05/06/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

SCHEMBRI MARIO ET vs GALEA DEBONO DR ANTHONY MD FRCP FRCPE ET

N/A

PARTIAL SENTENCE

SCHEMBRI MARIO ET vs GALEA DEBONO DR ANTHONY MD FRCP FRCPE ET - 2319/2000/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

DEZERZJONI, APPLIKAZZJONI GHALL-PROCEDURI MIBDIJA B`CITAZZJONI - DEZERZJONI, BAZI TAL-ISTITUT TA` - DEZERZJONI, KAWZA GHANDHA TITQIEGHED FUQ IL-LISTA TAL-KAWZI SOSPIZI SABIEX EVENTWALMENT ISSEHH ID-DEZERZJONI - DEZERZJONI, KONSEGWENZI TA` - DEZERZJONI, META JITQIESU MAGHLUQA L-PROCEDURI BIL-MIKTUB - DEZERZJONI, MINN META GHANDU JIBDA` JINTGHADD IL-PERIJODU TA` SITT XHUR FIL-KAZ TA` PROCEDURI MIBDIJA B`CITAZZJONI

Id-dezerzjoni tapplika minhabba l-htiega li l-proceduri bil-miktub ta' kull kawza (jigifieri qabel ma tibda t-trattazzjoni taghha) jmisshom jaghlqu sa zmien li l-ligi tghid li huwa perentorju. Fil-kaz ta' kawzi fl-ewwel grad, dan iz-zmien huwa ta' sitt (6) xhur, li l-ligi trid li jibda ghaddej minndak inhar li jitressaq l-Att tac-Citazzjoni;

Meta l-istitut tad-dezerzjoni ddahhal fil-Kodici procedurali taghna, kien japplika biss ghal dawk il-kawzi li tressqu bil-ghamla solenni (jigifieri, bil-mezz tal-libell): hemm il-fehma, ghalhekk, li dan l-istitut ma japplikax ghal dawk il-kawzi mibdija bil-procedura sommarja, jigifieri b'Att tac-Citazzjoni;

Wiehed irid jara jekk kemm-ildarba dan li ghadu kemm inghad ghadux jghodd illum, jigifieri wara li dahlu fis-sehh il-bidliet fil-Kodici fl-1995, fejn il-forma solenni fl-ewwel grad tnehhiet izda ma tnehhiex l-istitut tad-dezerzjoni. Dan jinghad ghaliex, fis-subartikolu (2) tal-artikolu 963, li jitkellem dwar minn meta jibda jinghadd iz-zmien ta' sitt xhur, il-ligi ssemmi "l-prezentata tac-citazzjoni". Minkejja kien gie ritenut f'gurisprudenza precedenti li s-sitt (6) xhur imsemmija fl-artikolu 963(1) kif inhu llum xorta ma japplikawx ghal procedura mibdija b'Att ta' Citazzjoni, ghaliex fi proceduri sommarji m'hemmx zmien ghall-atti miktuba;

Madankollu, wiehed ghandu jsemmi li l-ligi, wkoll f'dak li jirrigwardal-proceduri informali jew sommarji, tiffissa zmien jew fazi ta' proceduri preliminari li matulhom huwa mistenni li jitressqu l-atti bil-miktub mill-partijiet u li, ma' l-gheluq tieghu, il-kawza titqieghed fuq il-listi ghas-smigh. F'dan il-kaz, allura, hija l-fehma ta' din il-Qorti li l-istitut tad-dezerzjoni jsir japplika b'dak il-mod u f'dawk ic-cirkostanzi, ukoll fil-kaz ta' proceduri mibdijinb'Att ta' Citazzjoni;

