10/01/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

SANT ALFRED DR vs MIKALLEF JOE

N/A

FINAL JUDGEMENT

SANT ALFRED DR vs MIKALLEF JOE - 664/2001/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

LIBELL, ANIMUS INIURIANDI - LIBELL, ASSOCJAZZJONI TAL-LIBELLAT MA` TERZI - LIBELL, BUONA FEDE TAL-LIBELLANT - LIBELL, FAIR COMMENT - LIBELL, KARIKATURA - LIBELL, KIF IRID ISIR L-EZAMI TAL-ARTIKOLU INKRIMINAT - LIBELL, LIBELL FAMUZ - LIBELL, PARAGUN TAL-LIBELLAT MA` TERZI - LIBELL, QARREJ ORDINARJU

Karikatura certament tirrientra fit-tifsira li l-Att imsemmi bl-Artikolu 2 jaghti lill-kelma "stampat" u effettivament persuna tista` tigi assoggettata ghal libell permezz ta` karikatura.

Mhuximportanti li wiehed jara x'kellu f'rasu l-awtur tal-istampat jew jara kellux 'animus injuriandi' imma dak li hu mportanti hu li wiehed jara x'jifhem il-qarrej ordinarju u ta' intelligenza normali meta jaraha.

B'qarrej ordinarju wiehed necessarjament jifhem dak li fid-dottrina Ingliza jissejjah "right thinking person". Persuna li ma toqghodx tissottolizza imma tifhem il-kliem jew stampat iehor fit-tifsira naturali u ordinarja taghhom, jigifieri skond it-tifsira li biha persuni ragjonevoli ta` intelligenza ordinarja, bl-gharfien generali u bl-esperjenza ta` l-affarjiet mondani ta` persuni ordinarji, kienu x'aktarx ser jifmuhom.

Dedotti mill-istampat hemm imbaghad l-inferenzi liqarrej ragjonevoli gwidat, mhux minn xi gharfien specali, izda minn gharfien generali u mhux imxekkel b`regoli stretti ta` interpretazzjoni, kien ser jaghmel.

It-tifsira li ghandha tinghata lill-istampat ghandha tigi determinata b`ezami oggettiv, jigifieri, bit-tifsira li ragel ordinarju u regjonevoli kien ser jifhimhom.

L-paragun ta' persuna ma' "any odious, disreputable or contemptible person" hu libelluz. Hekk il-kazistika gudizzjarja toffri l-ezempji ta' paraguni libelluzi ma' Guda, Shylock etc.

Huwa minnu li persuna li tokkupa kariga politika hi esposta ghal kritika. Kitba anke harxa u skomda. Dejjem pero' fil-parametri accettati tad-dicenza permissibbli f'socjeta' demokratika. Infatti gie espress illi "l-ingurja fil-kamp politiku jew sindakali huwa dak li normalment ma jirrikjedix dak il-grad ta' protezzjoni li hemm bzonn f'attivitajiet socjali ohra".

Stampa responsabbli hija kienet obbligata wkoll illi entro l-limiti stabbiliti, topera bir-rispett xieraq tal-persuni li jattiraw l-attenzjoni taghha bhala oggett ta' kritika jew kumment.

Bhala konsegwenza dan iwassal ghall-osservazzjoni li ma jistax ikun accettat illi taht il-parvenza tal-'fair comment' il-kumment isir semplici invettiva jew abbuz.

Dwar x'jikkostitwixxi "comment" u x'jikkostitwixxi "fair", jinghad li l-kritika ma tkunx "fair" jekk tkun tali li kwalsijasi "fairman" huma kemm huma ostinati u ezagerati l-veduti tieghu ma kienx ser jikteb dik il-kritika. Id-difiza tal-fair comment taqa` jekk il-fatti li fuqhom tkun bazata ma jkunux veri.