18/02/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

VELLA CARMEL vs SAMMUT VICTOR ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

VELLA CARMEL vs SAMMUT VICTOR ET - 1129/1984/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

ACCESSJONI, DRITT GHAR-RIZARCIMENT TAD-DANNI - ACCESSJONI, ELEMENTI TA` - ACCESSJONI, KUMPENS GHANDU JIGI BAZAT FUQ IL-VALUR TAL-PROPRJETA` OKKUPATA FIZ-ZMIEN TAS-SENTENZA

Sabiex issehh accessjoni ai termini ta' l-Artikolu 571 tal-Kodici Civili huwa mehtieg li:

(i)illi x-xoghol in kwestjoni jrid ikun xoghol ta' bini;

(ii) illi tkun giet okkupata porzjonital-fond kontigwu meta jkun qed jinbena edifizzju. Kieku l-okkupazzjoni tkun wahda in toto ta' l-art il-kaz hu regolat bid-disposizzjoni ta' l-Artikolu 569 (1) u mhux bl-Artikolu 571;

(iii) illi l-okkupazzjoni trid tkun in buona fede;

(iv) illi sid l-art okkupata jkun jaf bil-fatt u baqa' inattiv;

Huwa principju generali in materja ta' danni jew kumpens rizarcitorju bhal prezenti illi di regola l-persuna danneggjata jew f'dan il-kaz sid l-art ghandhom dritt jikkonsegwixxu rizarciment li jirrientegra l-patrimonju taghhom minn kull konsegwenza ekonomika ta' l-event dannuz ughalhekk f' kaz ta' rizarciment per equivalent dan ghandu jikkonsisti f' somma li tekwipara l-valurta' l-utilitajiet mitlufa.

Dan hu possibbli anke f' kaz ta' din ix-xorta in vista tal-lokuzzjoni generika fl-Artikolu 571 u cjoe li l-okkupant jaghmel tajjeb ghal kull hsara li tkun saret;

Dan ma jidherx li jista' jkun disputat. Il-funzjoni primarja tar-rizarciment hi dik li l-kompensazzjoni stabbilita ghandha tikkorrispondi sew ghall-pregudizzju arrekat. Dan fis-sens illi ghandhatigi restawrata, almenu per equivalente, l-qaghda tas-sid ta' l-art qabel ma sehh il-fatt kompjut.Mhux eskluz allura illi fit-tutela shiha ta' l-interessi tas-sid jittiehed kont, ghall-iskop tar-reintegrazzjoni, mill-privazzjoni subita, t-telf tal-profitt, in-nuqqas ta' l-utilizzazzjoni xierqa uampja tal-proprjeta` tieghu, u elementi bhall-izvalutazzjoni monetarja ghall-iskop tad-determinazzjoni tal-pregudizzju patrimonjali tieghu f' termini monetarji. Fi kliem iehor il-likwidazzjoni ghandha tkun wahda ekwitattiva;

Hu biss in forza tal-gudizzju tal-Qorti li, kif manifest fis-sentenza appena riferita, jopera ruhu t-trapass tad-dritt tal-proprjeta` in forza ta' l-accessjoni tal-porzjoni zviluppata minn min bena fuqha. Li jfisser allura illi biex il- valutazzjoni ta' l-art u r-rizarciment danni jitqiesu gusti b' mod li jissokkorru lil min sofra l-privazzjoni ta' parti mill-proprjeta` tieghu dawn ghandhom jigu in rapport maz-zmien l-aktar vicin id-decizjoni;