Ghal zmien twil, id-disposizzjonijiet tal-ligi ghar-rigward gew imfissra u applikati b'mod iebes u intransigenti ghall-ahhar u dan bil-hsieb li jigi mhares in-nuqqas ta' dewmien mhux mehtieg fil-kawzi. Min-naha l-ohra jidher li huwa daqstant xieraq u misthoqq li l-ligitassikura li s-sanzjonijiet mahsuba fl-istitut tad-dezerzjoni ma jintefghux fuq il-parti li tonqos li twettaq il-parti taghha fiz-zmien stabilit minkejja r-rieda taghha, jew jekk turi li trid tuza l-hila kollha taghha biex tilhaq lill-parti l-ohra, jew fejn il-parti l-ohra tirrinunzja ghall-eccezzjoni;

L-istitut tad-dezerzjoni huwa mahsub biex jippenalizza lil dak l-attur (jew appellant) lima jkunx qieghed imexxi bil-ghaqal il-procedura mibdija minnu, izda mhux mahsub la biex jorbot idejn il-Qorti fl-appuntament tal-kawzi u lanqas biex isawwat lill-attur (jew appellant, skond il-kaz) minhabba htigijiet amministrativi tal-Qorti. Issa, fil-qaghda procedurali li tapplika bhal issa, peress li citazzjoni ma tistax tigi notifikata lill-imharrek qabel ma tkun inharget b'ordni mill-Qorti,l-attur ma jistax jigi kastigat ghaz-zmien li jkun ghadda bejn meta jkun ressaq l-Att tac-Citazzjoni u meta dan ikun inhareg b'ordni tal-Qorti u jkun iffissat il-jum tal-ewwel smigh;

Ghalhekk,jidher li l-waqt li wiehed ghandu jqis b'applikazzjoni ghaz-zmien imsemmi fl-artikolu 963(1) tal-Kap 12 huwa dak ta' meta l-Qorti tohrog l-ordni li bih il-kawza tinghata jum ghall-ewwel smigh u jinhareg l-avviz ta' dik id-data;

Wiehed ma jridx iwarrab minn quddiemu dak li jghid l-artikolu 963(5) tal-Kap 12 dwar iz-zmien imsemmi fis-subartikolu (2) ghal dak li jirrigwarda kawzi li jkunu pendenti quddiem il-Qorti fl-ewwel grad. F'dak il-kaz, il-ligi tghid li kawza li l-proceduri bil-miktub taghha ma jinghalqux fi zmien tas-sitt (6) xhur, titqies li tqeghdet fuq il-lista tal-kawzi li, f'cirkostanzi ohrajn, jithallew sine die taht id-disposizzjonijiet tal-artikolu 964 tal-istess Kodici.L-artikolu 963(5)(a) tal-Kap 12 ma jghidx li l-kawza trid tkun segwiet l-iter imsemmi fl-artikolu 964(1), imma biss li, f'kaz li kawza pendenti quddiem il-Qorti tal-ewwel grad, li l-procedura bil-miktub taghha ma tkunx inghalqet fiz-zmien imfisser fl-artikolu 963(1), din titqies bhala kawza litkun tqeghdet fuq il-lista tas-smigh u titqies bhala kawza li, b'ordni tal-Qorti, tkun marret sine die, ghalkemm fil-fatt ma tkun ghadha qatt hekk tqeghdet;

Il-frazi "ghandha titqies" li tinsabfl-artikolu 963(5)(a) tal-Kap 12 trid tigi mfissra kif riedha l-legislatur, jigifieri li kawza fl-ewwel grad li l-proceduri bil-miktub taghha ma jkunux inghalqu fiz-zmien ta' sitt xhur, tkun tqeghdetghas-smigh u thalliet b'ordni tal-Qorti sine die, bl-effetti mahsuba fl-artikolu 964 dwar kawzi hekk imhollija, maghdud maghhom l-istadju tal-pubblikazzjoni tal-listi kif hemm imfisser;

N.B. Dwar dan il-punt ara pero` s-segwenti sentenzi tal-Qorti ta` l-Appell: Distinct Conversions Ltd v. Joseph Fasanelli et (ACIV 1956/1999 Dec 31/01/2003) u Direttur tal-Kuntratti v. Cleanwell Services Ltd(ACIV 2101/1998 Dec 31/01/2003).