20/03/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

SCHEMBRI CARMEL ET vs POULTON ANTHONY ET

N/A

PARTIAL SENTENCE

SCHEMBRI CARMEL ET vs POULTON ANTHONY ET - 1980/1999/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

CITAZZJONI, META TIGI PROMOSSA AZZJONI WAHDA GHALL-EZEKUZZJONI TA` KONVENJU FLIMKIEN MA` TALBA GHAD-DANNI DERIVANTI MINN INADEMPJENZA - CITAZZJONI, NULLITA` TA` - CITAZZJONI, TIFSIRA CARA U SEWWA TAL-OGGETT U R-RAGUNI TAT-TALBA - KONVENJU, AZZJONI WAHDA GHALL-EZEKUZZJONI U HLAS TA` DANNI DERIVANTI MINN INADEMPJENZA

Ghandha ssir distinzjoni bejn in-nullita' ritwali ta' att gudizzjarju u l-infondatezza fil-mertu tat-talbiet infushom. Fil-kaz ta' eccezzjoni ta' nullita' tal-att il-Qorti trid tfittex u tqis biss dwar dik in-nullita' li tkun imputabbli ghal difett ta' forma aktar minn wiehed ta' sustanza (fis-sensta' zball jew nuqqas sostantiv) liema difett ma jkunx jista' jigi tollerat minghajr hsara ghal xi principju ta' gustizzja procedurali.

Ghandha ssir distinzjoni ohra dwar in-nullita' ta' att, ujigifieri dik li taghraf bejn nullita' assoluta u dik relattiva. F'tal-ewwel, il-Qorti ghandha dmir li tigbed l-attenzjoni tal-partijiet u tiehu provvediment ukoll ex ufficio, imma mhux hekk il-kazf'tat-tieni. Minbarra dan, biex citazzjoni tigi dikjarata nulla u jitwaqqaf il-kors taghha, "jehtieg li jkunu jikkonkorru ragunijiet gravi, fosthom nuqqasijiet ta' evidenti pregudizzju ghad-difiza tal-konvenut; u huwa risaput li l-legislazzjoni u l-gurisprudenza patrja ilhom progressivament jirrifuggu mill-formlizmu eccessiv, fonti ta' litigji zejda u prokrastinazzjonijiet inutili, purke' ovvjament ma tirrizultax l-effettiva vjolazzjoni tal-ligi".

Il-ligi tippreskrivi, fost l-ohrajn, lic-Citazzjoni ghandu jkun fiha tifsir car u sewwa tal-oggett u r-raguni tat-talba. Dan ifisser ukoll li l-premessi ghat-talbiet ghandhom iwasslu lil min qieghed jaqra l-att biex jara rabta bejn dawkil-premessi u t-talbiet. Marbut ma' dan ir-rekwizit, hemm il-principju li l-parti mharrka trid tinghata l-fakolta' li tkun tista' tiddefendi kif jixraq lilha nnifisha mill-pretensjoni ta' min iharrikha.

Ghal xi zmien, il-forma tal-att gudizzjarju kienet issaltan, imma, biz-zmien u b'interventi tal-legislatur, issawret it-tejorija maghrufa bhala tal-ekwipollenti li nisslet il-principju lim'hijiex mehtiega ebda ghamla espressa ghall-proposizzjoni tal-azzjoni.

Ghalhekk, citazzjonim'ghandhiex tigi mwaqqgha ghajr ghal ragunijiet gravi. Madankollu, jekk in-nuqqas ta' kjarezza jkun ta' ghamla u kwalita' tali li jcahhad b'mod serju lill-imharrek mid-difiza tieghu, ic-citazzjoni ghandha tigi mwaqqgha.

Dwar l-element ta' kjarezza fl-Att tac-Citazzjoni, l-ligi ma tinsistixfuq formola preciza jew kliem partikolari, u sakemm it-talba tkun tista' tinftiehem, ma jimpurtax jekk il-kawzali tkunx imfissra b'mod xott jew sahansitra mifhuma jew implikata mit-talba nnifisha.

Fejn ma jkunx hemm kontradizzjoni ghall-ahhar bejn il-premessi u t-talbiet jew bejn it-talbiet innifishom, il-Qrati ghandhom iqisu b'cirkospezzjoni eccezzjoni ta' nullita' ta' att gudizzjarju. Biex att ta' Citazzjoni jghaddi mill-prova tal-validita' huwa bizzejjed li t-talba tkun imfassla b'modtali li l-persuna mharrka tifhem l-intenzjoni ta' min harrikha u li tali tifsila ma tkunx ta' hsaraghall-imharrek li jiddefendi lilu nnifsu mit-talba tal-attur.

