09/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

VASSALLO CARMELO vs CAMILLERI PAUL ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

VASSALLO CARMELO vs CAMILLERI PAUL ET - 1006/2001/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

SERVITU`, AGGRAVAMENT TA` - SERVITU`, AKKWISIZZJONI TA` DRITT TA` PASSAGG BIS-SAHHA TAL-PRESKRIZZJONI - SERVITU`, DISKONTINWA - SERVITU`, ESTENSJONI TA` - SERVITU`, ESTENSJONI TA` DRITT TA` PASSAGG BIL-BHIMA U BIL-KARRETTUN GHAL MEZZI MEKKANICI - SERVITU`, KIF JIGI AKKWISTAT DRITT TA` PASSAGG

Mhix korretta s-sottomissjoni li, in principju, l-esercizzju ta' servitu' jista' jinbidel maz-zmien.Is-sevitijiet huma ta' piz fuq il-fond serventi u m'ghandhomx jigu estizi ghal aktar minn dak li gie pattwit. L-artikolu 476 tal-Kodici Civili jghid li meta jkun hemm dubbju dwar l-estensjoni tas-servitu', wiehed irid jiehu qies tad-destinazzjoni tal-fond dominanti "fiz-zmien li giet stabbilita' s-servitu'", u ghalhekk, l-estensjoni tas-servitu' m'ghandux ivarja skond l-izvillup li jsir u l-bidla li sid il-fond dominati jaghmel fil-mod ta' kif jinqeda mill-fond dominanti tieghu. Dritt ta' passagg li jkun gie pattwit espressament ghall-uzu bil-karettun, u ghalkemm wiehed jista jikkoncedi l-uzu tal- passagg b'ingenji, l-passagg m'ghandux jitwessa, bi hsara ghas-sid tal-fond serventi, biex ikun jista jintuza b'ingenji kbar.

Ma jistghax it-titolari ta' servitu` jippretendi estensjonitaghha billi l-esercizzju taghha skond it-titolu jkun sar insufficjenti minhabba t-tibdiliet li jkunu saru. Ghax jekk hu veru illi l-krejazzjoni tas-servitu` titqies li tikkomprendi dak kollu li humehtieg ghad-dgawdija ta' dak is-servitu`, il-kliem 'dak kollu li hu mehtieg' ghandu jigi interpretat b'referenza ghaz-zmien tal-kostituzzjoni tas-servitu`, u mhux in referenza ghall-izviluppi li jkunghamel wara dak iz-zmien sid il-fond dominanti. Minn dan isegwi li l-wisa' tal-passgg irid ikun determinat mic-cirkostanzi taz-zmien meta gie kreat is-servitu`, u passagg ghal-uzu ta' karrettun m'ghandux ikun wiesa' aktar minn hames piedi.

F'dan il-kaz kien hemm il-limitazzjoni li dan il-passagg hekk wiesgha ghandu jintuza biss fix-xhur tas-sajf, u meta, b'dak l-uzu, ma ssirx hsara lill-ghalqa u, f'kull kaz, biss meta ma jkunx hemm prodotti mizrugha. Dawn kienu limiti impost fuq l-esercizzju tas-servitu` koncess lill-awtrici tal-attur, u dan ma setax issa jilmenta li dik il-koncessjoni mhix sufficjenti.

Ghalkemm jista' jigi accettat li servitu` ta` passagg ezercitat originarjament bil-bhima u l-karrettun tista' sussegwentement tigi ezercitata b'mezzi mekkanici, in konsegwenza ta' zviluppi teknologici, sabiex tigi sodisfatta utilita` identika ghal dik originarja.

Dan koncess, pero, il-passag irid jibqa dak li kien; ghalkemm il-metodu ta' dgawdija tas-servitu`jista jinbidel maz-zmien, is-servitu` irid jibqa' dak li hu u ma jistax jigi estiz ghal-akbar komdita tas-sid tal-fond dominanti.

Il-fatt li sid il-fond dominanti gieli jkun thalla jghaddi b'ingenji kbar minn fuq l-art servjenti, ma jista jirrekalu ebda dritt. Id-dritt ta' passagg hu, b'dispozizzjoni espressa tal-ligi, servitu` mhux kontinwu (artikolu 455(3) tal-Kodici Civli) u bhala talima jistax jinholoq bil-preskrizzjoni, izda biss bis-sahha ta' titolu (Artikolu 469 tal-Kodici Civili).