ghandu jigi "esegwit bil-bona fidi" u l-obbligi u d-drittijiet tieghu sostenuti "bl-ekwita`, bl-uzu jew bil-ligi" (Artikolu 993, Kodici Civili);

Fl-ambitu tar-relazzjonijiet regolati mil-ligijiet ordinarji ghandhom jircievu, imbaghad, protezzjoni shiha mhuxbiss id-drittijiet jew obbligi tal-ftehim, izda wkoll il-harsien pjen tal-jeddijiet fundamentali lil-ligi ordinarja kellha wkoll tassigura. Harsien u protezzjoni kontra l-vjolazzjonijiet tal-jeddijiet fundamentali;

Fil-verita` ma hemm xejn x' josta li xi hadd jagixxi kontra min hu minnu meqjus fi htija ghall-vjolazzjoni ta' xi jedd fundamentali tieghu. Kif jinsab osservat, "dan ghaliexghandu jkun pacifiku li kull individwu kien tenut u marbut li josserva d-dettami tal-Kostituzzjoni utal-Konvenzjoni - din ta' l-ahhar illum parti mill-ordinament guridiku nostran - kif kellu jkun pacifiku li l-Qrati kollha, u mhux biss il-Prim' Awla fil-kompetenza kostituzzjonali taghha, u din il-Qorti, kellhom jinterpretaw u japplikaw il-ligijiet fid-dawl tad-disposizzjonijiet tal-Kostituzzjoniu tal-Konvenzjoni".

Anke l-ligi ordinarja tipprovdi r-rimedju meta tinsorgi kwestjoni ta' agir arbitrarju, irragjonevoli jew diskriminatorju. Dan fil-kaz fejn il-materja tigi vizwalizzata mill-ottika tal-ftehim koinvolgenti l-partijiet. S'intendi dejjem u apparti konsiderazzjonijiet ohra rigwardati mill-perspettiva tal-lezjoni tal-jedd fundamentali, fejn haddiema ta' l-istess kategorija li jizvolgu l-istess mansjonijiet identici, jigu trattati differentement fuq il-post tax-xoghol;

Huwa principju assodat fil-gurisprudenza illi l-Qorti ma tistax ex officio taghti effett ghall-preskrizzjoni jekk din ma tigix eccepita mill-parti intressata f' forma specifika.