Hu necessarju illi jkun jirrizulta rapport ta' konnessjoni ragonevolment identifikabbli bejn il-premessi migjubin bhala l-kawza tat-talba u t-talba stess kif diretta kontra l-konvenut.

Huwa wkoll mizmum bhala principju generali li n-natura u l-indoli tal-azzjoni ghandhom jigu misluta mit-termini tal-att li bih ikunu nbdewil-proceduri . Normalment, b'dan wiehed jifhem li dak li kellu f'mohhu min ikun fetah il-kawza jkun irid jirrizulta mill-att tac-Citazzjoni innifsu u mhux minn provi li jitressqu izjed 'il quddiem fil-kawza, u ghalkemm id-dikjarazzjoni mahlufa hija mehtiega ad validitatem biex ic-Citazzjoni tkun tiswa, dak li jinghad fl-istess dikjarazzjoni ma jiswa qatt biex jirrimedja dak li jista' jkun nuqqasfl-Att tac-Citazzjoni, ghalkemm jista' jitfa' dawl fuq il-kawzali u jiccaraha. B'dan il-mod, jekkid-difett fit-tfassila tal-att li bih tkun inbdiet il-kawza ma jgibx pregudizzju serju lill-parti mharrka, allura l-procedura tkun tista' tigi salvata basta dan ma jaffettwax is-sustanza tal-azzjoni jew tal-eccezzjonijiet.

Il-kwistjoni li qamet f'din il-kawza kienet jekk tistax fl-istess waqttitresssaq talba ghall-ezekuzzjoni ta' weghda ta' bejgh u xiri u talba ghal-likwidazzjoni u hlas ta' danni minhabba li l-weghda ma tkunx inzammet. Il-Qorti irriteniet illi ma jistax jinghad li l-linja ta' decizjonijiet kienet wahda ghal kollox uniformi: kien hemm decizjonijiet li wrew li z-zewg toroq miftuha ghall-attur (jigifieri dik tal-ezekuzzjoni forzata u l-ohra tat-talba ghall-has tad-danni) huma miftuma l-wahda mill-ohra, filwaqt li kien hemm ohrajn li tennew li z-zewg rimedji jistghujintalbu flimkien (jigifieri fl-istess att), bla ma jirrendu l-att null. Kien hemm ohrajn fejn iz-zewg talbiet imressqa flimkien f'att wiehed tqiesu bhala difett mhux ta' kjarezza tal-att imma difettfis-sustanza, minhabba li t-talbiet huma inkonciljabbli. Anki f'din it-tieni ipotezi l-azzjoni hekkproposta ma tkunx nulla izda n-nuqqas ikun wiehed unikament sostantiv.

Id-distinzjoni bejn nullita' mtellgha taht il-paragrafu (c) u dik taht il-paragrafu (d) tas-sub-artikolu (1) tal-artikolu789, tikkonsisti fil-fatt li, f'tat-tieni, l-att gudizzjarju jkun milqut minn nuqqas ta' partikolarita' essenzjali mehtiega mil-ligi, u mhux "semplici" ksur tal-forma preskritta.

Ma hemmx kwestjoni li dottrinarjament huwa importanti li jigu, ghall-finijiet ta' l-oggett tat-talba u tad-drittli jiddeterminaha, ezaminati attentament il-fattijiet li jkunu taw lok ghall-gudizzju, u dawn il-fattijiet ma jistghux ma jkunux a konjizzjoni tal-kontendenti; jekk minn dawn il-fattijiet jitnissel aktar minn dritt wiehed sabiex id-domanda tkun imressqa 'l quddiem f'gudizzju, ma hemm xejn fil-ligi li l-attur li jippromwoviha ma jkunx jista' jiddeducihom jekk jittendi li huma ntizi ghall-ottenimentta' l-oggett propost, salv li l-istess ma humiex inkonciljabbli. Dina r-redazzjoni ta' l-att tac-citazzjoni ma tirrendix dak l-istess att ghall-kawzalijiet tieghu mhux car, izda se mai turi in forzata' liema drittijiet ("jus petendi") l-attur ikun qieghed jippromwovi l-azzjoni. Apparti dana, ebda pregudizzju ma jitnissel lill-konvenut minn dana l-agir guridiku, ilghaliex huwa jkun jista' jirripudja l-azzjoni attrici ghad-drittijiet kollha radikati fl-att promotorju tal-kawza.