23/04/2001

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

SAID PULLICINO JOSEPH

GALEA CARMELO SIVE CHARLES vs MIZZI ALBERT ET NOE

N/A

NOT AVAILABLE

GALEA CARMELO SIVE CHARLES vs MIZZI ALBERT ET NOE - 964/1988/2 - TA' L-APPELLI CIVILI (SUPERJURI), MALTA

DANNI, META D-DANNEGGJAT JIBQA` FL-ISTESS XOGHOL MINKEJJA D-DIZABILITA` LI JKUN SOFRA - DANNI, RESPONSABILITA` TA` MIN IHADDEM - DANNI, SAFE WORKING ENVIRONMENT - DANNI, TNAQQIS GHAL LUMP SUM PAYMENT - PROVA, MA HEMMX NECESSITA` LI ESPERT MEDIKU JAGHTI L-GURAMENT WAQT ACCERTAMENTI PURAMENT MEDICI - PROVA, NOMINA TA` ESPERTI

Min ihaddem irid jassigura ruhu li joffri "a safe working environment" lill-impjegati tieghu.

Hija r-responsabbilita' ta' min ihaddem li jipprovdi lill-impjegati tieghu b'attrezzi f'kondizzjonitajba li ma jkunux il-kagun ghall-incidenti. Kien l-obbligu ta' kull min ihaddem illi perjodikament jivverifika l-kondizzjoni tal-attrezzi u l-makkinarju tax-xoghol li bih l-impjegati jkunu mistennija li jahdmu u dana b'mod kompetenti minn persuni kwalifikati. In-nuqqas ta' min ihaddem f'dan ir-rigward jirrendih responsabbli ghall-incidenti li setghu jigru minhabba traskuragni u negligenza tieghu li jassigura li l-impjegati li jhaddem joperaw f'ambjent li wiehed ragjonevolment kellu jqis li hu sikur. Il-manutenzjoni tal-ghodda u tal-apparat ta' xoghol ma setghatx tigi mhollija ghall-eventwalita' li jsehh xi incident sfortunat.

Kellha tkun politika rikonoxxuta ta' min ihaddem illi regolarment u b'kompetenza jaghmel dak li hu mehtieg, biex sa fejn kien ragjonevolment possibbli,l-ghodda li bihom il-haddiem kien mistenni jahdem - u dana fis-sens wiesa' tal-kelma - ikunu idoneji, adegwati u sewwa protetti min kull riskju. Min ihaddem ghandu d-dover li jara li l-post tax-xoghol ikun dejjem fi stat ragjonevoli ta' sikurezza ghal min ikun qed jahdem hu wiehed li kellu jigi segwit u applikat f'kawzi tax-xorta taht ezami.

Il-Qorti ghandha s-setgha tirregola l-gbir tal-provi waqt il-kawza u mhux marbuta li tinnomina l-periti suggeriti mill-partijiet imma l-Ligi taghtiha l-fakolta' li tahtar periti minflok dawk nominati mill-partijiet u nonostante l-opposizzjoni tal-partijiet. Il-Ligi ma taghmel ebda restrizzjoni fuq in-numru ta' periti li jistghu jinhatru.

Ma hemmx ghalfejn li esperti medici jaghtu l-gurament lill-partijiet meta jkunu qed jaghmlu ezamijietklinici li ma jinvolvux fatt jew allegazzjonijiet rakkontati lilhom. Se mai in-nuqqas tal-ghoti tal-gurament mhux di per se sinjifikanti, din kienet tkun aktar kwistjoni ta' audi alteram partem ghaxxhud ikun qed jiddeponi fin-nuqqas tal-kontroll tal-kontroparti.

Fil-likwidazzjoni tad-dannil-Qorti necessarjament trid tillimita l-konsiderazzjoni taghha ghall-kwantifikazzjoni tad-danni attwalment sofferti mid-danneggjat bhala rizultat dirett tal-incident kif ukoll ghal dawk id-danni kollha konsegwenzjali li kien ser isofri bhala konsegwenza tad-debilita` permanenti li necessarjament tincidi fost hwejjeg ohra fuq il-kapacita' lavorattiva tieghu. Dana mhux biss attwalment fic-cirkustanzi tax-xoghol fejn kien jahdem l-attur imma wkoll potenzjalment f'kull attivita' ohra lavorattiva ghalih miftuha. Ghalhekk is-semplici fatt li l-attur ma giex pregudikat f'xogholu u ma tnaqsitlux il-paga huwa irrelevanti ghall-likwidazzjoni tad-danni.

F'kazijiet fejn il-likwidazzjoni gudizzjarja ddum ma tigi definita ghall-bosta snin wiehed ma setax jikkonsidra l-pagament bhala "lump sum payment". Kellu ghall-kuntrarju jikkonsirah bhala pagament tardiv li ghalih id-danneggjat ma kellux jigi indebitament penalizzat bi tnaqqis ta' xi percentwali tad-danni likwidati minhabba li l-pagamentikun qed isir f'salt.