08/05/2003

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

DE GAETANO VINCENT, DEPASQUALE ANTON, MAGRI ALBERT J.

GATT JOSEF vs GATT MARISA

N/A

FINAL JUDGEMENT

GATT JOSEF vs GATT MARISA - 1224/2002/1 - TA' L-APPELLI CIVILI (SUPERJURI), MALTA

DIGRIET, LI JICHAD IL-HRUG TA` KONTRO-MANDAT JISTA` BISS JIGI ATTAKKAT B`CITAZZJONI - DIGRIET, LI JILQA` L-HRUG TA` KONTRO-MANDAT HUWA FINALI U RREVOKABBLI - DIGRIET, MA HEMMX APPELL MINN DIGRIET LI JICHAD IL-HRUG TA` KONTRO-MANDAT - DIGRIET, TLIET TIPI TA`

Tradizjonalment jinghad li hemm tlett xorta ta' digrieti, cioe` dawk definittivi, dawk interlokutorji, u dawk (it-tielet kategorija) li la huma definittivi u lanqas interlokutorji, u li filwaqt li ghall-ewwel u ghat-tieni kategorija hemm appell kif ikkontemplat fil-Kodici ta' Organizzazzjoni u Procedura Civili, ghat-tielet kategorija ma hemmx dritt ta' appell quddiem il-Qorti ta' l-Appell.

Biex digriet jinghad li huwa definittiv irid ikun tali li b'xi mod jidderimi ossia jtemm il-kontroversja bejn il-partijiet.

Ma jistax jinghad li digriet li jichad jew jilqa' talba ghar-revoka ta' mandat kawtelatorju jtemm il-"kontroversja" bejn il-partijiet. Il-kontroversja hija dik migjuba fil-kawza proprja.

Is-subinciz (5) ta' l-Artikolu 836 tal-Kap. 12 jipprovdi illi ma ghandu jsir ebda appell u kontestazzjoni minn digriet li jilqa' rikors maghmul ai termini tas-subartikolu (1)ta' dak l-Artikolu u li dak id-digriet ikun finali u irrevokabbli. Qari ta' dan l-artikolu ma jhallil-ebda dubbju fil-hsieb tal-Qorti illi fejn id-digriet ikun wiehed ta' cahda tar-rikors ghall-hrugta' kontro-mandat, dan id-digriet seta' jkun soggett ghal appell u kontestazzjoni. Jidher, pero`, lil-Artikolu 836 ma jispecifikax il-mod kif u meta se jsir appell u kontestazzjoni minn tali digrietta' cahda.

Billi l-Artikolu 229 (relattiv ghad-digrieti interlokutorji) ma kienx applikabblighal digriet li jilqa' t-talba ghall-hrug ta' kontro mandat, seta' kien applikabbli biss l-Artikolu836. Konkluzjoni din imsahha in konsiderazzjoni illi dan kien artikolu li specifikatament jirregolal-mod kif seta' jigi kontestat digriet fir-rigward tal-hrug ta' kontro-mandat ta' att kawtelatorju.Dan l-artikolu l-legislatur kien introducih inter alia bhala kawtela dovuta kontra l-hrug ta' mandati kawtelatorji awtorizzati fuq talbiet frivoli mill-kreditur jew f'cirkostanzi meta seta' jigi stabbilit illi d-debitur kellu bizzejjed x'jaghmel tajjeb in garanzija tal-kreditu. Din id-disposizzjoniallura tipprovdi ghal kif kellha ssir tali verifika u meta l-Qorti kellha allura tohrog il-kontro-mandat opportun. Il-legislatur ried ukoll jaccerta ruhhu illi una volta l-gudikant ikun sodisfatt illi ma kienx hemm lok li l-att kawtelatorju jibqa' fis-sehh, dik id-decizjoni li tawtorizza l-hrug tal-kontro-mandat kellha tibqa' fis-sehh [u] ma setghetx tigi b'xi mod impunjata mill-kreditur. Infattifis-subinciz (5) hu dispost illi "ma ghandu jsir ebda appell u kontestazzjoni minn digriet li jilqa' rikors imsemmi fis-subartikolu (1) ta' dan l-artikolu u dan id-digriet ikun finali w irrevokabbli". Dan is-subinciz ifisser illi lanqas ghall-istess Qorti li tohrog mandat mill-gdid billi tirrevokad-decizjoni taghha contrario imperio sakemm ma jkunux jokkorru cirkostanzi espressament elenkati bl-istess subinciz (5) ta' [l-Artikolu] 836.

Id-dicitura ta' dan is-subinciz jissuggerixxi kifgia inghad pero` a contrario sensu illi setghu jsiru "appell u kontestazzjoni" minn digriet li jichad it-talba ghall-hrug ta' kontro-mandat u li allura jkun halla l-att kawtelatorju fis-sehh kontra d-debitur. Il-legislatur, pero`, illi dahal f'dettal kbir biex jirregola l-procedura fil-kaz fejn il-Qorti tilqa' talba ghar-revoka in toto jew in parte ta' mandat kawtelatorju sal-punt li timbarra definittivament kull forma ta' kontestazzjoni dwaru meta tawtorizza l-hrug ta' l-opportun kontro-mandat, naqas li jipprovdi ghall-mod kif seta' jsir "appell u kontestazzjoni" minn digriet li jichad rikors tad-debitur ghall-hrug ta' kontro-mandat. Una volta l-legislatur ghazel li ma jiddefinix din il-materja, anke jekk fil-kuntest ta' revizjoni generali tal-ligi procedurali maghmula bl-Att XXIV ta' l-1995, ma kienx lecitu li l-Qorti tiddipartixxi mill-gurisprudenza kostanti taghha in materja li ddefiniet in-natura ta' digriet li jawtorizza l-hrug ta' mandat kawtelatorju, liema konsiderazzjonijietjapplikaw mutatis mutandis ukoll ghal digriet tal-hrug ta' kontro-mandat ta' l-istess att kawtelatorju. Ma kienx hemm raguni ghaliex l-insenjament ta' dawn il-Qrati f'dan ir-rigward fuq elaborat ma kellux jitqies li ghadu fis-sehh billi l-ebda disposizzjoni ta' ligi li giet introdotta ma pprovdiet ghal din l-eventwalita`. Konsegwentement il-posizzjoni tibqa' kif kienet sal-lum illi dawn ix-xorta ta' digrieti ma setghux jigu appellati direttament quddiem din il-Qorti. Setghu biss jigu appellati ukontestati permezz ta' att ta' citazzjoni quddiem l-istess Qorti illi tat id-digriet, bi dritt ta'appell lil din il-Qorti una volta tinghata sentenza in prima istanza.