21/10/2002

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

BORG GEORGINA vs CASSAR ERROL ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

BORG GEORGINA vs CASSAR ERROL ET - 2400/1996/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

ACTIO SPOLII, KONTRA MIN TISTA` TIGI ISTITWITA - ACTIO SPOLII, META L-ISPOLL IKUN KOMMESS MINN KOMPROPRJETARJU - ACTIO SPOLII, MINN META JIBDA JIDDEKORRI L-PERIJODU TA` DEKADENZA TA` XAHAREJN - ACTIO SPOLII, NATURA TA` - ACTIO SPOLII, PUSSESS ESKLUSSIV MHUX MEHTIEG - ACTIO SPOLII, VIM VI REPELLERE LICET

L-azzjoni ta` spoll hi meqjusa ta' ordni pubbliku, radikata pjuttost fuq l-esigenzi ta' utilita` socjali u diretta sabiex tevita li c-cittadin jiehu l-ligi b'idejh.

Huwa indiskuss li l-azzjonita` spoll hi esperibbli wkoll minn kull ko-possessur jew ko-proprjetarju kontra ko-possessur jew ko-proprjetarju iehor.

It-terminu ta` xaharejn sabiex tigi ezercitata l-azzjoni ta` spoll jiddekorri mid-data tal-kummissjoni ta' l-att u mhux a die scientiae.

It-terminu ta' xahrejn li fihl-attur irid jiddeduci il-pretensjoni tieghu huwa element essenzjali ta' din l-azzjoni li jehtieg li jigi konkludentement pruvat mill-attur. Prova li trid issir f'kull kaz ta' din ix-xorta imma li ssir sine qua non meta l-parti konvenuta teccepixxi bhal dan il-kaz il-preskrizzjoni taghha bid-dekors tal-perjodu estensiv ta' xahrejn.

Il-principju "vim vi ripellere licet" jemana mill-principju li huwa lecitu li min jigi spoljat minn possediment tieghu jista` mhux jikkonserva u jiddefendi l-pussess tieghu bil-forza imma wkoll li jirkupra l-pussess bil-forza.

L-unika kondizzjoni posta f'dan il-kaz hi dik li dan il-principju jista' jigi applikat biss meta l-azzjoni difensiva ssir "confestim" u "in continenti", u mhux "ex intervallo".

Il-klema 'confestim' m`ghandiex tittiehed fis-sens assolut taghha, imma b`sens relattiv u skond ic-cirkostanzi li ghandhom jigu apprezzatimill-prudenza ta` l-imhallef.

L-immedjatezza li trid il-ligi ma tistax u ma ghandiex tigi ekwiparata mar-rejazzjoni kontemporanja ma' l-agir spoljattiv li bih l-attur juzurpa l-pussess tal-konvenut u jakkwistah a skapitu tieghu. Interpretazzjoni rigida bhal din twassal ghal sitwazzjoni assurda jekk mhux ukoll provokatorja ghall-konfront fiziku vjolenti bejn min ikun qieghed jikkontesta l-istess dritt ghax tipprovoka konfrontazzjoni fizika diretta f'sitwazzjoni spiss esplossiva.

Kjarament l-eccezzjoni ta` vim vi ripellere licet tista` biss tirnexxi meta l-attur ikun hu innifsu ikkommetta spoll fil-konfront tal-konvenut.