12/05/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

CUTAJAR MICHAEL vs MUSCAT ROBERTA

N/A

FINAL JUDGEMENT

CUTAJAR MICHAEL vs MUSCAT ROBERTA - 999/1998/2 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

RITRATTAZZJONI, APPLIKAZZJONI HAZINA TAL-LIGI - RITRATTAZZJONI, QERQ - RITRATTAZZJONI, ZBALL LI JIDHER MILL-ATTI TAL-KAWZA

L-Artikolu 811(e) tal-Kap. 12 jipprovdi ghar-rimedju ta' ritrattazzjoni "jekk is-sentenza tkun applikat il-Ligi hazin"

Ikun hemm lok ghar-ritrattazzjoni taht dan id-dispost meta s-sentenza fuqpunt ta' fatt kif stabbilit bis-sentenza impunjata ma tkunx konformi mal-ligi, u meta l-kaz ma jkunxin referenza ghall-interpretazzjoni ta' xi ligi li fuqha d-decizjoni giet espressament moghtija.

L-ipotesi ta' applikazzjoni hazina tal-ligi tikkonkreta ruhha meta jkun hemm vjolazzjoni manifesta ta' ligi espressa u cara u mhux soggett ghall-interpretazzjoni, razjocinji jew argomenti.

Jista' jkun hemm lok ghar-ritrattazzjoni taht dan is-subinciz jekk il-Qorti tkun applikat artikolutal-ligi flok iehor li kellu jkun proprjament applikat u gie ritenut li kien infatti ghalhekk li l-artikolu 816 tal-Kap 12 meta jispecifika x'ghandu jkun fih l-att promotur ta' ritrattazzjoni jghid espressament, li meta r-raguni ta' ritrattazzjoni hija l-applikazzjoni hazina ta' ligi l-attur ghandujsemmi l-ligi li kien imissha giet applikata.

Huwa pacifiku illi biex jigi deciz jekk kienx hemm applikazzjoni hazina tal-ligi wiehed ma jistax jezamina mill-gdid il-fatti tal-kawza jew jerga'jinterpretahom.

L-Artikolu 811(l) tal-Kap. 12 jipprovdi ghal ritrattazzjoni meta "s-sentenzakienet l-effett ta' zball li jidher mill-atti jew mid-dokumenti tal-kawza."

Ghall-finijiet ta' dan il-paragrafu jitqies li hemm zball fil-kaz ta' decizjoni bazata fuq supposizzjonijiet ta' xi fatt li l-verita` tieghu tkun bla ebda dubju eskluza jew fuq is-supposizzjonijiet li ma jezistix xi fatt illi l-verita` tieghu tkun stabbilita pozittivament basta li f'kaz ta' wiehed u l-iehor, il-fattma jkunx punt ikkontestat u li jkun gie deciz bis-sentenza.

Huwa mehtieg li l-fatt ma jkunxikkostitwixxa punt kontrovers bejn il-partijiet u deciz fis-sentenza, ghaliex kieku l-partijiet ittrattaw dak il-punt ta' fatt bhala mezz jew argument ta' azzjoni jew difiza u s-sentenza appellata kienet tikkontjeni menzjoni tal-punt kontrovers u tkun laqghet jew cahdet dak il-mezz jew argument ma jkunx jista' jitqies li l-fatt kien immun mill-kontroversja u l-anqas li l-imhallef ma kienx induna b'dak l-istess fatt.

Ghal precizazzjoni tal-punt ta' dritt f'dan il-kuntest gie rilevat ukollilli ma hemmx lok ghal ritrattazzjoni meta l-izball jimmanifesta ruhu jew jitqies li jezisti fil-kriterji u fil-karattri jkun gie mifhum mill-gudikant, ghaliex l-apprezzament u l-interpretazzjoni ta'fatt jikkostitwixxu l-konvinciment insindakabbli ta' l-imhallef.

L-izball irid ikun wiehed materjali. Billi l-argumentazzjoni kontentuta fis-sentenza tindika li kieku l-Qorti m'ghamlitx dak l-izball xorta wahda kienet tasal ghall-istess decizjoni, dak l-izball m'ghandux ir-rekwiziti essenzjali, skond il-ligi, sabiex fuqu tkun ibbazata r-ritrattazzjoni tal-kawza.

L-Artikolu 811(a) tal-Kap. 12 jipprovdi li hemm lok ghal ritrattazzjoni jekk is-sentenza "tkun ittiehdet bil-qerq ta' wahda mill-partijiet bi hsara ta' l-ohra."

L-inkorrettezza u l-inesattezza ta' dokumenti prodotti in prova u li jifformaw il-bazi tal-gudizzju ma jikkostitwux il-qerq mehtieg ghall-finijiet tar-ritrattazzjoni.

Essenzjalment il-qerq jaghti biss lok ghar-ritrattazzjoni meta tali qerq kien tali li minghajrhom il-kontro-parti ma kienetx tigi kundannata.

Il-qerq allura kellu jkun talili jippriva lir-ritrattand mid-dritt li adegwament jiddefendi ruhu fil-kawza. Kellu allura jkun tali li qabel xejn ma setax jigi verifikat u kontrollat matul it-trattazzjoni taghha. Dan ghaliex taliverifika kellha ssir fiz-zmien proprju tal-process,u cioe` meta jkunu qeghdin jingabru l-provi.

L-ommissjoni jew l-insufficjenza fid-difiza mhix gustifikazzjoni valida ghar-ritrattazzjoni.