10/01/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

COMMONWEALTH EDUCATIONAL SOCIETY LTD vs CAMILLERI ADRIANA

N/A

PARTIAL SENTENCE

COMMONWEALTH EDUCATIONAL SOCIETY LTD vs CAMILLERI ADRIANA - 372/1999/2 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

APPELL, META R-REGISTRATUR MA JKUNX INNOTIFIKA LILL-APPELLANT BL-AVVIZ DWAR IL-GARANZIJA - APPELL, META R-REGISTRATUR MA JKUNX STABILIXXA L-GARANZIJA GHALL-ISPEJJEZ - APPELL, SA META TRID TITHALLAS IL-GARANZIJA IN KAWTELA TA` L-ISPEJJEZ - RITRATTAZZJONI, META R-REGISTRATUR MA JKUNX INNOTIFIKA LIR-RITRATTAND BL-AVVIZ DWAR IL-GARANZIJA - RITRATTAZZJONI, META R-REGISTRATUR MA JKUNX STABILIXXA L-GARANZIJA GHALL-ISPEJJEZ - RITRATTAZZJONI, SA META TRID TITHALLAS IL-GARANZIJA IN KAWTELA TA` L-ISPEJJEZ

L-Artikolu 815 tal-Kap. 12 tal-Ligijiet ta' Malta jipprovdi li:

"Fil-qrati superjuri u fil-qrati inferjuri it-talba ghar-ritrattazzjoni, f'qorti ta' l-ewwel grad, ghandha ssir b'citazzjoni, u quddiem il-qorti fi grad ta' appell, b'rikors; flimkien mal-prezentata tar-rikors ghandha tinghata l-garanzija ghall-ispejjez skond l-artikolu 249."

Il-kliem "flimkien mar-rikors" f'dan l-artikolu huwa infelici in vista ta' l-emendi apportati bl-Att XXIV ta' l-1995 ghall-Artikolu 249, u li ghalih l-Artikolu 815 surreferit jaghmel espressa referenza.

Jaghmlu sens mat-test ta' l-Artikolu 249 kif kien qabel dawn l-emendi in kwantu dan kien jistabilixxi li ebda petizzjoni ta' l-appell - u dan japplika wkoll ghar-rikors ta' ritrattazzjoni - ma ghandha tigi ricevuta jekk mhiex akkumpanjata b'malleverija jew garanzija ghall-ispejjez.

Fl-istess zmien kien japplika wkoll l-Artikolu 209 qabel ma l-istess gie emendat bl-imsemmija ligi ta' l-1995 li kien jipprovdi li meta kawzatissejjah u jinstab li ma tkunx inghatat malleverija skond il-ligi, l-Qorti tghaddi biex tiddikjaral-appell abbandunat ammenoche' l-appellant, fiz-zmien qasir, li l-Qorti setghet jidhrilha xieraq litiffissa, ma jiddepozitax mar-Registratur somma sufficcjenti biex taghmel tajjeb ghall-ispejjez, u b'dan ukoll li l-istess perijodu ma setghax jigi prorogat. Anke dan l-Artikolu japplika ghall-kazijiet ta' ritrattazzjoni, u dan b'applikazzjoni ta' l-Art 249 tal-Kap 12.

Il-qaghda illum, bl-emendi ntrodotti, hi differenti. L-Artikolu 249 (2) jipprovdi illi l-garanzija ghandha tkun fis-sommastabbilita mir-Registratur u ghandha issir jew billi jigu depozitati flus likwidi jew billi tinhareg garanzija bankarja. Id-depozitu ta' din il-garanzija ghall-ispejjez irid isir sa mill-anqas jum qabel ma jibda jinstema' l-appell (subinciz 1 ghall-Art 249).

Gie osservat illi l-garanzija inkawtela ta' l-ispejjez ta' l-appell (u dan ighodd ukoll ghall-procedura tar-ritrattazzjoni) tifformaparti integrali mill-proceduri ta' revizjoni tant li l-Qorti ta' l-Appell jekk meta tissejjah il-kawza jinstab li ma tkunx saret tali garanzija kif provvdut fl-Art 249 tal-Kap 12 kellha minnufih tghaddi biex tiddikjara l-appell dezert.

Il-provviso pero ghall-Artikolu 209 (1) tal-Kap 12 isalva l-qaghda u ma jgibx is-sanzjoni procedurali tad-dezerzjoni invokata mir-ritrattata. Dan ghaliex dak il-provviso jipprovdi illi l-Qorti tista' taghti lill-appellanti (ritrattandi) zmien qasir li fihhuwa jkun jista' jgib il-garanzija ghall-ispejjez fil-kaz li r-Registratur ma jkunx: (a) stabilixxas-somma li ghandha tithallas bhala garanzija; (b) innotifika lill-appellant b'dan filwaqt li jgharrfu b'dak l-avviz x'jista' jigrilu fil-kaz ta' nuqqas minn naha tieghu, u dan mill-anqas ghaxart ijiem qabel is-smiegh tal-kawza.

F'dawn iz-zewg cirkostanzi huwa logiku li r-ritrattand ma jkunxf'qaghda li jissodisfa l-kundizzjoni dettata mil-ligi. Dan igib bhala konsegwenza illi meta l-Qorti giet biex tittratta u tiddeciedi l-kawza ta' ritrattazzjoni ssb bhala stat ta' fatt illi ma kenitxingiebet garanzija ghall-ispejjez skond kif tirrikjedi l-ligi.

Gja fl-imghoddi fejn il-garanzija ma kenitx titqies wahda tajba u valida l-Qrati kienu jaghtu terminu moderat biex tingieb garanzija tajba. Bl-emendi ghall-Kodici ta' Organizazzjoni u Procedura Civili dan illum sar necessarju wkoll fis-sitwazzjoni prevvista minn dan il-Kodici kif manifest fil-provviso precitat ghall-Art 209.Ghalhekk f'tali cirkostanzi jinhass necessarju illi l-Qorti tapplika dan il-provviso u b'hekk tevitas-sanzjoni procedurali tad-dezerzjoni.

Bhal kull regola procedurali ohra, id-disposizzjonijiet fir-rigward ta' dezerzjoni jehtieg li jigu osservati rigorozament u hu biss eccezzjonalment illidawn il-provvedimenti, fejn jimportaw sanzjonijiet m'ghandhomx igibu applikazzjoni meta jkun jirrizulta car illi dawn kienu sejrin jikkozzaw mal-principju generali li jirregolaw is-smiegh xieraq u gust". Il-kaz de quo hu eccezzjoni ta' din ix-xorta.