05/10/2001

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

SAID PULLICINO JOSEPH, AGIUS CARMEL A., CAMILLERI JOSEPH D.

VELLA A & CE GUIDO J. vs CEFAI DR. EMANUEL

N/A

FINAL JUDGEMENT

VELLA A & CE GUIDO J. vs CEFAI DR. EMANUEL - 147/1988/3 - OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR), MALTA

AUDI ALTERAM PARTEM, NUQQAS DA PARTI TA` MIN IQAJJEM L-ILMENT LI JRESSAQ PROVI - ECCEZZJONIJIET, INKOMPATIBILITA` BEJN IL-PRESKRIZZJONI U L-ECCEZZJONI LI L-AMMONT MITLUB HUWA EZAGERAT - ECCEZZJONIJIET, INKOMPATIBILITA` BEJN IL-PRESKRIZZJONI U L-ECCEZZJONI TAL-INEZISTENZA ASSOLUTA TAL-KREDITU - ECCEZZJONIJIET, INKOMPATIBILITA` BEJN IL-PRESKRIZZJONI U L-ECCEZZJONI TAL-KOMPENSAZZJONI - PRESKRIZZJONI, INKOMPATIBILITA` MAL-ECCEZZJONI LI L-AMMONT MITLUB HUWA EZAGERAT - PRESKRIZZJONI, INKOMPATIBILITA` MAL-ECCEZZJONI TAL-INEZISTENZA ASSOLUTA TAL-KREDITU - PRESKRIZZJONI, INKOMPATIBILITA` MAL-ECCEZZJONI TAL-KOMPENSAZZJONI - PRESKRIZZJONI, KOMPATIBBLI MAL-ECCEZZJONI TAL-PAGAMENT - PRESKRIZZJONI, MINN META JIBDA JIDDEKORRI Z-ZMIEN - PRESKRIZZJONI, ONERU TAL-PROVA

Parti f'kawza li tonqos milli tressaq provi f'kawza minkejja li tkun inghatat diversi opportunitajiet sabiex taghmel hekk ma tistax tilmenta ruhha dwar xi ksur tal-principju ta` audi alteram partem.

Una volta li tinghata l-eccezzjoni tal-preskrizzjoni, min jaghtiha ghandu jipprova l-element essenzjali tal-eccezzjoni tieghu u cioe' li kien bhala fatt iddekorra t-terminu statutorju preskrittiv. Dana mid-data minn meta l-attur seta' jipproponi l-azzjoni. Altrimenti kien japplika l-principju "contra non valentem agere non currit prescriptio." Stabbilit dan kien imbaghad jispetta lill-attur illi jaghzel it-triq lilu miftuha bil-ligi biex jiddefendi ruhu kontra l-estinzjoni tal-azzjoni tieghu f'wiehed jew aktar mill-mezzi li l-ligi tqieghed ghad-disposizzjoni tieghu.

L-artikolu2137 tal-Kap 16 jipprovdi illi "l-preskrizzjoni ta' azzjoni tibda minn dakinhar li din l-azzjoni tista' tigi ezercitata minghajr ma tittiehed qies tal-istat jew tal-kundizzjoni tal-persuna li lilha din l-azzjoni tmiss". Dan il-fatt ghandu jigi stabbilit b'mod konkluziv minn min jeccepixxi l-preskrizzjoni.

Eccezzjoni li l-ammont mitlub huwa ezagerat hija inkonsistenti mal-eccezzjoni tal-preskrizzjoni. Din l-eccezzjoni ma tistax ma tinftiehimx hlief bhala ammissjoni tal-kreditu izda wkollbhala kontestazzjoni tal-quantum.

Bl-istess mod l-eccezzjoni tal-kompensazzjoni jekk tinghata wara li jkun ghadda z-zmien tal-preskrizzjoni tikkostitwixxi rinunzja tacita ghall-istess preskrizzjoni. Il-preskrizzjoni hija inkompatibbli mal-eccezzjoni tal-kompensazzjoni. Xejn ma jiswa li l-kompensazzjoni tigi opposta in subordine u bla pregudizzju tal-preskrizzjoni ghax bil-fatt tieghu stess, il-konvenut li jeccepixxi l-kompensazzjoni jigi li irrinunzja ghall-preskrizzjoni li hu ma jistax isalva b'semplici rizerva.

Ghalhekk filwaqt li gie ritenut illi l-eccezzjoni tal-pagamentma kienitx inkompatibbli ma' dik tal-preskrizzjoni, gie minn dejjem sostnut illi hija inkompatibblimal-eccezzjoni tal-preskrizzjoni, dik tal-inezistenza assoluta tal-kreditu jew dik tal-kompensazzjoni.