06/10/2004

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

VELLA JOHN PRO ET NOE ET vs MIZZI PAULINE ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

VELLA JOHN PRO ET NOE ET vs MIZZI PAULINE ET - 228/2002/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

PROCEDURI CIVILI - PROCEDURI KRIMINALI - SAQAF, KOMPROPRJETA` TA` - SAQAF, RESPONSABILITA` GHALL-MANUTENSJONI TA`

Skond l-Artikolu 6 tal-Kodici Kriminali "l-azzjoni kriminali u l-azzjoni civili jitmexxew indipendentement wahda mill-ohra". Norma din ribadita fl-Artikolu 26 tal-istess Kodici u li, a propozitu, proprju fis-subinciz (1) tieghu jippreciza li "l-kundanna ghall-pieni stabbiliti mil-ligi titqies dejjem li giet moghtija bla hsara ta' l-azzjoni civili". Dan ifisser illi jekk minn fatt ikun hemm dannupatrimonjali xorta wahda tista' tigi ezercitata l-azzjoni civili di fronte ghal min hu meqjus civilment responsabbli anke jekk fil-gudizzju kriminali precedenti jkunu l-atturi biss li jkunu nstabu fihtija. Kif saput, fl-azzjoni civili l-procediment isir "ex integro" u indipendentement minn kwalunkwe sentenza penali.

Din kienet kawza dwar rimbors ta' spejjez ta' manutensjoni ta' bejt intentata mill-atturi bhala s-sidien ta' appartament sottostanti ghall-istess bejt u l-konvenuti bhala s-sidien ta' l-arja fuq l-istess bejt.

Il-Qorti irrilevat li "fuq dina l-materja partikolari ma hemmx xi disposizzjoni specjali tal-ligi, kif hemm, u izjed minn disposizzjoni wahda, dwar il-hitan divizorji. Hemm biss l-artikolu 460 (illum Art 423) tal-Kodici Civili li jistabilixxi s-sehem likull wiehed mis-sidien ta' sulari differenti jew ta' xi parti ohra ta' bini, ghandu jhallas ghall-ispiza ta' tiswijiet jew bini mill-gdid, li jkun mehtieg, fl-istess sulari jew parti ohra ta' bini, meta jkun appartenenti lil sidien differenti".

Minn dan jitnissel illi jekk jibqa' superanti l-principju ta' proprjeta` "ejus est cui prodest" fir-rigward tas-singoli pjani li jappartjenu lil dakli jkun, f'kaz li s-servizz ta' xi parti mill-bini jkun jghodd ghall-proprjetarju wiehed kif ukollghall-iehor din il-parti ghandha titqies komuni.

Applikati dawn l-enuncjazzjonijiet ghal kazin disamina qed jigi fl-ewwel lok determinat illi minhabba li s-saqaf jiddividi orizzontalment il-fond tal-atturi minn dak tal-konvenuti dan ghandu jitqies komuni ghaz-zewg fondi kif fuq spjegat. Lijfisser allura li strettament l-ispiza tar-rikostruzzjoni tal-bejt, li kienet hekk mehtiega ghall-vantagg taz-zewg fondi ghandha in vista tal-komunanza titbata mill-proprjetarji taz-zewg fondi.

Dan pero` hu hekk il-kaz 'rebus sic stantibus'. Dan ghaliex, kif insenjat ukoll, ghaliex una voltali tkun sehhet il-hsara ir-ricerka tal-kawza provokanti ma tridx tieqaf hekk kif tigi accertata l-kawza diretta imma wiehed irid imur lil hinn sabiex jigi determinat jekk kienx hemm xi fattur remot jew kawza medjata li jistghu ikunu l-vera "fons et origo mali". Dan s'intendi fil-kaz in ezami b'referenza ghal kawza primarja li kkostringiet li jsiru x-xoghlijiet rimedjali u ta' rikostruzzjoni tal-bejt.

Hawnhekk il-konvenuti bhala s-sidien ta' l-arja ta-bejt kienu wkoll inkarigati bil-manutensjoni ta' l-istess. Irrizulta li fil-fatt il-hsara in kwistjoni sehhet minhabba n-nuqqas ta' talimanutensjoni.

Il-Qorti irriteniet illi l-principju tal-ligi li tobbliga lill-komproprjetarjijikkontribwixxu sehem mill-ispejjez ta' tiswija jew ta' rikostruzzjoni, u li ssib l-applikazzjoni taghha meta r-riparazzjoni jew rikostruzzjoni tkun dovuta ghal deperiment jew kawzi ohra naturali jewkazwali, ssofri limitazzjoni meta tkun kagonata bil-fatt kolpuz ta' wiehed mill-ko-proprjetarji. Konsegwentement gjaladarba l-hsara fil-bejt avverat minhabba nuqqas ta' manutenzjoni u allura bi htijatal-atturi appellanti, r-responsabilita` tal-konsegwenzi ghandha titbata minnhom.