17/02/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

AZZOPARDI CARLO ET NOE vs RODENAS MARIO

N/A

FINAL JUDGEMENT

AZZOPARDI CARLO ET NOE vs RODENAS MARIO - 209/1996/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

LOKAZZJONI, IL-KAP. 158 JESKLUDI KULL LIGI OHRA F`KAZ TA` KIRJIET KOSTITWITI WARA ENFITEWSI TEMPORANEJA - LOKAZZJONI, MEMBRI TAL-FAMILJA LI KIENU JGHIXU MAL-INKWILIN FIZ-ZMIEN TAL-MEWT TIEGHU - LOKAZZJONI, META L-INKWILIN JAGHMEL ZMIEN KONSIDEREVOLI F`DAR TA` L-ANZJANI QABEL MEWTU - LOKAZZJONI, PERIJODU TA` HMISTAX-IL SENA STIPULAT FL-ART. 12(2)(I) TAL-KAP. 158 JAPPLIKA BISS GHAR-REVIZJONI TAL-KERA - LOKAZZJONI, RILOKAZZJONI AI TERMINI TAL-KAP. 158 TAL-LIGIJIET TA` MALTA - LOKAZZJONI, TFAL MIZZEWGIN TA` L-INKWILIN MA JIKKWALIFIKAWX BHALA INKWILINI TAHT IL-KAP.158

Jidher car mill-Artikolu 10B ta' l-Att XXIII tal-1979 (Art 12 tal-Kap 158) illi l-legislatur ried lid-disposizzjonijiet ta' dak l-Artikolu jipprevalu fuq kull ligi ohra f'kaz ta' kuntratti ta' enfitewsi temporanja. Ghalhekk f'kaz ta' terminazzjoni ta' enfitewsi temporanja ta' fond maghmula favur cittadin Malti u li jkun jokkupah bhala r-residenza ordinarja tieghu, l-kera ghandu jkun kif stabbilit skond id-disposizzjonijiet ta' l-Artikolu 10B u mhux kif stabbilt skond xi ligi ohr, bhal per ezempju, l-Kap. 69.

Naturalment dan appena rilevat jghodd ghall-aspetti ohra, kompriz ghalhekk min ghandu l-jedd jikkwalifika biex ikompli jokkupa l-fond wara l-mewt tal-'kerrej'.

Il-Qorti,f'din is-sentenza ta' importanza kbira fl-interpretazzjoni tal-Kap. 158, iddistakkat ruhha minn certi aspetti ta' l-interpretazzjoni li inghatat f'sentenzi precedenti lis-sub-paragrafu (1) ghall-Art 12(2) tal-Kap. 158.

Il-Qorti irriteniet li l-perjodu stabbilit ta' hmistax (15) il-sena li ghalih issir referenza fl-imsemmi Artikolu jirreferi unikament u 'ope legis' ghall-fattur ta' l-awmenttal-kera u mhux wkoll ghaz-zmien tal-kirja. Dan huwa inferit ukoll fil-kaz ta' enfitewsi temporanjata' aktar minn tletin (30) sena li tigi konvertita, skond subinciz (4) ghall-Art 12, f'wahda perpetwa. Hemm ukoll jissemma l-perjodu ta' hmistax (15) il-sena ghar-rigward taz-zieda fir-rata tac-censli trid tithallas. Eppure l-enfitewsi tibqa', kif mil-ligi konsidrata, bhala wahda perpetwu u mhuxwahda ghall-perjodu ta' hmistax (15) il-sena rinnovabbli kull meta jaghlaq dan il-perijodu.

In oltre l-Qorti sostniet li ma setghetx tapprezza li jekk si tratta ta' zmien, dan hu fakoltativ ghall-kerrej izda mhux ukoll ghas-sid. Tali differenzjazzjoni ma nsibuha fl-ebda disposizzjoni tal-ligi. Anzi kif muri f'gurisprudenza affermata biex kirja tista' tispicca "hu mehtieg il-manifestazzjoni ta' volonta' kontrarja da parte tal-wiehed jew tal-iehor". Li jfisser li z-zewg partijiet, sid ukunduttur, huma koncessi l-istess fakolta, u mhux wiehed jista' u l-iehor, le.

Il-kirja subentrata ghac-cens pre-ezistenti ma ghandhiex, fl-ebda zmien, titqies assoggettata ghad-disposizzjonijiet tal-Kap 69. Dan ma huwa dezunt minn imkien mill-Kap 158 u mhux sewwa li wiehed jassumih xort'ohra meta "ir-ratio legis" wara l-introduzzjoni mill-legislatur tal-Kap 158 kien proprju dak li jirregolamenta l-kazijiet partikolari tal-kuntratti tal-enfitewsi u jikkreja hu l-kirja, u mhux bil-volonta' tal-partijiet, fil-parametri specjali ta' dan il-kap. U taht dan biss u mhux ukoll taht xi ligiohra. Li kieku kien mod iehor ma kienx ikollu ghalfejn il-legislatur jintroduci tifsira gdida lil kelma "kerrej" minn dik stabbilita fil-Kap 69. Tifsira din li hi wkoll allaccjata mal-fatt tar-residenza mal-kerrej fi zmien mewtu jew mewtha. Il-fatt li l-legislatur ghamel dan juri ghal kuntrarju li ried jiddistakka din il-ligi specjali (Kap 158) minn dik l-ohra (Kap 69).

Jekk allura l-kirja, wara l-mewt tal-inkwilin originali, tintiret minn ibnu taht id-disposizzjonijiet generali tal-Kodici Civili u jekk dan ma jkunx protett taht il-Kap. 158, is-sid, seta' jikkongedah biex b'hekk tigililu mpeduta l-propagazzjoni tal-kirja. Dan kif previst mill-Artikolu 1568 tal-Kodici Civili.

Iben mizzewweg, ghalkemm separat, ma kienx jikkwalifika ghall-finijiet tal-Artikolu 12 bhala kerrej skond l-interpretazzjoni moghtija lil din il-kelma bl-Artikolu 2 tal-Kap 158 u in kwantu dik proprjament tinkludi biss ulied il-kerrej li ma jkunux mizzewwga, u mhux ukoll l-ulied mizzewga. Hawn ukoll il-Qorti iddipartiet mill-interpretazzjoni moghtija minn gurisprudenza precedenti fejn gie ritenut illi l-kliem "li ma jkunux mizzewga" qeghdin jirreferu ghal "hu" jew "oht" il-kerrej u mhux ghat-tfal.

Kerrej li jkun rikoverat, ghar-ragunijiet ta' sahha, f'istitut, sptar jew ma' membri tal-familja, ma jigix li b'daqshekk hu jkun abbanduna jew irrinunzja ghad-dritt tal-inkwilinat fir-rigward tal-fond lokat lilu.