06/10/2004

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

BUGEJA JOSEPH ET vs CAMILLERI ALFRED

N/A

FINAL JUDGEMENT

BUGEJA JOSEPH ET vs CAMILLERI ALFRED - 1379/2000/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

LOKAZZJONI, DEFINIZZJONI TA` KERREJ TAHT IL-KAP. 199 - LOKAZZJONI, KOMPETENZA TAL-BORD DWAR IL-KONTROLL TAT-TIGDID TAL-KIRI TA` RABA` - LOKAZZJONI, KOMPETENZA TAL-QRATI ORDINARJI - LOKAZZJONI, KUNCETT TA` MEMBRU TAL-FAMILJA - KAP. 199

Mhux kull meta tissemma` l-kelma "kera" l-qrati ta' gurisdizzjoni ordinarja jitilfu l-kompetenza. "Jekk ghad-determinazzjoni tal-kwestjoni quddiem qorti ta' gurisdizzjoni ordinarja jkun mehtieg li qabel xejn tinghata twegiba ghall-kwestjoni incidentali jekk il-konvenut huwiex kerrej jew le, il-Qorti ghandha s-setgha li taqta' dik il-kwistjoni incidentali. Din il-Qorti ma taqbilx illi interpretazzjoni tal-ligi specjali jista' jaghtiha biss it-tribunal specjali mwaqqaf taht dik il-ligi.

Dan precizat, u sottintiz u postulat illi ghal kaz tapplika l-ligi specjali, jokkorri ghalhekk li jigi ezaminat jekk, kif ritenut minnu, l-konvenut appellant jistghax jitqies "kerrej" fit-termini tal-ligi specjali taht il-Kap 199. Huwa necessarju ghalhekk li wiehed jirreferi ghad-definizzjonijiet stabbiliti f'din il-ligi.

Skond l-Artikolu 2 tal-Kap 199 it-terminu "kerrej" jinkludi "kull membru ta' familja li jkun cessjonarju tal-kirja u, wara l-mewt tal-kerrej, meta ma jkun hemm ebda membru bhal dak, tinkludi f'ordni ta' preferenza kull membru tal-familja li jkun legatarju tal-kirja jewli, matul l-ahhar sena minnufih qabel il-mewt tal-kerrej, kien jghix mal-kerrej jew kien jahdem ir-raba' mieghu jew ghalih jew ikun il-werriet tal-kerrej . .".

Jinsab ukoll definit illi l-frazi "membru tal-familja" tfisser "axxendent lineari, dixxendent lineari, armla jew armel, ragel tat-tifla, u l-armla tat-tifel sakemm ma tergax tizzewweg, tal-kerrej".

Apparti l-kwistjoni jekk hemmx kirja, hemm kwistjonijiet ohra li jridu jigu kkunsidrati. Jitnissel mid-definizzjoni li l-ligi taghti lill-kelma "raba" illi din trid tkun "principalment mikrija ghall-koltivazzjoni ta' prodotti agrikoli . . u ghal skopijiet li ghandhom x'jaqsmu ma' l-agrikoltura . .".

Huwa car minn dan illi ghall-finijiet tad-definizzjoni dak li jghodd hu l-iskop principali tal-kiri. Jekk dan l-iskopma jkunx il-koltivazzjoni tal-prodotti agrikoli izda l-mergha tal-annimali jew skopijiet ohra li mal-koltivazzjoni ma jiccentraw xejn id-definizzjoni hi eskluza u allura l-materja ma taqax fil-gurisdizzjoni tal-Bord.

Il-fatt li barra mill-insib l-intimat kien jiehu wkoll li jista' mir-raba' ma hu xejn straordinarju u lanqas ma hu nkonsistenti mal-iskop principali tal-insib.

Issa skond l-Art 1572 tal-Kodici Civili "il-kuntratt ta' kiri ma jinhallx bil-mewt ta' sid il-kera jew tal-kerrej. Li jfisser li allura f'kaz bhal dan biex tigi mpeduta l-propogazzjoni fl-eredi tal-kirja jridjintwera li nghata l-kongedo.

Terga' f'dan il-kaz trattandosi ta' raba lanqas ma kien mehtieg tali kongedo ghax kif preskritt fl-Artikolu 1567 tal-Kodici Civili "il-kiri ta' raba jew ta' hwejjeg mobbli jispicca wkoll ipso jure bl-eghluq taz-zmien ghalkemm dan iz-zmien ikun prezunt kif jinghad fl-artikolu 1532".

Skond l-ahhar imsemmi dispost tal-ligi dan iz-zmien jista' jkun konvenzjonali, legali jew skond l-uzu. Jinsab deciz illi fin-nuqqas ta' konvenzjoni dwar id-durata tal-kirja ta' artijiet ghall-insib il-krija titqies maghmula ghal stagun wahda biss.