07/10/1954

OF COMMERCE

GOUDER TANCRED

EDWARD RIZZO vs JOSEPH COST CHRETIEN PR ET NE

N/A

-

N/A

ART. 1074 TAL-KODICI CIVILI - ART. 832, 869 U 870 TAL-PROCEDURA CIVILI - ASSOCJAZZJONI IN PARTICIPAZZJONI - AZZJONI "DE IN REM VERSO" - DANNI - DELITT U KWAZI DELITT - DEPOZITU - MANDAT KAWTELATORJU - PENALI - SERVIGI

F'kaz ta` assocjazzjoni in participazzjoni, l-assocjant ma ghandux dritt ghal mercedi ghall-opera lijippresta favur l-assocjazzjoni, jekk b'konvenzjoni ma jigix diversament stabbilit. Bhala regola,il-kumpens tieghu jikkonsisti fl-utili li huwa jippercepixxi mill-assocjazzjoni; izda ma tirripunjaxghan-natura ta` l-assocjazzjoni l-attirbuzzjoni ta` interessi lill-assocjant jew lill-assocjat. Fin-nuqqas ta` dik il-konvenzjoni, is-servigi li jippercepixxi mill-assocjazzjoni;kif l-assocjat ma jippercepix interessi fuq il-kapital li jeroga bhala konferiment fl-assocjazzjoni. Meta l-assocjazzjoni ikollha bhala oggett operazzjoni singola, u ma jkunx gie stipulat zmien meta dik l-assocjazzjonighandha tispicca, dan iz-zmien ghandu jigi stabbilit ghal dak li jkun mehtieg biex tigi mitmuma l-operazzjoni li ghaliha tkun saret l-assocjazzjoni. U ma jistax jigi ritenut li l-assocjant jakkwistab'xi mod id-dritt ghal kumpens ghall-prestazzjonijiet li jkun lahaq ghamel minhabba l-fatt li l-assocjazzjoni tkun spiccat qabel il-waqt, jekk ic-cessazzjoni ta` l-assocjazzjoni tkun operat ruhha bil-kunsens reciproku ta` l-assocjati; ghaliex, sabiex jigi rikonoxxut lill-assocjant dak id-dritt ghalkumpens ghas-servigi minnu prestati, unikament ghaliex l-assocajzzjoni li kellu ma ` l-assocjat spiccat konsenswalment qabel il-waqt, wiehed irid necessarjament jassumi illi r-raport guridku jista` jbiddel in-natura teighi ujassumi rapport guridku totalment differenti gahs-semplici raguni ili r-rapport guridiku originali jkun gie xjolt qabel il-waqt bil-kusnens tal-partijiet itneressati - assunzjoni li ma ghandhiex bazi fid-dritt. Lanqas jista` dan id-dritt jigi rikonoxxut in raguni ta` arrikkiment indebitu ta` assocjat, jekk ma jirrikorrux it-tliet elementi ta` l-azzjoni "de in rem verso", jigifieri l-arrikkiment, il-vinkolu tal-kawzalita`, u l-karattru ingust ta` l-arrikiment. Il-fatt limin jottejni l-ispedizzjoni ta` madna kawtelatarju jibqa` sokkombenti fil-gudizzju lil-mandat kienintiz biex jikkawtela m'huwiex wahdu, raguni sufficjenti biex jigu akkordati lill-ezekutat id-danniu l-interessi; imma kull kaz ghandu jigi trattat skondil-meritu tieghu, billi jittiehdu f'kaloklu uapprezzament ic-cirkustanzi kollha ta` dak il-kaz qabel ma wiehed jikkonkludi sija ghar-responsabilita` liggib dritt ghall-indenizz, sija ghall-eskluzjoni ta` dak id-dritt. bhala regoal, jista` jinghad illi r-responsabilita` ta` min jottjeni l-hrug ta` madnat kawtelatarju mhix diversa; u lanqas akbar, minn dik rigwardanti l-kazijiet ta` d-delitti u kwazi-delitti; u mill-lokuzzjoni diversa tad-dispozizzjonijiet relativi tal-ligi jidher illi l-penali ghandha tigi akkordata meta l-mandat ikun gieottenut in mala fede, jew b'dolo, mentri r-rifuzjoni tad-danni u interessi tista` tigi moghtija anki f'kazi ta`kolpa, u mhux biss f'kazi ta` dolo. Fil-kaz prezenti, l-attur kien issubixxa mandat ta`impediment ta` safar, u, biex jillibera ruhu mill-effetti ta` dak il-mandat. Irrizulta lil -mandatgie ottenut ghal somma eccedenti dik li kienet dovuta, u illi dak li ottjena l-amndat kien in kolpameta talab fil-mandat somma akbar minn dik li kellu jiehu; u ghalhekk il-Qorti kkundannatu ghad-danni u interessi lejn l-ezekutat, li gew maghmula jikkonsista fl-itneressi tas-sitta fil-mija fuq l-eccess mitlub fil-mandat; u dan ghall-perijodu bejn il-jum meta sar id-depozitu u dak li fih l-ezekutat seta` jiehu l-passi okkorrenti biex jizbanka dak l-eccess.