12/01/2005

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

MALLIA EMANUELA SIVE LILY vs ATTARD GEORGE ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MALLIA EMANUELA SIVE LILY vs ATTARD GEORGE ET - 69/2001/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), BOARDS

Yes

LOKAZZJONI, GUSTIFIKAZZJONI GHAL MOROZITA` FIL-HLAS TAL-KERA - LOKAZZJONI, META L-INKWILIN JISTA` JZOMM IL-KERA

Hi ligi illi l-obbligi principali tal-kerrej huma dawk li jinqeda bil-haga lilu lokata bhala bonus paterfamilias u li jhallas il-kera miftiehem (Artikolu 1554, Kodici Civili). Jekk il-kerrej jonqos li jirrispetta dawn l-istess obbligi dan jintitola lis-sid jew li jitlob il-hall tal-kuntratt skond l-Artikolu 1555, Kodici Civili jew li jitlob li l-kirja ma tigix mgedda lill-kerrej skond l-Artikolu9 (a) (i) tal-Kapitolu 69;

B' danakollu, kif bosta drabi ammonit mill-Qrati taghna, "f' materja ta' morozita ta' l-inkwilin fil-hlas tal-kera l-gudikant ma ghandux jiehu atteggjament assolut, fis-sens li meta jivverfika ruhu l-fatt li l-inkwilin ma hallasx puntwalment il-kera ta' zewg skadenzi, ghandu bil-fors jilqa' t-talba tal-lokatur biex ma jgeddidx il-kirja. Il-ligi mhix intiza biex taghti pretest lil-lokatur biex jirrexindi l-kuntratt tal-kirja, imma biss biex tissalvagwardjah fil-hlas tal-kera. U ghalhekk meta hemm cirkostanzi li jiggustifikaw l-atteggjament ta' l-inwkilin fin-nuqqas tieghu li josserva l-obbligi tieghu skond il-ligi, huwa ma jiddekadix mid-dritt tieghu biex tigi lilu mgedda l-lokazzjoni".

Jitnissel minn dan it-taghlim illi l-Qorti ghandha tezamina jekk ic-cirkostanzi tal-kaz in ispecje jwasslux ghad-determinazzjoni illi l-inadempjenza fil-hlas da parti ta' l-appellanti kienetx sempliciment kapriccjuza jew, invece, kienx hemm raguni gustifikattivafl-atteggjament tal-kerrej biex ma jhallasx il-kera meta dan kien hekk dovut;

Kerrej jista'jzomm il-kera biex ipatti ghall-ispiza erogata minnu fit-tiswijiet esegwiti fil-fond mikri. Kif saput, biex dritt bhal dan jista' jigi vantat il-ligi takkorda lill-kerrej il-proceduri kontemplati fl-Artikolu 1541 jew fl-Artikolu 1543 tal-Kodici Civili;

Fil-kaz ta' l-ewwel precitat Artikolu 1541 l-konduttur ikun jista' jaghmilhom huwa stess, purche` (1) jinterpella b' att gudizzjarju lil-lokatur biex jaghmilhom, u dan ma jaghmilhomx, (2) jitlob b' att ta' citazzjoni li jkun awtorizzat jaghmel dawk ir-riparazzjonijiet a spejjez tal-lokatur taht il-kondizzjonijiet li l-Qorti jkun jidhrilha konvenjenti timponi skond ic-cirkostanzi. U in konsegwenza ta' din l-procedura l-konduttur ikolludritt izomm mill-kera li jkun skada jew li jkun ghad irid jiskadi, sabiex jirrimborsa ruhu minn dawk l-ispejjez, salv id-drittijiet tieghu ghal somma akbar jekk l-ispejjez ikunu akbar mill-kera . Mill-banda l-ohra l-Artikolu 1543 jimponi u jrid li l-konduttur ikun jista' jaghmel dawk ir-riparazzjonijiet, anki minghajr procedura gudizzjarja a spejjez tal-lokatur, purke jkunu riparazzjonijiet li n-nuqqas taghhom, jew dewmien fl-attwazzjoni taghhom, ikun jarrekalu dannu gravi; f' liema kaz jista'l-konduttur anki jzomm il-kera sabiex jaghmel tajjeb ghall-ispiza; izda pero` l-ligi timponi f' danil-kaz lill-konduttur li (1) mill-aktar fis javza lil-lokatur u (2) li jikkomunikalu rapport ta' perit fuq l-urgenza ta' dawk ir-riparazzjonijiet u fuq id-dannu li mid-dewmien seta' jirrizulta ghalih,bid-dritt kontestwali tal-lokatur, fl-ipotesi sottomessa, li jassumi l-kontinwazzjoni tar-riparazzjonijiet li jkunu gew mibdija;

L-inkwilin ma jistax marte proprio jiddeciedi bl-aktar mod intransigenti illi ma jhallix lis-sid jezegwixxi l-obbligi tieghu biex minn fuq jippretendi b' jedd li jzomm il-kera skond l-ammont tan-nefqa nkorsa ghal xoghlijiet oltre dak li kien relatat bhala necessarju.