12/11/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

PACE BARDON MARY vs DIRETTUR TAS-SIGURTA SOCJALI

N/A

FINAL JUDGEMENT

PACE BARDON MARY vs DIRETTUR TAS-SIGURTA SOCJALI - 11/2002 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), DSS

KOMUNJONI TAL-AKKWISTI, PENSJONI MHALLSA LIL WIEHED MILL-MIZZEWGIN - KOMUNJONI TAL-AKKWISTI, PENSJONI TAR-ROMOL - KOMUNJONI TAL-AKKWISTI, RESPONSABILITA` GHAL REAT LI JKUN SAR BIR-RIEDA MINN WIEHED MILL-MIZZEWGIN - KOMUNJONI TAL-AKKWISTI, XOLJIMENT MAL-MEWT TA` WIEHED MILL-KONJUGI

Huwa pacifiku illi l-komunjoni tal-akkwisti bejn il-mizzewgin tigi xolta mal-mewt ta' wiehed mill-konjugi, u li minn dakinhar il-quddiem jinholoq stat iehor ta' komunjoni bejn il-konjugi superstiti ul-eredi tal-predefunt: "condomino o socio al momento dello scioglimento della comunione degli acquisti".

Il-pensjoni li kienet tithallas lil persuna mizzewga hi meqjusa bhala akkwist jew frotttal-komunjoni. Salv dak li ser jinghad aktar l-isfel, rebus sic stantibus, dan ifisser illi huma l-beni ta' din l-istess komunjoni li jridu jaghmlu tajjeb ghad-djun, kompriz allura ir-restituzzjoni tas-somma mhallsa zejda lill-komunjoni.

Ikun kontrosens pero` kieku kellu jissokta jigi ritenut illi ghax pensjoni tkun dovuta minhabba s-sodisfaciment tal-hlas tal-kontribuzzjonijiet, li setghuukoll thallsu fil-kors tal-komunjoni, ergo pensjoni konsimili u li tithallas specifikatament lil min jormol tigi idejalment meqjusa bhala formanti parti minn komunjoni, li guridikament intemmet bil-mewt, u kwindi ma ghadhiex tezisti.

Il-pensjoni tar-romol tappartjeni personalment lil min jirceviha u mhux lil xi komunjoni li setghet kienet tezisti mal-konjugi defunt. Jew addirittura lil xikomunjoni gdida is-superstiti u l-eredi tal-predefunt. Il-fatt li hi pensjoni tar-romol ifisser lihi esklussiva ghal min jirceviha.

Din l-istess pensjoni ma taghmilx tajjeb ghad-debiti tal-komunjoni. Dan la hu possibbli in forza ta' l-Artikolu 1327 tal-Kodici Civili, - li jipprovdi b'modspecifiku ghal dawk id-djun li jitbatew minn assi tal-komunjoni, - u lanqas in forza ta' l-Artikolu102 tal-Kap 318. Dan l-ahhar artikolu, rettament intiz, jahseb ghal kaz hemm kontemplat fejn il-persuna beneficjata tkun irceviet xi hlas zejjed meta dan ma kienx jimmeritaha, u jipprovdi wkoll ghall-mod kif id-Direttur jista' jigbor lura dik is-somma ndebitament imhallsa.

Meta d-dejn jew indenniz ikun dovut bhala rimedju civili dwar reat maghmul bir-rieda ta' xi wahda mill-partijiet fiz-zwieg, il-kredituri ma jistghux jinfurzaw it-talba taghhom kontra l-beni parafernali tal-parti mizzewga li ma tkunx hi li minhabba fiha nholqot it-talba izda se mai fil-konfront tal-beni parafernali tal-parti li minhabba fiha nholqot it-talba.

Issa l-ligi ma tiddefiniex x'ghandu jkun komprensiv ta' "reat" fl-imsemmija disposizzjonijiet tal-Kodici Civili jew jekk din il-kelma ghandiex tinftiehem fis-sens tal-Kodici Kriminali. Iz-zamma ta' taghrif utili li b'konsegwenza iggib beneficcju lildak li jkun meta dan legalment ma jkunx intitolat ghalih, b'dan il-mod qed jikkarpixxi l-kunsens ul-bona fede tal-paganti. Tali sitwazzjoni hi prevvista wkoll taht l-Att innifsu dwar is-sigurta` socjali li in linea generali jqis bhala reat "kull min jikser jew jonqos li joqghod ghal xi wahda mill-htigijiet ta' dan l-Att" (Art 119). B'mod specifiku, imbaghad, jikkostitwixxi reat taht dak l-Attkull min xjentement jew bi traskuragni jaghmel dikjarazzjoni falza jew juri haga b'ohra jew fi frodijonqos milli jirraporta lid-Direttur qabel ma jircievi xi hlas, xi bidla fic-cirkostanzi li ghandhajew jista' jkollha konsegwenzi materjali fuq l-ammont, jew fuq il-mod kif jinghata, dak il-pagament(Art 117 (1)(i) u (iii)).