27/03/2003

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

DE GAETANO VINCENT, CAMILLERI JOSEPH D., FILLETTI JOSEPH A.

XUEREB GEORGE vs XUEREB DOROTHY

N/A

FINAL JUDGEMENT

XUEREB GEORGE vs XUEREB DOROTHY - 807/1983/1 - TA' L-APPELLI CIVILI (SUPERJURI), MALTA

ECCEZZJONIJIET, META JIGU SOLLEVATI EX UFFICIO - MANDAT IN FACTUM, OBBLIGAZIONE DI DARE - MANDAT IN FACTUM, OBBLIGAZIONE DI FARE - OBBLIGAZIONE DI DARE - OBBLIGAZIONE DI FARE

Huwa certament il-kompitu tal-Qorti li tassigura, imqar fuq bazi prima facie, li meta tigi mitluba sabiex tohrog xi wiehed mill-atti ezekuttivi msemmija fl-Artikolu 273 tal-Kap. 12, ikun hemm il-bazilegali u fattwali ghall-hrug ta' tali att. Hawnhekk gie ritenut li l-ewwel Qorti korrettement qajmeteccezzjoni ufficio li kienet tostakola t-talba attrici.

A differenza tal-mandati l-ohra, it-talba ghall-hrug ta' mandat in factum issir b'citazzjoni (Art. 385(3)) u mhux b'rikors. Din il-procedura tac-citazzjoni giet imposta mil-legislatur minhabba n-natura pjuttost eccezzjonali ta' dan il-mandat - li jgib mieghu id-depravazzjoni tal-liberta` personali ta' dak li jkun - b'mod li l-legislatur ried jaghti aktar opportunita` lill-parti li kontra taghha jintalab il-mandat de quo li tiddefendi ruhha mill-bidu nett, u mhux ikollha ghalfejn toqghod tirrikorri ghal proceduri ohra wara li l-mandat ikun inhareg biex tirrevokah. Kienet ghalhekk perfettament intitolata l-ewwel Qorti li tara jekk kienx hemm il-presuppost legali ghall-mandat mitlub.

Skond il-klassika distinzjoni ta' l-obbligazzjonijiet, kif rikonoxxuta fl-art. 1126, 1127 u 1128 tal-Kodici Civili taghna, dawn jitqassmuf'obbligazzjonijiet "di dare", "di fare" u "di non fare". Skond l-art. 1169 l-obbligazzjoni "di dare" dejjem tirriferixxi ghal "haga". Din il-klassifikazzjoni kellha parti importanti fil-gurisprudenza dwar il-hrug ta' mandat 'in factum' billi, nonostante certa oxxillazzjoni f'din il-gurisprudenza dik l-aktar segwita hi li l-mandat 'in factum' ma jistax jintalab ghall-esekuzzjoni ta' obbligazzjoni"di dare", anke jekk ordnata b'sentenza, imma jista' jintalab ghall-eseluzzjoni ta' obbligazzjoni "di fare".

L-obbligazzjoni ta' konsenja ta' "haga" hi obbligazzjoni "di dare" u mhux "di fare"u li ghalhekk f'kaz ta' obbligazzjoni ta' konsenja ta' "haga" jidher pjuttost li ghandha tigi segwita l-gurisprudenza fis-sens li ma jistax jintalab il-hrug ta' mandat in factum, ghalkemm lanqas ma jista' jinghad li l-kurrent l-iehor gurisprudenzjali hu traskurabbli.