14/03/2001

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

ATTARD NICHOLAS ET vs CUTAJAR PETER PAUL

N/A

FINAL JUDGEMENT

ATTARD NICHOLAS ET vs CUTAJAR PETER PAUL - 1717/2000/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

ACTIO MANUTENTIONIS, ELEMENTI TA` - ACTIO SPOLII - PUSSESS, MOLESTJA

Illi, ghalkemm l-actio spolii u l-actio manutentionis huma t-tnejn imsehbin ghaliex jissejhu "azzjonijiet pussessorji", m'humiex l-istess, u, biex isehhu, jitolbu elementi differenti tal-qaghda tal-pussess fl-attur.

Din id-differenza fondamentali u accettata universalment hija li fil-kaz tal-actio manutentionis huwa meqjus li l-attur ghadu fil-pussess u jrid li jinzamm fil-pussess, filwaqt li fl-actio spolii jkun gie mcahhad mill-pussess u, fil-fatt, jitlob lill-Qorti tordna li jerga' jitqieghed qabel kollox f'dak il-pussess li ttehidlu.

Illi, differenzi ohra li johorgu mil-ligi huma z-zmien li fih l-attur ghandu jressaq il-kawza 'l quddiem u li l-azzjoni ta' spoll tista' tigi esercitata dwar tnehhija ta' pussess ta' hwejjeg mobbli, filwaqt li l-azzjoni ta' manutenzjoni f'kaz ta' immobbli jew ta' universalita' ta' hwejjeg mobbli.

Filwaqt li azzjoni ta' manutenzjoni tista' tigi esercitata fil-kaz ta' tnehhija mill-pussess fejn ma jkunx hemm vjolenza jew habi, l-azzjoni privileggjata ta' spoll tehtieg l-element ta' vjolenza jew habi biex tkun tista' tirnexxi.

Dawn iz-zewg azzjonijiet ma jistghux jitressqu f'nifs wiehed, u attur ghandu jaghzel il-wahda jew l-ohra, izda mhux it-tnejn f'daqqa.

Tlieta huma l-elementi ewlenin li jsawru l-actio manutentionis: (a) il-pussess ta' haga immobbli jew ta' universalita' ta' hwejjeg mobbli; (b) l-att ta'molestja u (c) li titressaq l-azzjoni fi zmien sena minn dak inhar li ssehh il-molestja.

Illi, ghal dak li jirrigwarda l-ewwel element, il-ligi tghid li l-attur ghandu jkun fil-pussess "ta' liema xorta jkun", izda, fl-istess waqt twiddeb li la jrid ikun inkiseb b'vjolenza jew bil-mohbi u lanqas irid ikun dak it-tip ta' pussess imsejjah "prekarju". Tali pussess ikun imseddaq ukoll jekk haddiehor ikun fil-pussess bhala kompossessur.

Illi, ghal dak li jirigwarda t-tieni element tal-actio manutentionis, gie sa minn zmien ilu mfisser li kull attentat ghal-esercizzju tal-pussess mahsub li jfixkel it-tgawdija u maghmul bil-ghan jew intenzjoni li jwettaq dak ix-xkiel, jikkostitwixxil-molestja mehtiega biex issejjes l-azzjoni. Ghaldaqstant, dik il-molestja tirrisulta kemm jekk hija wahda ta' fatt u kif ukoll jekk tkun wahda ta' dritt, dment li timplika dejjem sfida ghall-pussesstal-attur. U, b'risultat ta' hekk, lanqas huwa mehtieg li jigi muri li l-attur garrab xi hsara (dannu) materjali.